Gezegenimiz için bir şey yap, sadece gerektiğinde bu sayfayı yazdır. Eğer milyonlarca insan aynısını yaparsa, küçük bir hareket bile çok büyük bir fark yaratabilir!
2019 yılı, Avrupa'da iklim ve çevre eylemleri için bir dönüm noktası olarak hatırlanacak. Milyonlarca Avrupalı ve dünya genelinde insanlar, politika yapıcıların harekete geçmesi için gösteriler yapmaya devam ettiler. Avrupa Çevre Ajansı'nın çevrenin durumu raporu (SOER 2020) dahil olmak üzere kanıta dayalı bilimsel değerlendirmeler, önümüzdeki zorlukların büyüklüğünü ve acilen harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı. Bu çağrılar artık bir politika yol haritasına dönüşüyor. Avrupa Komisyonu tarafından sunulan Avrupa Yeşil Anlaşması, önümüzdeki on yıl için umut verici bir başlangıç.
Arazinin ve kaynaklarının sahibi kimdir? Bunların nasıl kullanılacağına kim karar veriyor? Bazı durumlarda, araziler özel mülkiyettir ve alınıp satılarak yalnızca sahipleri tarafından kullanılabilir. Sıklıkla bunların kullanımı ulusal veya yerel düzenlemelerle düzenlenir; örneğin, orman alanlarının korunması gibi. Diğer durumlarda, bazı alanlar yalnızca kamu kullanımına tahsis edilmiştir. Fakat arazi yalnızca bir alan veya bir toprak parçası değildir. Hepimiz araziyi kullanıp kaynaklarına bel bağladığımızda sürdürülebilir yönetim, birlikte çalışmak için yerelden küresel düzeye kadar sahiplere, düzenleyicilere ve kullanıcılara gereksinim duyar.
Toprak kirliliği ortak geçmişimizle ve Avrupa’nın nasıl dünyanın önce endüstriyel sonra çevresel öncüsü olduğunun hikayesinin bir kısmıyla güçlü şekilde bağlantılı bir sorundur. Toprak kirliliği sorununu daha iyi anlamak için Birleşik Krallık’ta bulunan Cranfield Üniversitesi’nde Fahri Profesör ve Avrupa’nın öncü toprak uzmanlarından biri olan Mark Kibblewhite ile konuştuk.
Yediğimiz gıdaların çoğu arazide ve toprakta üretilir. Yediğimiz şeyler ve onları üretme şeklimiz son yüzyılda Avrupa’da yüzey ve toplum ile birlikte önemli derecede değişti. Tarımın yoğunlaştırılması çevre ve geleneksel çiftçilik pahasına Avrupa’nın daha fazla gıdayı daha uygun fiyatlara üretmesine olanak sağladı. Tabaklarımıza koyduğumuz gıda ve onu ürettiğimiz arazi ve topluluklar ile olan ilişkilerimizi yeniden gözden geçirme vakti geldi.
Avrupa’nın Yeryüzündeki gözleri olarak bilinen, AB’nin Yeryüzü gözlem ve izleme programı Kopernik değerli arazi ve toprak kaynaklarımızı daha sürdürülebilir bir şekilde kullanmak için anlayış ve planlama şeklimizi kökten değiştiriyor. Kentsel planlama, taşıma güzergahları ve yeşil alanlardan hassas uygulamalı tarım ve orman yönetimine, Kopernik karar verme aşamasına destek olmak için detaylı ve güncel arazi izleme bilgileri sağlıyor.
Toprak cansız kum ve alüvyondan çok daha fazlasıdır. Hepsi eşit derecede zengin mikrohabitatlarda etkileşim içerisinde olan, mikroskobik organizmalardan daha büyük memelilere kadar tamamen hayat doludur. Onların etkileşimleri bizlere gıda ve lif, temiz su, temiz havanın yanı sıra sentetik kimyasalların bulunmadığı endüstriyel işlemler verir ve hatta birçok hastalık için tedavi de sağlar. Almanya’da bulunan Senckenberg Doğal Tarih Müzesi’nden Dr. David Russell ile toprak biyoçeşitliliğini ve bunun dünyamız için ne anlama geldiğini konuştuk.
İklim değişikliğinin toprak üzerinde önemli etkileri vardır ve arazi kullanımı ile topraktaki değişimler de iklim değişikliğini hızlandırabilir veya yavaşlatabilir. Sağlıklı topraklar ile sürdürülebilir bir arazi ve toprak yönetimi olmadan iklim krizlerini engelleyemez, gıda üretemez ve değişen bir iklime uyum sağlayamayız. Önemli ekosistemleri korumak ve canlandırmak ve doğanın atmosferden karbon yakalamasına olanak sağlamak yanıt olabilir.
Avrupa'nın yüzeyi değişiyor. Şehirler ve altyapıları verimli tarım arazilerine doğru genişliyor, yüzeyi daha küçük parçalara bölüyor, vahşi yaşamı ve ekosistemleri etkiliyor. Yüzeyin parçalara ayrılmasına ek olarak toprak ve arazi birçok başka tehdit ile yüzleşiyor; kirlilik, erozyon, sıkışma, geçirimsizleşme, bozunum ve hatta terk edilme. Tarım arazilerini almak yerine halihazırda şehirler ve kentsel altyapı tarafından alınmış araziyi tekrar değerlendirebilseydik ne olurdu?
Sağlıklı arazi ve toprak olmadan yaşayamayız. Gıdalarımızın çoğunu ürettiğimiz ve evlerimizi inşa ettiğimiz yer arazidir. Tüm türler — arazi veya suda yaşayan hayvanlar ve bitkiler — için arazi hayati derecede önemlidir. Toprak — arazinin temel unsurlarından biri — çok karmaşık ve sıklıkla değeri bilinmeyen hayat dolu bir unsurdur. Ne yazık ki an itibarıyla Avrupa’da ve dünyada araziyi ve toprağı kullanma şeklimiz sürdürülebilir değildir. Bunun da arazideki hayat üzerinde önemli etkileri vardır.
Avrupa Komisyonu’nun seçilmiş başkanı Ursula von der Leyen, önümüzdeki beş yıl için ekibinin politika önceliklerini belirledi. Gündeminin odağında, iklim ve biyoçeşitlilik krizlerine karşı daha iddialı bir eylem planını ana hatlarıyla açıklayan bir Avrupa Yeşil Anlaşması yer alıyor. Çevresel bozulma ve iklim değişikliği, Avrupa politikalarında birtakım başarılar ve başarısızlıklarla uzun zamandır ele alınıyor. Kamunun giderek artan eylem çağrılarından destek bulan bu yeni politika süreci, yeni Avrupa Komisyonu ve Parlamentosu ile birlikte, Avrupa için yeşil ve adil bir geçişin ölçeğini büyütmek ve bu geçişi hızlandırmak adına eşsiz bir fırsat sunuyor.
Geçtiğimiz yaz yaşanan sıcak hava dalgaları ve aşırı iklim olayları Avrupa’da yeni iklim rekorları kırdı ve bir kez daha iklim değişikliğine uyumun önemini vurguladı. Avrupa Çevre Ajansı’nın bu ayın başlarında yayınlanan ve iklim değişikliğinin Avrupa’da tarımı nasıl etkilediğine değinen yeni raporuyla ilgili konuşmak üzere AÇA iklim değişikliği etkileri ve uyum uzmanı Blaz Kurnik ile bir araya geldik.
Plastik atıklar büyük ve gittikçe artan bir problem olmaya devam etmektedir. Peki Avrupa Birliği bu sorunu çözmek için ne yapıyor? AÇA’nın atık önleme uzmanı Ioannis Bakas, AÇA’nın bu ayın başlarında yayınlanan Avrupa’daki plastik atıkların önlenmesi hakkındaki raporuyla ilgili kısa bir genel değerlendirme yaptı.
Gezegenimiz, çevre ve iklime yönelik refahımızı tehdit eden benzeri görülmemiş zorluklarla karşı karşıyadır Ancak, kararlı bir şekilde harekete geçmek için henüz çok geç değil. Bu görev göz korkutucu görünebilir, ancak yine de bazı olumsuz eğilimleri tersine çevirme, zararı en aza indirgeyecek şekilde adapte olma, önemli ekosistemleri geri kazanma ve halen sahip olduklarımızı daha güçlü bir şekilde koruma imkanımız bulunmaktadır. Uzun vadeli sürdürülebilirliği sağlamak için çevreye, iklime, ekonomiye ve topluma aynı varlığın ayrılmaz parçaları olarak yaklaşmamız gerekmektedir.
Düşük gelir grubunda olanlar, yaşlılar ve çocuklar dahil olmak üzere, Avrupa’nın en hassas nüfus gruplarını hava ve gürültü kirliliği ve aşırı sıcaklıklar gibi çevresel tehlikelerden daha iyi korumak için hedefe yönelik eylemler gerekmektedir. Avrupa Çevre Ajansı (AÇA) iklim değişikliği uyum uzmanı Aleksandra Kazmierczak, sosyal ve demografik eşitsizlikler ile hava kirliliği, gürültü ve temel çevresel tehlikelere maruziyet arasındaki bağlantıları değerlendiren yeni AÇA raporunun başlıca bulgularını açıkladı.
Su sürekli hareket halinde. Su aynı zamanda gemilerin, balıkların ve suda yaşayan diğer tüm hayvan ve bitkilerin hareketini de kolaylaştırıyor. Nehirlerin, göllerin ve okyanusların sağlığı suyun coğrafi sınırları aşan hareketini dikkate almalı. Bu bakımdan bölgesel ve uluslararası işbirliği, Avrupa Birliği’nin su konusundaki politikalarının 1970’lerden bu yana önemli bir parçası.
Malta dünyanın en ciddi su kıtlığı yaşayan 10 ülkesinden biri. Doğa, nüfusunuzun ihtiyaç duyduğunuz suyun sadece yarısını sağlıyorsa ne yaparsınız? Malta temiz suyu ‘üretiyor’ ve kimsenin bir damla bile israf etmediğinden emin olmaya çalışıyor. Malta’daki Enerji ve Su Ajansı’ndan Manuel Sapiano ile yeni teknolojiler, haneler ve tarım için su ve adayı çevreleyen el değmemiş yüzme suları üzerine konuştuk.
Temiz suyun güvenilir tedarikini çoğu zaman hafife alıyoruz. Musluğu açıyoruz ve temiz su akıyor, kullanıyoruz ve ‘kirli’ su giderden akıyor. Avrupalıların büyük çoğunluğu için evde kullandığımız su içme kalitesinde günün 24 saati kullanılabiliyor. Musluk ile gider arasındaki o kısa an onun yolculuğunda çok kısa bir zaman oysa. Şehirde su yönetimi, su dağıtım sistemleri ile sınırlı değil. İklim değişikliği, şehirlerin genişlemesi ve nehir havzalarının değiştirilmesi şehirlerde daha sık ve daha zararlı taşkınlara sebep olabilir ve resmi makamlar bu konuda giderek büyüyen bir zorlukla yüz yüze.
İklim değişikliği su kaynakları üzerindeki baskıyı arttırıyor. Sel ve kuraklıklardan okyanus asitleşmesine ve yükselen deniz seviyelerine kadar, iklim değişikliğinin su üzerindeki etkilerinin önümüzdeki yıllarda şiddetlenmesi bekleniyor. Bu değişimler, Avrupa çapında eylemleri harekete geçiriyor. Şehirler ve bölgeler, sellerin etkisini azaltmak için daha sürdürülebilir, doğa bazlı çözümler kullanarak ve kuraklıklarla baş edebilmemiz için suyu daha sürdürülebilir, daha akıllı yollarla kullanarak buna ayak uydurmaya başladı bile.
Doğa ve su el ele. Hollanda’nın Nehre Yer Aç programının arkasındaki mantık bu. Bu öze dönme yaklaşımı, şu an su yönetimi ve iklim değişikliği ile bağlantılı olarak artan sel risklerine karşı koruma konusunda küresel bir model vazifesi görüyor. Hollanda Altyapı ve Su Yönetimi Bakanlığı’ndan Willem Jan Goossen’e göre 1993 ve 1995’teki son şiddetli seller bir uyandırma ikazı oldu. Kendisine programın sürdürülebilir taşkından korunma açısından ne anlama geldiğini sorduk.
Avrupalılar sadece içme suyu olarak değil, aynı zamanda çiftçilikte, imalatta, ısıtma ve soğutmada, turizmde ve diğer hizmet sektörlerinde kullanım için her yıl milyarlarca metreküplük su kullanıyorlar. Binlerce tatlı su gölü, nehri ve yeraltı su kaynağıyla, Avrupa’nın su tedariki sınırsız gibi görünebilir. Ancak nüfus artışı, kentleşme, kirlilik ve iklim değişikliğinin kalıcı kuraklıklar gibi etkileri, Avrupa’nın su kaynakları ve bunların kalitesi üzerinde muazzam bir baskı oluşturuyor.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/tr/articles/all-articles or scan the QR code.
PDF generated on 2024.04.16 19:10
Engineered by: AÇA Web Ekibi
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14