All official European Union website addresses are in the europa.eu domain.
See all EU institutions and bodiesGerðu eitthvað fyrir plánetuna okkar, prentaðu einungis þessa síðu ef þú þarft þess. Jafnvel lítil aðgerð getur haft gríðarleg áhrif ef milljónir manna gera hið sama!
Allstaðar er verið að tala um alheimskreppu - allt frá stefnugöngum til akademískra umræðuvettvanga: heilsukreppu, efnahags- og fjármálakreppu, loftslagskreppu og náttúrukreppu. Að lokum er þetta allt einkenni sama vandamálsins: ósjálfbær framleiðsla okkar og neysla. COVID-19 áfallið hefur leitt í ljós kerfislega veikleika alþjóðlegs hagkerfis okkar og samfélags með öllu misrétti sínu.
Loftmengun, hávaðamengun og áhrif loftslagsbreytinga eru helstu áhættuþættirnir fyrir daglega heilsu og velferð Evrópubúa. Við ræddum við Catherine Ganzleben, teymisstjóra fyrir loftmengun, umhverfi og heilsufar, Alberto González, loftgæðasérfræðing EEA og Eulalia Peris, hávaðamengunarsérfræðing EEA til að fá frekari upplýsingar um vinnu EEA til að auka þekkingu á þessu mikilvæga sviði.
COVID-19 heimsfaraldurinn er skýrt dæmi um hve brothætt þjóðfélag okkar og efnahagslíf geta verið gagnvart meiriháttar áföllum. Búist er við að hnignun umhverfisins og loftslagsbreytingar geri slík áföll tíðari og alvarlegri. Þegar við stöndum nú frammi fyrir mörgum áskorunum er eini lífvænlegi valkostur okkar að tryggja að hver ákvörðun sem við tökum á þessum tvísýnu tímum færi okkur nær markmiðum okkar varðandi samfélagið og sjálfbærni.
Við vitum að plastmengun og plastúrgangur er mikið umhverfisvandamál. Undanfarin ár hafa nýjar plastvörur verið kynntar á markaðinn sem sagðar eiga að vera betri fyrir umhverfið. Nýlega samantekt Evrópsku umhverfisstofnunarinnar (EES) metur umhverfisvottunþeirra. Til að fá frekari upplýsingar settumst við niður með Almut Reichel, sérfræðingi í sjálfbærri auðlindanýtingu og úrgangsstjórnun á EEA-svæðinu.
Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) birti nýlega skýrslu varðandi drifkrafta breytinga sem hefur áhrif á umhverfis- og sjálfbærnimöguleika í Evrópu. Við ræddum við verkefnisstjóra skýrslunnar, Lorenzo Benini sem er sérfræðingur í kerfismati og sjálfbærni hjá EEA.
Hvernig getum við byggt upp sjálfbærari og varanlegri heim í kjölfar hremminga kórónaveirunnar? Á þessum mikilvægu tímum þegar teknar verða lykilákvarðanir um endurreisn sem móta framtíð okkar, mun Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) sameina þekkingu sem tengist kórónaveirunni og umhverfismálum og leggja sitt til markanna til upplýstrar umræðu.
Ársins 2019 verður minnst sem tímamóta varðandi aðgerðir í loftslags- og umhverfismálum í Evrópu. Milljónir Evrópubúa og fleiri um allan heima hafa tekið þátt í mótmælum og hvatt stjórnvöld að grípa til aðgerða. Gagnreynd vísindamöt, þ.m.t. ástandsskýrsla Umhverfisstofnunar Evrópu um umhverfismál (SOER 2020), leggja áherslu á umfang þeirra áskorana sem framundan eru og knýjandi þörf á að grípa til aðgerða. Þessum kröfum hefur nú verið breytt í stefnuvegvísi. Græna samkomulagið í Evrópu sem framkvæmdastjórn Evrópusambandsins lagði fram er byrjun sem lofar góðu fyrir þann þýðingarmikla áratug sem framundan er.
Fyrr í þessum mánuði gaf Umhverfisstofnun Evrópu út skýrsluna „Umhverfismál í Evrópu — ástand og horfur 2020 (SOER 2020)". Niðurstaða skýrslunnar er sú að Evrópa mun ekki ná þeim markmiðum sem hafa verið sett fyrir árið 2030 án áríðandi aðgerða á næstu 10 árum til þess að takast á við hinn ógnvænlega hraða rýrnunar líffræðilegs fjölbreytileika, aukin áhrif loftslagsbreytinga og ofnotkun á náttúruauðlindum. Í henni er einnig að finna nokkrar lykillausnir, sem gætu hjálpað til við að beina Evrópu inn á braut þar sem þessi markmið myndu nást. Við settumst niður með Tobias Lung, samhæfingar- og matssérfræðingi fyrir SOER skýrsluna hjá Umhverfisstofnun Evrópu (EEA), til að ræða um hlutverk SOER 2020 skýrslunnar.
Hávaðamengun er vaxandi vandamál í allri Evrópu og er vandamál sem margir kunna ekki að vera meðvitaðir um að hafi áhrif á heilsu þeirra. Við settumst niður með Eulalia Peris, hávaðasérfræðingi Umhverfisstofnun Evrópu, til að ræða helstu niðurstöður EEA skýrslunnar „Environmental noise in Europe — 2020“ (Umhverfishávaði í Evrópu - 2020) sem kom út fyrr í þessum mánuði.
Evrópulönd hafa gripið til harkalegra aðgerða til að takmarka áhrif covid-19 á heilbrigði og efnahag Evrópubúa. Slíkar kreppur eiga það til að hafa tafarlaus og alvarleg áhrif á heilu löndin og efnahagskerfin. Í ljósi hugsanlegra áhrifa á mikilvægar atvinnugreinar er gert ráð fyrir því að kórónaveirukreppan muni draga úr áhrifum efnahagslífsins á umhverfi og loftslag. En þó eru meiriháttar og skyndileg áföll með gríðarlegan kostnað fyrir samfélagið alls ekki sú leið sem Evrópusambandið ætlaði sér til að umbreyta efnahag sínum og ná fram hlutleysi í loftslagsmálum fram til ársins 2050. Græn efnahagsstefna Evrópu (e. European Green Deal) og nýleg tillaga um evrópska loftslagslöggjöf krefjast þess í stað óafturkræfrar og stigvaxandi minnkunar á losun og á sama tíma tryggingar fyrir réttlátu breytingaskeiði þar sem stutt er við þá sem breytingarnar hafa áhrif á.
Hitabylgjur og öfgar í veðri síðasta sumar hafa enn og aftur slegið ný met í Evrópu og ýta undir mikilvægi aðlögunar að loftslagsbreytingum. Við settumst niður með Blaz Kurnik, sérfræðingi í áhrifum loftslagsbreytinga og aðlögun að þeim hjá Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) til að ræða nýja skýrslu EEA um hvernig loftslagsbreytingar hafa áhrif á landbúnað í Evrópu en skýrslan kom út fyrr í þessum mánuði.
Ursula von der Leyen, nýkjörinn forseti framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, hefur sett fram pólitísk forgangsverkefni samstarfshóps hennar næstu fimm ár. Grænt samkomulag í Evrópu, þar sem útlistaðar eru metnaðarfyllri aðgerðir til að takast á við hættuástand sem snertir loftslag og líffræðilegan fjölbreytileika, er kjarninn í áætlun hennar. Evrópsk stefna hefur lengi tekist á við hnignun umhverfisins og loftslagsbreytingar þar sem sumt hefur tekist vel en annað ekki. Með vaxandi ákalli almennings um aðgerðir, býður þetta nýja stefnutímabil — með nýju framkvæmdaráði Evrópusambandsins og Evrópuþingi — upp á einstakt tækifæri til að hraða grænni og sanngjarnri breytingu í Evrópu.
Það er þörf á markvissum aðgerðum til að verja betur berskjölduðustu íbúa Evrópu, þar með talið fátæka, börn og aldraða, fyrir umhverfisvá eins og loft- og hljóðmengun og öfgum í hitastigi. Aleksandra Kazmierczak, sérfræðingur Umhverfisstofnunar Evrópu (EEA) á sviði aðlögunar að loftslagsbreytingum, útskýrir helstu niðurstöður nýrrar skýrslu Umhverfisstofnunar Evrópu þar sem lagt er mat á sambandið á milli félagslegs og lýðfræðilegs ójöfnuðar og varnarleysis gagnvart loftmengun, hávaða og helstu umhverfishættum.
Plánetan okkar stendur frammi fyrir fordæmalausum áskorunum varðandi umhverfi hennar og loftslag, sem saman ógna velferð okkar. En það er ekki enn of seint að grípa til afgerandi aðgerða. Verkefnið kann að sýnast óárennilegt en við eigum enn þess kost að snúa við hluta af hinni neikvæðu þróun, aðlaga okkur til að draga úr skaða, endurheimta mikilvæg vistkerfi og verja það sem við enn eigum með öflugri hætti en áður. Til að ná fram langtíma sjálfbærni þurfum við að nálgast umhverfið, loftslagið, hagkerfið og samfélagið sem óaðskiljanlega hluta sömu heildar.
Loftslagsbreytingar eru ein mikilvægasta áskorun okkar tíma. Áhrif þeirra finnast um allan heim og snerta fólk, náttúru og hagkerfið. Til þess að draga úr loftlagsbreytingum, þurfum við að draga verulega úr losun gróðurhúsalofttegunda á heimsvísu. Til þess að hægt sé að yfirfæra þetta heildarmarkmið yfir í áþreifanlegar ráðstafanir þá þarf skilning á margþættu kerfi sem tengir saman útblástur af mismunandi uppruna við landsbundin og svæðisbundin áhrif, stjórnunarhætti á heimsvísu og hugsanlegan ávinning. Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) leitast við að bæta stöðugt þá þekkingu sem nauðsynleg er til að hægt verði að hanna skilvirkar ráðstafanir á jörðu niðri.
Margt fólk tengir kvikasilfur enn við hitamæla og flest fólk veit líka að það er eitrað. Vegna eituráhrifa þess er verið að taka kvikasilfur úr vörum í Evrópu en enn er talsvert magn af því sem berst um í lofti, vatni, jarðvegi og vistkerfum. Er kvikasilfur enn vandamál og hvað er verið að gera í því? Við tókum viðtal við Ian Marnane, sérfræðing hjá Umhverfisstofnun Evrópu á sviði sjálfbærrar notkunar auðlinda og iðnaðar.
Framkvæmdastjórn Evrópusambandsins samþykkti nýlega tillögur að löggjöf til að efla sjálfbær fjármál í Evrópusambandinu (ESB). Tillögur framkvæmdastjórnarinnar byggja á ráðgjöf hóps háttsettra sérfræðinga um sjálfbær fjármál, sem samsettur var af sérfræðingum úr borgaralegu samfélagi, fjármálageiranum, háskólasamfélaginu og frá Evrópu- og alþjóðastofnunum. Við ræddum við fulltrúa Umhverfisstofnunar Evrópu (EEA) í sérfræðihópnum, Andreas Barkmann, sem vinnur við stefnumótandi ráðgjöf um loftslagsbreytingar og orkumál.
Stefnumótun á sviði umhverfismála er ekki auðvelt verkefni. Evrópubúar vilja annars vegar njóta ávinningsins af hagkerfi sem virkar vel. En hins vegar hefur val okkar á lífsháttum í för með sér verulegan kostnað fyrir umhverfið og heilbrigði manna. Kerfisbundinn skilningur á tengslum náttúru, efnahagsmála og heilbrigði manna er nauðsynlegur til að greina hvers kyns stefnumörkun er best. Umhverfisstofnun Evrópu hefur það að stefnu sinni að styðja við stefnumótun með því að bjóða einmitt upp á slíkar upplýsingar.
Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) birti nýlega árlega skýrslu um Flutninga og umhverfistilkynningakerfi (TERM) sitt, sem í ár einbeitti sér að flugi og siglingum. Geirarnir tveir vaxa hratt sem hefur einnig áhrif á umhverfið, sérstaklega þegar kemur að útblæstri. Við báðum Anke Lükewille, sérfræðing EEA um loftmengun, að útskýra helstu atriði TERM-skýrslu þessa árs.
Evrópa safnar gögnum í síauknum mæli, sem auka skilning okkar á umhverfinu. Jarðskoðunargögn sem fengin eru í gegnum Copernicus-áætlun Evrópusambandsins skapa bæði nýjar áskoranir og tækifæri til að bæta þekkingu okkar á umhverfinu. Með því að sameina dagleg og rétt gögn frá Copernicus og þekkingargrunni okkar ætlar Umhverfisstofnun Evrópu (EEA) að gera stefnumótandi aðilum og borgurum um alla Evrópu kleift að grípa til ráðstafana til að takast á við áskoranir á staðar-, lands- og heimsvísu.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/is/articles/all-articles or scan the QR code.
PDF generated on 29 Nov 2023, 09:44 AM
Engineered by: Vefteymi EEA
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Skjalaaðgerðir
Deila með öðrum