Zrób coś dla naszej planety, wydrukowuj tę stronę tylko w razie potrzeby. Nawet mała akcja może sprawić ogromną różnicę, gdy miliony ludzi to robią!
Na początku grudnia 2019 roku Europejska Agencja Środowiska opublikowała raport „Środowisko Europy 2020 — stan i prognozy” (SOER 2020). Stwierdzono w nim, że Europa nie osiągnie swoich celów na 2030 r., jeśli w ciągu najbliższych dziesięciu lat nie zostaną podjęte pilne działania w kwestii niepokojącego tempa utraty różnorodności biologicznej, zwiększejącego się wpływu zmian klimatycznych oraz nadmiernej konsumpcji zasobów naturalnych. W dokumencie przedstawiono też pewne podstawowe rozwiązania, które pomogą Europie wrócić na właściwą drogę do osiągnięcia wspomnianych celów. Rozmawialiśmy z Tobiasem Lungiem, ekspertem EEA w zakresie koordynacji SOER i ocen, na temat roli SOER 2020.
Kto jest właścicielem gruntów i ich zasobów? Kto decyduje o sposobie ich użytkowania? W niektórych przypadkach grunty stanowią własność prywatną, którą można nabyć i sprzedać, i która może być użytkowana wyłącznie przez właścicieli. Często użytkowanie gruntów jest regulowane przepisami krajowymi lub lokalnymi, np. w celu utrzymania obszarów leśnych. W innych przypadkach niektóre obszary są przeznaczone jedynie do użytku publicznego. Grunty to jednak nie tyko przestrzeń lub terytorium. Jeżeli wszyscy użytkujemy grunt i polegamy na jego zasobach, zasady zrównoważonego gospodarowania zobowiązują właścicieli, organy regulacyjne i użytkowników – od szczebla lokalnego po światowy – do współpracy.
Zanieczyszczenie gleb jest problemem silnie powiązanym z naszą wspólną przeszłością. Jest częścią historii na temat tego, jak Europa najpierw została pionierem przemysłowym, a następnie liderem rozwiązań w ochronie środowisk na arenie światowej. Aby lepiej zrozumieć kwestię dotyczącą zanieczyszczenia gleby, rozmawialiśmy z Markiem Kibblewhitem, emerytowanym profesorem Uniwersytetu w Cranfield w Zjednoczonym Królestwie i jednym z wiodących europejskich ekspertów ds. gleby.
Grunty i gleby są źródłem pochodzenia większości żywności, którą spożywamy. W minionym stuleciu rodzaj spożywanej przez nas żywności i sposób jej produkcji uległ znaczącej zmianie, podobnie jak krajobraz i społeczeństwo europejskie. Intensyfikacja rolnictwa umożliwiła Europie produkcję większej ilości żywności w bardziej przystępnych cenach, odbyło się to jednak kosztem środowiska i tradycyjnych praktyk rolniczych. Nadszedł czas, aby powtórnie przemyśleć nasze podejście do żywności, która trafia na nasze talerze oraz do gruntów, na których jest produkowana i społeczności, które tę żywność wytwarzają.
Znany jako oko Europy na Ziemię unijny Program Obserwacji Ziemi Copernicus, rewolucjonizuje sposób, w jaki rozumiemy i planujemy bardziej zrównoważone wykorzystanie naszych wartościowych zasobów gruntów i gleb. Począwszy od planowania przestrzeni miejskiej, szlaków transportowych i terenów zieleni, aż po rolnictwo precyzyjne i gospodarkę leśną, program Copernicus zapewnia szczegółowe i aktualne informacje monitoringowe na temat gruntów, wspierając w ten sposób procesy decyzyjne.
Zmiany klimatu wywierają istotny wpływ na gleby, a zmiany w sposobie użytkowania gruntów i gleb mogą przyspieszyć lub spowolnić te zmiany. Bez zdrowszych gleb i zrównoważonego gospodarowania gruntami i glebami nie będziemy w stanie stawić czoła kryzysowi klimatycznemu, produkować wystarczającej ilości żywności ani przystosować się do zmian klimatu. Odpowiedzią na te kwestie może być ochrona i odbudowa kluczowych ekosystemów oraz umożliwienie naturze pochłaniania węgla z atmosfery.
Gleba to znacznie więcej niż nieożywiony piasek i muł. Jest wypełniona życiem, od mikroskopijnych organizmów po większe ssaki oddziałujące na siebie w wielu rozmaitych mikrosiedliskach. Dzięki interakcjom zachodzącymi między elementami składowymi gleby zapewniają nam żywność i włókna, czystą wodę, czyste powietrze i procesy przemysłowe wolne od syntetycznych substancji chemicznych, a nawet lekarstwa na wiele chorób. Rozmawialiśmy z dr Davidem Russellem z Muzeum Historii Naturalnej Senckenberg w Niemczech na temat różnorodności biologicznej gleb oraz jej znaczenia dla naszej planety.
Europejski krajobraz zmienia się. Miasta i ich infrastruktura wkraczają na obszar produktywnych gruntów rolnych, dzieląc krajobraz na mniejsze obszary i wpływając na dzikie zwierzęta i ekosystemy. Oprócz fragmentacji krajobrazu, gleby i grunty doświadczają szeregu innych zagrożeń: zanieczyszczenia, erozji, zagęszczenia, zasklepienia, degradacji, a nawet porzucenia. A gdybyśmy mogli poddać grunty już zajęte przez miasta i infrastrukturę miejską „recyklingowi” zamiast zajmować grunty rolne?
Nie możemy żyć bez zdrowych gruntów i zdrowych gleb. To na gruntach produkujemy większość żywności i budujemy swoje domy. Grunty mają kluczowe znaczenie dla wszystkich gatunków zwierząt i roślin żyjących na lądzie lub w wodzie. Gleby – istotna część gruntów – są bardzo złożonym i często niedocenianym elementem tętniącym życiem. Niestety, sposób, w jaki obecnie użytkujemy grunty i gleby w Europie i na świecie, nie jest zrównoważony. Ma to znaczący wpływ na życie na lądzie.
Unia Europejska (UE) ma jeden z najbardziej ambitnych zestawów celów w zakresie ochrony środowiska i klimatu na świecie obejmujący szeroki zakres obszarów polityki, począwszy od jakości, odpadów i jakości wody aż po energię i transport. Na podstawie danych przekazanych przez państwa członkowskie Europejska Agencja Środowiska pomaga monitorować postępy i określać obszary wymagające dodatkowych starań. Od momentu jej założenia 25 lat temu, EEA rozwija swoją pracę opartą na danych i wiedzy, aby wspierać kształtowanie polityki w Europie.
Tegoroczne fale upałów i ekstremalne warunki pogodowe osiągnęły nienotowany dotychczas poziom w Europie i tylko potwierdziły konieczność adaptacji do zmian klimatycznych. Wraz z Blazem Kurnikiem – ekspertem z Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) ds. skutków zmian klimatycznych i dostosowania do nich omówiliśmy opublikowane w tym miesiącu sprawozdanie EEA dotyczące wpływu zmian klimatycznych na rolnictwo w Europie.
Ursula von der Leyen, nowo wybrana przewodnicząca Komisji Europejskiej, wyznaczyła priorytety polityczne dla swojego zespołu na kolejne pięć lat. Kluczowym zagadnieniem jej programu jest Europejski Zielony Ład wytyczający bardziej ambitne działania w zakresie kryzysów związanych z klimatem i różnorodnością biologiczną. Przeciwdziałanie degradacji środowiska i zmianom klimatu od długiego czasu stanowi część europejskiej polityki – w kwestii tej odnotowano zarówno sukcesy, jak i porażki. Wspierana nasilającymi się żądaniami opinii publicznej o podjęcie działań, polityka nowej kadencji – wraz z nową Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim – oferuje unikatową szansę zwiększenia i przyspieszenia ekologicznej i sprawiedliwej transformacji w Europie.
Jak środowisko w Europie będzie wyglądać za 25 lat? Czy osiągniemy naszą wspólną wizję „dobrego życia w granicach naszej planety”? Czy będziemy w stanie ograniczyć globalne ocieplenie i zbudować miasta odporne na zmianę klimatu, otoczone zdrową naturą? Jak pokazały ostatnie wybory do Parlamentu Europejskiego, Europejczycy są coraz bardziej zaniepokojeni. Pokolenie młodych Europejczyków także wzywa do podjęcia natychmiastowego działania. Pytanie brzmi: w jaki sposób ich postulaty zrównoważonej przyszłości ukształtują politykę w zakresie środowiska i politykę społeczno-ekonomiczną Europy? W 25. rocznicę powstania zastanawiamy się, jak rozwijała się wiedza o środowisku i polityka środowiskowa w Europie w ciągu ostatnich 25 lat, a także jak my – EEA wraz ze swoimi sieciami partnerskimi – możemy wspierać działania na rzecz równoważonego rozwoju w ciągu kolejnych 25 lat.
Odpady z tworzyw sztucznych stanowią nadal ogromny i narastający problem. Ale jakie działania podejmuje Unia Europejska, by go rozwiązać? Ioannis Bakas, ekspert EEA ds. zapobiegania powstawaniu odpadów, przedstawia pokrótce sprawozdanie EEA dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów z tworzyw sztucznych w Europie, które opublikowano na początku bieżącego miesiąca.
Nasza planeta stoi w obliczu bezprecedensowych wyzwań dla środowiska i klimatu, które zagrażają naszemu dobrostanowi. Na podjęcie zdecydowanych działań nie jest jednak za późno. Zadanie to może wydawać się przytłaczające, ale nadal istnieje możliwość odwrócenia niektórych negatywnych trendów, adaptacji dla zminimalizowania szkód , odbudowy kluczowych ekosystemów i bardziej skutecznej ochrony tych, które wciąż mamy. W celu osiągnięcia długoterminowej zrównoważoności musimy traktować środowisko, klimat, gospodarkę i społeczeństwo jako nierozłączne części tego samego podmiotu.
Konieczne są ukierunkowane działania w celu lepszej ochrony najbardziej wrażliwych mieszkańców Europy, w tym osób ubogich i starszych oraz dzieci przed zagrożeniami środowiskowymi, takimi jak zanieczyszczenie powietrza, hałas oraz skrajne temperatury. Aleksandra Kaźmierczak, ekspert ds. adaptacji do zmian klimatu Europejskiej Agencji Środowiska (EEA), wyjaśnia główne wnioski zawarte w nowym sprawozdaniu EEA, gdzie zbadano powiązania między nierównościami społecznymi i demograficznymi a narażeniem na zanieczyszczenia powietrza, hałas i skrajne temperatury.
Często zakładamy, że dostawy czystej wody są rzeczą oczywistą. Odkręcamy kran i płynie z niego czysta woda, korzystamy z niej i następnie spuszczamy „brudną” wodę. Dla większości Europejczyków woda, którą używamy w domu, ma jakość wody pitnej i jest dostępna przez 24 godziny na dobę. Ten krótki moment od odkręcenia kranu do spuszczenia wody stanowi zaledwie bardzo małą część całej „podróży” wody. Gospodarowanie wodą w mieście nie ogranicza się do publicznych systemów wodnych. Zmiany klimatu, niekontrolowane rozrastanie się miast oraz zmiany w dorzeczach mogą prowadzić do częstszych i bardziej szkodliwych powodzi w miastach, przez co władze stoją przed coraz większym wyzwaniem.
Europejczycy wykorzystują co roku miliardy metrów sześciennych wody – nie tylko do picia, lecz także w rolnictwie, produkcji, ciepłownictwie i chłodnictwie, turystyce oraz w innych sektorach usługowych. Biorąc pod uwagę tysiące jezior słodkowodnych, rzek i zbiorników wód podziemnych, może się wydawać, że zasoby wodne w Europie są nieograniczone. Jednak wzrost liczby ludności, urbanizacja, zanieczyszczenie środowiska i skutki zmian klimatu, takie jak uporczywe susze, powodują ogromne obciążenie dla europejskich zasobów wodnych i ich jakości.
Woda jest w ciągłym ruchu. Woda ułatwia również przemieszczanie się statków, ryb i wszystkich innych zwierząt i roślin żyjących w wodzie. Zdrowie rzek, jezior i oceanów musi uwzględniać przepływy wody między granicami geopolitycznymi. Dlatego współpraca regionalna i międzynarodowa jest głęboko zakorzeniona w polityce Unii Europejskiej dotyczącej wody od lat 70. XX wieku.
Malta jest jednym z 10 krajów o największych niedoborach wody na świecie. Co zrobić, kiedy środowisko naturalne dostarcza tylko połowę wody niezbędnej dla danej populacji? Malta „wytwarza” czystą wodę i dokłada wszelkich starań, aby żadna kropla się nie zmarnowała. Rozmawialiśmy z Manuelem Sapiano, z maltańskiej Agencji ds. Energii i Wody, na temat nowych technologii, wody dla gospodarstw domowych i rolnictwa oraz nieskazitelnie czystych kąpieliskach otaczających wyspę.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/pl/articles/all-articles or scan the QR code.
PDF generated on 2024-04-25 00:53
Engineered by: Zespół Witryny EEA
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Akcje Dokumentu
Podziel się z innymi