All official European Union website addresses are in the europa.eu domain.
See all EU institutions and bodiesZrób coś dla naszej planety, wydrukowuj tę stronę tylko w razie potrzeby. Nawet mała akcja może sprawić ogromną różnicę, gdy miliony ludzi to robią!
Oba te ekosystemy są źródłem różnorodnych towarów i usług, a także zasobów naturalnych, umożliwiają handel i transport, a także są obszarami rekreacji. Ochrona płynących z nich korzyści wymaga wszechstronnego podejścia. Strategie polityczne dotyczące środowiska wodnego i morskiego muszą być zintegrowane z politykami przystosowania do zmiany klimatu i ochrony różnorodności biologicznej. Powinny zarazem uzupełniać strategie polityczne dotyczące innych, powiązanych z wodą sektorów, np. rolnictwa, turystyki, energii i transportu.
Europejskie zasoby słodkowodne znajdują się pod coraz większą presją. Stulecia ludzkiej działalności sprawiły, że obszary przybrzeżne i morza uległy całkowitemu przeobrażeniu. Pociągnęło to za sobą środowiskowe zmiany w ekosystemach przybrzeżnych i morskich, m.in. zanieczyszczenie wody i eutrofizację (czyli wzbogacanie akwenów w substancje odżywcze), utratę różnorodności biologicznej, pogorszenie stanu krajobrazu i erozję wybrzeży.
Takie czynniki obciążające jak użytkowanie gruntów, pobór wody i zmiany klimatu mogą wpływać na naturalne reżimy hydrologiczne zbiorników wodnych. Co więcej, na niektórych obszarach zużycie wody często przekracza jej dostępność, co powoduje niedobory. Musimy lepiej wykorzystywać zasoby morskie i słodkowodne i zarządzać nimi, jeśli nadal chcemy korzystać z niezbędnych dla nas usług, jakich źródłem są ekosystemy wodne.
Ochrona zasobów wodnych i morskich oraz ich jakości ekologicznej stanowi podstawę unijnej polityki ochrony środowiska. W 2000 r. weszła w życie ramowa dyrektywa wodna (RDW), która wraz z dyrektywą ramową w sprawie strategii morskiej (DRSM) z 2008 r. stanowi ramy zarządzania całymi ekosystemami wodnymi. Wskazano w nich cel, jakim jest osiągnięcie dobrego stanu środowiska słodkowodnego i morskiego poprzez przyjęcie holistycznego podejścia opartego na ekosystemach.
Dzięki inwestycjom w systemy oczyszczania ścieków, które zmniejszają zanieczyszczenia pochodzące z oczyszczania ścieków komunalnych, wody Europy są znacznie czystsze niż przed 25 laty. Niemniej jednak, cel wyznaczony w RDW na 2015 r. został zrealizowany jedynie w odniesieniu do 53% wód powierzchniowych Europy. Stan ekologiczny pozostałej części jest nadal niezadowalający (River Basin Management Report 2012 Raport z 2012 r. dotyczący gospodarowania wodami w dorzeczu).
Pomimo znacznie udoskonalonych systemów oczyszczania ścieków, rzadszych przypadków przełowienia i zwiększonego zasięgu morskich obszarów chronionych, osiągnięcie celów w zakresie dobrego stanu środowiska na obszarach przybrzeżnych i morskich, wyznaczonych w DRSM na 2020 r. nadal stanowi wyzwanie.
Ochrona wspólnych europejskich środowisk, zasobów i ekosystemów wodnych i morskich przed zanieczyszczeniem, nadmiernym poborem wody i zmianami strukturalnymi będzie wymagać skoordynowanych działań na szczeblu unijnym.
RDW wprowadziła ramy prawne dla ochrony i zarządzania zasobami wodnymi w UE. W 2010 r. państwa członkowskie UE opracowały 160 planów gospodarowania wodami w dorzeczach, które miały zostać wdrożone w latach 2009-2015 w celu zapewnienia ochrony i poprawy stanu środowiska wodnego. Przygotowanie drugiego zestawu planów gospodarowania wodami w dorzeczach, obejmujących okres 2016-2021, sfinalizowano w 2016/2017.
W 2012 r. Komisja Europejska opublikowała plan ochrony zasobów wodnych Europy (COM(2012)673). Koncentruje się on na działaniach politycznych, które usprawnią wdrażanie obowiązujących przepisów prawnych oraz na integracji celów polityki wodnej z celami innych strategii politycznych. Plan czerpie ze strategii politycznych dotyczących efektywności zasobów wodnych i zrównoważonej gospodarki wodnej w tych samych ramach czasowych, których dotyczy strategia Europa 2020, czyli do 2050 r.
Poza RDW i planem działania obowiązują cztery dyrektywy, które mają zapewnić dobry stan wód europejskich:
dyrektywa powodziowa (2007/60/WE), w której zachęca się do opracowywania planów zarządzania zagrożeniem powodziowym, również wspiera w ogromnym stopniu realizację celów zdefiniowanych w RDW.
DRSM, wraz z RDW oraz dyrektywą siedliskową i ptasią, jest zintegrowaną, opartą na ekosystemach odpowiedzią na wyzwania, służącą osiągnięciu dobrego stanu środowiska w wielu konkretnych aspektach.
Jak zapowiedziano w treści DRSM, w 2012 r. poczyniono trzy istotne kroki na drodze ku jej wdrożeniu: (1) państwa członkowskie przedłożyły sprawozdania dotyczące wstępnej oceny obecnego stanu środowiska swoich wód morskich (art. 8 DRSM); (2) państwa członkowskie określiły, co oznacza dobry stan środowiska (ang. good environmental status, GES) w odniesieniu do wód morskich w regionach i podregionach morskich (art. 9 DRSM); (3) państwa członkowskie określiły cele środowiskowe i związane z nimi wskaźniki, aby ułatwić postępy w osiąganiu GES do 2020 r. (art. 10 DRSM).
Inne ważne strategie polityczne UE, które reprezentują spójne podejście do zagadnień związanych z gospodarką morską, a także lepszą koordynację między poszczególnymi obszarami polityki to zintegrowana polityka morska (ZPM), zintegrowane zarządzanie strefą przybrzeżną (ZZSP), dyrektywa ustanawiająca ramy planowania przestrzennego obszarów morskich (2014/89/UE) oraz wspólna polityka rybołówstwa (WPRyb).
Wody europejskie są przedmiotem zainteresowania nie tylko UE. Od dziesięcioleci prowadzona jest ścisła współpraca na poziomie regionalnym i międzynarodowym, której służą następujące organizacje i konwencje:
Struktura Eionet (Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska) działającej w ramach EEA również stanowi solidną podstawę zharmonizowanych ram polityki i wdrażania dla państw członkowskich EEA nienależących do UE i krajów sąsiednich.
Misją EEA jest dostarczanie aktualnych, ukierunkowanych, istotnych i wiarygodnych informacji na temat kwestii związanych z wodą i morzami. Agencja korzysta w tym zakresie ze wsparcia Europejskiego Centrum Tematycznego ds. Wód Wewnętrznych, Przybrzeżnych i Morskich (ETC/ICM).
EEA wspiera wdrażanie i ocenę istniejących i opracowywanych unijnych polityk dotyczących wód i mórz. Powstaje w ten sposób obszerna baza wiedzy dotycząca ochrony, odporności i odtwarzania europejskich ekosystemów wodnych i morskich. Stanowi ona solidną podstawę dla kształtowania polityk i ma formę sprawozdań, danych, wskaźników i ocen, dostępnych na stronie internetowej EEA oraz na internetowych platformach informacyjnych (WISE-Freshwater, WISE-Marine).
Europejski System Informacji Wodnej (WISE) to przedsięwzięcie realizowane w ramach partnerstwa między Komisją Europejską (Dyrekcja Generalna ds. Środowiska, Wspólne Centrum Badawcze i Eurostat) a Europejską Agencją Środowiska. WISE jest wszechstronnym portalem udostępniającym wiedzę na temat wód śródlądowych. Centrum danych dotyczących wody, które jest istotną częścią WISE, udostępnia zainteresowanym stronom dane i inne informacje zgromadzone przez instytucje UE. Przeglądarki i interaktywne mapy WISE umożliwiają dostęp do szerokiego zakresu informacji prezentowanych w kontekście geograficznym.
WISE-Marine budowany jest jako portal internetowy służący udostępnianiu informacji na temat środowiska morskiego na poziomie UE. Dzięki temu, że koncentruje się na stanie środowiska morskiego w skali europejskiej, będzie stanowił doskonałe uzupełnienie podobnych przedsięwzięć realizowanych na szczeblu regionalnym i krajowym, na przykład regionalnych konwencji morskich oraz morskich systemów informacyjnych państw członkowskich. WISE-Marine będzie dostarczać danych i informacji zgodnie ze wspólnymi standardami i ułatwi podejmowanie decyzji w sprawie ochrony i zrównoważonego użytkowania środowiska morskiego.
Oprócz raportów o stanie środowiska przygotowywanych przez EEA (SOER), ukazujących się co 5 lat, EEA publikuje szereg raportów służących ocenie stanu wód w Europie i środowiska morskiego: Stan mórz w Europie (2015), Jakość wody w kąpieliskach europejskich (2016, 2017), Produkty żywnościowe pochodzące z morza w Europie (2016), Rzeki i jeziora w miastach europejskich (2016), Europejska polityka wodna a ludzkie zdrowie (2016), Środowisko regionu arktycznego (2017) oraz informacje o cenach wody (2017).
Raporty EEA dotyczą tych aspektów związanych z wodą, które odgrywają zasadniczą rolę z procesie tworzenia polityki, takich jak efektywność i ekonomia zasobów, stan wody pod względem ekologicznym i chemicznym, hydromorfologia (czyli fizyczne właściwości zbiorników wodnych), wrażliwość i różnorodność biologiczna.
ETC/ICM publikuje również raporty techniczne, które są dostępne na stronie internetowej.
EEA będzie nadal dostarczać informacji i ocen, z coraz większym naciskiem na ekosystemowe podejście oraz zrównoważoną gospodarkę wodną i zrównoważone korzystanie z mórz Europy. WISE będzie w dalszym ciągu budować bazę wiedzy niezbędnej do monitorowania postępów Europy na drodze ku osiągnięciu dobrego stanu środowisk słodkowodnych i morskich.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/pl/themes/water/intro or scan the QR code.
PDF generated on 2024-12-03 00:21
Engineered by: Zespół Witryny EEA
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Akcje Dokumentu
Podziel się z innymi