Doe iets voor onze planeet, print deze pagina alleen als dat nodig is. Zelfs een kleine actie kan een enorm verschil maken als miljoenen mensen dat doen!
Beide ecosystemen leveren een breed scala aan goederen en diensten en bieden natuurlijke bronnen, een manier om handel te drijven en goederen te vervoeren, en recreatiemogelijkheden. Om zulke uiteenlopende voordelen te kunnen beschermen is een al even wijde blik nodig. Het is noodzakelijk om beleid op het gebied van water en het mariene milieu te verweven met beleid inzake aanpassing aan de klimaatverandering en biodiversiteit. Dit beleid moet tevens verweven worden met beleid dat van toepassing is op de verschillende betrokken sectoren, zoals landbouw, toerisme, energie en transport.
De Europese zoetwatervoorraden staan onder steeds grotere druk en eeuwenlang menselijk handelen heeft ongekende veranderingen in de kustgebieden en zeeën van Europa veroorzaakt. Dit heeft geleid tot veranderingen in het milieu van de kust- en mariene ecosystemen, zoals waterverontreiniging en eutrofiëring (of verrijking met nutriënten), afname van biologische diversiteit, verval van het landschap en kusterosie.
Door gebruik van de grond, onttrekking van water en klimaatveranderingen kunnen de natuurlijke 'stroomregimes' van waterlichamen veranderen. Daarnaast is in sommige gebieden het waterverbruik groter dan de beschikbaarheid van water, hetgeen leidt tot waterstress. We moeten de manier waarop we onze mariene bronnen en zoetwatervoorraden gebruiken en beheren, verbeteren als we willen blijven profiteren van de vitale diensten van onze waterecosystemen.
De bescherming van mariene bronnen en watervoorraden — en het zorgen voor een uit milieuoogpunt verantwoorde kwaliteit ervan — vormt een hoeksteen van het milieubeleid van de EU. De in 2000 geïntroduceerde kaderrichtlijn water (KRW) en de kaderrichtlijn mariene strategie (MSFD) uit 2008 vormen de kaders voor het beheer van complete waterecosystemen. Beide kaderrichtlijnen zijn erop gericht om middels een op het ecosysteem gebaseerde, oftewel holistische, aanpak een goede milieutoestand van onze zoetwatervoorraden en mariene bronnen tot stand te brengen.
Dankzij investeringen in systemen voor de behandeling van afvalwater, die erop gericht waren om verontreiniging door de behandeling van stedelijk afvalwater terug te dringen, zijn de Europese wateren veel schoner dan 25 jaar geleden. Slechts 53% van de Europese waterlichamen heeft echter de KRW-doelstelling voor 2015 gehaald. De overige waterlichamen verkeren ecologisch gezien nog steeds in slechte staat (EEA Rapport 8/2012).
Ondanks een aanzienlijke verbetering van de behandeling van afvalwater, minder overbevissing en een uitbreiding van het aantal beschermde kustgebieden, blijft het een uitdaging om de doelstellingen voor 2020 uit de kaderrichtlijn mariene strategie voor een goede milieutoestand van kust- en mariene gebieden te behalen.
Om de gemeenschappelijke watervoorraden en mariene milieus, bronnen en ecosystemen tegen vervuiling, overmatige onttrekking en structurele veranderingen te beschermen, dienen de EU-landen gezamenlijk op te treden.
De KRW voorziet in een communautair kader voor waterbescherming en -beheer in de EU. In 2010 hebben lidstaten van de EU 160 plannen gepubliceerd voor het beheer van stroomgebieden in de periode 2009-2015. Deze plannen waren erop gericht om het watermilieu te beschermen en te verbeteren. De tweede serie plannen voor het beheer van stroomgebieden in de periode 2016-2021 is in 2016/2017 voltooid.
In 2012 heeft de Europese Commissie de mededeling Een blauwdruk voor het behoud van de Europese Wateren(COM(2012)673) gepubliceerd. Daarin wordt het belang benadrukt van beleidsmaatregelen ter verbetering van de uitvoering van de huidige wetgeving inzake water in de praktijk en van de integratie van de doelstellingen van het waterbeleid in andere beleidsgebieden. De blauwdruk bouwt voort op het waterbeleid met betrekking tot de efficiëntie van het watergebruik en duurzaam waterbeheer in hetzelfde tijdsbestek als de EU 2020-strategie tot 2050.
Naast de KRW en de blauwdruk zijn er nog vier waterrichtlijnen die de goede toestand van de Europese wateren moeten waarborgen:
De richtlijn overstromingen (2007/60/EG), die tot doel heeft de opstelling van plannen voor het beheer van overstromingsrisico's te bevorderen, versterkt ook aanzienlijk de doelstellingen van de KRW.
De MFSD, ondersteund door de KRW en de habitat- en vogelrichtlijn, is een geïntegreerde, op gehele ecosystemen gebaseerde reactie, die erop gericht is om voor een groot aantal specifieke milieucomponenten een goede milieutoestand tot stand te brengen.
Zoals uiteengezet in de MSFD, zijn er in 2012 drie belangrijke stappen gezet in de tenuitvoerlegging van deze kaderrichtlijn: (1) de lidstaten hebben verslagen ingediend over hun initiële beoordeling van de huidige milieutoestand van hun mariene wateren (artikel 8, MSFD); (2) de lidstaten hebben voor elke betrokken mariene regio of subregio een omschrijving van de goede milieutoestand opgesteld (artikel 9, MSFD); (3) de lidstaten hebben milieudoelen en bijbehorende indicatoren vastgesteld, teneinde de voortgang op weg naar het bereiken van een goede milieutoestand in 2020 te begeleiden (artikel 10, MSFD).
Voorbeelden van andere belangrijke EU-beleidsmaatregelen met een coherente aanpak van maritieme kwesties, waarbij de afzonderlijke beleidsterreinen beter op elkaar zijn afgestemd, zijn het geïntegreerd maritiem beleid (GMB), het geïntegreerd beheer van kustgebieden (ICZM), de Richtlijn tot vaststelling van een kader voor maritieme ruimtelijke planning (2014/89/EU) en het gemeenschappelijk visserijbeleid (GVB).
De Europese wateren zijn echter niet enkel de zorg van de EU. Al decennia lang wordt er op regionaal en internationaal niveau nauw samengewerkt via de volgende organisaties en verdragen:
Daarnaast biedt de Eionet-structuur van het EEA een solide basis voor het tot stand brengen van een geharmoniseerd beleid en de tenuitvoerlegging van kaders in de landen van de EER die geen lid van de EU zijn en de nabuurschapslanden.
De missie van het EEA is te voorzien in tijdige, gerichte, ter zake dienende en betrouwbare informatie over zaken die met water en het mariene milieu te maken hebben. Daartoe wordt het agentschap ondersteund door het European Topic Centre on Inland, Coastal and Marine waters (ETC/ICM)
Het EEA steunt de tenuitvoerlegging en beoordeling van bestaand en toekomstig EU-water- en marien beleid. Het helpt bij de opbouw van een uitgebreid kennisbestand ten behoeve van het behoud, het aanpassingsvermogen en het herstel van Europese wateren en mariene ecosystemen. Deze informatie vormt een solide basis voor beleidsvorming en is vervat in rapporten, data, indicatoren en evaluaties die allemaal geraadpleegd kunnen worden op de website van het EEA en de online informatieplatforms (WISE-Freshwater, WISE-Marine).
Het Waterinformatiesysteem voor Europa (WISE) is een partnerschap van de Europese Commissie (directoraat-generaal Milieu, Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek en Eurostat) en het EEA. WISE is de toegangspoort tot de meest uitgebreide kennis over water. Het Water Data Centre, een belangrijk onderdeel van WISE, verstrekt gegevens en informatie die door EU-instellingen zijn verzameld voor belanghebbenden. Door middel van WISE-viewers en interactieve kaarten heeft men toegang tot een breed scala aan informatie, die gepresenteerd kan worden in een ruimtelijke context.
WISE-Marine wordt ontwikkeld als een online toegangspoort voor het delen van informatie over het mariene milieu op EU-niveau. Dankzij de nadruk op de toestand van het mariene milieu op Europees niveau vormt WISE-Marine een aanvulling op soortgelijke projecten op regionaal en nationaal niveau, zoals regionale zeeverdragen en mariene informatiesystemen van lidstaten. WISE-Marine zal gegevens en informatie verstrekken op basis van gemeenschappelijke normen en zal een bijdrage leveren aan een betere besluitvorming inzake de instandhouding en het duurzame gebruik van het mariene milieu.
Naast de verslagen van het EEA over de toestand van het milieu (SOER's), die iedere vijf jaar gepubliceerd worden, publiceert het agentschap ook een serie beroordelingsrapporten over de toestand van de Europese wateren en het mariene milieu in Europa: State of Europe’s seas (de toestand van de Europese zeeën) (2015), European bathing water quality (de kwaliteit van het zwemwater in Europa) (2016, 2017), Seafood in Europe (visproducten in Europa) (2016), Rivers and lakes in European cities (rivieren en meren in Europese steden) (2016), European water policies and human health (Europees waterbeleid en de menselijke gezondheid) (2016), The Arctic environment (het Arctisch milieu) (2017) en een briefing over de prijs van water (2017).
In de verslagen van het EEA worden cruciale aspecten van water voor beleidsvorming behandeld, zoals efficiënt en spaarzaam omgaan met bronnen, ecologische en chemische toestand, hydromorfologie (of de fysieke kenmerken van waterlichamen), kwetsbaarheid en biodiversiteit.
Daarnaast publiceert het ETC/ICM technische verslagen die op diens website geraadpleegd kunnen worden.
Het EEA blijft informatie en beoordelingen verstrekken en zal zich daarbij steeds meer gaan richten op een op het ecosysteem gebaseerde aanpak en op duurzaam waterbeheer en gebruik van de Europese zeeën. WISE blijft het kennisbestand hosten dat nodig is om de vooruitgang op Europa's weg naar een goede toestand van alle waterlichamen en mariene milieus te volgen.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/nl/themes/water/intro or scan the QR code.
PDF generated on 19-04-2024 17:23
Engineered by: EEA-webteam
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Documentacties
Delen met anderen