Landnotkun

Breyta tungumáli
Page Síðast breytt 24 Jul 2017
Evrópa er ein ákafast nýtta heimsálfa heims þar sem hæst hlutfall lands (allt að 80%) er nýtt undir byggð, framleiðslukerfi (þ.m.t. landbúnað og skógrækt) og grunnvirki. Oft koma upp árekstrar vegna landnotkunarkrafna sem stangast á og kalla á ákvarðanir sem fela í sér harkalegar málamiðlanir. Það eru nokkrir mikilvægir drifhvatar landnotkunar í Evrópu: vaxandi eftirspurn eftir lífsrými á mann og tengslin milli atvinnustarfsemi, meiri hreyfanleika og vaxtar samgöngugrunnvirkja hafa yfirleitt í för með sér aukna landnotkun. Land er endanleg auðlind: hvernig það er notað er ein af helstu ástæðum umhverfisbreytinga og það hefur veruleg áhrif á lífsgæði og vistkerfi sem og stjórnun grunnvirkja.

Evrópa er samsett úr alls konar landslagi sem endurspeglar þróunarmynstur breytinga sem hafa orðið á landnotkun í gegnum tíðina. Landslag okkar og umhverfi er áfram undirorpið breytingum í dag sem skilja oft eftir sig stór og oft óafturkræf landnotkunarfótspor. Spenna er vaxandi nánast alls staðar þar sem þörf samfélagsins fyrir bæði auðlindir og rými rekst á við getu landsins til að styðja þessar þarfir og taka við úrganginum. Ástand mála leiðir til ofnýtingar og vaxandi niðurbrots landslags, vistkerfa og umhverfisins. Það krefst langtímasjónarhorns á stjórnun.

Stefna ESB

Það er nauðsynlegt að skipuleggja og stýra landnýtingu ef við eigum að samræma betur landnýtingu og umhverfismál. Það er áskorun sem felur í sér stefnu á ýmsum stigum og hjá mismunandi starfsgreinum. Eftirlit og mildun neikvæðra umhverfisafleiðinga landnotkunar meðan framleiðslu lífsnauðsynlegra verðmæta er viðhaldið er stórt forgangsatriði stefnumótandi aðila um allan heim.

Ákvarðanir um skipulagningu og stýringu landnotkunar eru yfirleitt teknar á stað- eða svæðisbundnum vettvangi. Hins vegar gegnir Framkvæmdastjórn ESB hlutverki við að tryggja að aðildarríkin taki tillit til umhverfismála í landnotkunarþróunaráætlunum sínum og iðki samþætta stjórnun landnotkunar.

Hagkerfi Evrópu treysta á náttúruauðlindir, þ.m.t. hráefni og rými (landauðlindir). Áætlunin um góða nýtingu auðlinda í Evrópu setur málefni landnotkunar og landauðlindastjórnunar fram sem afgerandi þátt í viðbrögðum við tilhneigingu til ósjálfbærrar nýtingar auðlinda. Stefna Evrópusambandsins um aðlögun að loftslagsbreytingum varðar beint landnotkunarvenjur í nútíð og framtíð og atvinnugreinar sem eru háðar þeim. Landnotkun er einnig mikilvægt málefni fyrir mörg önnur stefnusvið svo sem samheldni milli svæða, borgarskipulag, landbúnað, samgöngur og náttúruvernd.

Starfsemi Umhverfisstofnunar Evrópu

Starfsemi Umhverfisstofnunar Evrópu beinist aðallega að mati á breytingum á landslagi og rými Evrópu með því að nota bókhaldsverkfæri fyrir land- og vistkerfi og greiningu á grunni landfræðilegs upplýsingakerfis (GIS). Umhverfisstofnun Evrópu hefur einnig verið falið að þróa umhverfisgagnamiðstöð um landnotkun sem framlag til hins Sameiginlega umhverfisupplýsingakerfis Evrópu (SEIS).

Helsta gagnaheimild Umhverfisstofnunar Evrópu er Corine-landþekjugagnasafnið sem var búið til fyrir árin 1990, 2000 og 2006. Það er byggt á samstarfi sem komist hefur á við aðildarríki Umhverfisstofnunarinnar og kerfi Alþjóðaeftirlitsins með umhverfi og öryggi (GMES). Frekari gagnasöfn GMES, svo sem valin þematengd lög í hárri upplausn og Borgaatlasinn eru í þróun til viðbótar við CORINE landþekjugagnasöfnin.

Í samvinnu við Evrópsku verkefnamiðstöðina um landupplýsingar og greiningu (ETC-SIA) er Umhverfisstofnun Evrópu að þróa samevrópskt viðmiðunarkerfi fyrir landgreiningu: Beiting Evrópska vatnasviðs- og árnetverkskerfisins (ECRINS) og Land- og vistkerfisbókhalds (LEAC) stuðla að þemagreiningu (t.d. skiptingu landslags) og viðeigandi vísum.

Horfur

Stefna í nokkrum umhverfis-og svæðisbundnum málaflokkum, t.d. Stefnu ESB um líffræðilega fjölbreytni til ársins 2020 eða Þemastefna ESB um jarðveg  treysta á vandaðar landnotkunarupplýsingar sem mikilvægasta viðmiðunarlag. GMES landeftirlitsþjónustan er hluti af fyrstu aðgerðum fyrir árin 2011-2013 sem taka á uppfærslu og endurbótum á eftirliti með landþekju meginlandsins og skoðar staðbundin landþekjuferli nánar.  Fyrir mat á framtíðarþróun hefur Væntanleg umhverfisgreining á landnotkunarþróun í Evrópu (PRELUDE) verið þróað: gagnvirkt tól sem sýnir safn fimm mismunandi landnotkunarsviðsmynda fyrir Evrópu.

Tengt efni

Fréttir og greinar

Tengdir vísar

Land take Land take as a result of the expansion of residential areas and construction sites is the main cause of the increase in urban land coverage in Europe. Agricultural zones and, to a lesser extent, forests and semi-natural and natural areas are disappearing in favour of the development of artificial surfaces. This affects biodiversity since it decreases habitats and fragments the landscapes that support and connect them. Between 2006 and 2012, the annual land take in the European countries (EEA-39) assessed in the 2012 Corine land cover (CLC) project was approximately 107 000 ha/year. The figure for the 2000-2006 period was approximately 118 000 ha/year. In the 28 countries 1 covered by all three CLC assessment periods (1990-2000, 2000-2006 and 2006-2012), annual land take decreased by 10.5 % between 2000 and 2006, and by 13.5 % between 2006 and 2012. In absolute values, the annual land take in these 28 countries was 114 000 ha/year (1990-2000), 102 000 ha/year (2000-2006) and 98 500 ha/year (2006-2012). Between 2000 and 2006, more arable land and permanent crops were taken by artificial development than between 1990 and 2000, while fewer pastures and less mosaic farmland were taken over the same period. In fact, between 2006 and 2012, the types of land most taken for artificial development were arable land and permanent crops, followed by pastures and mixed agricultural areas.   1 The 28 countries covered by all three CLC assessment periods are AT, BE, BG, CZ, DE, DK, ES, EE, FR, GR, HR, HU, IE, IT, LT, LU, LV, ME, MT, NL, PL, PT, RO, RS, SI, SK, TR and UK.

Sjá einnig

Líffræðilegur fjölbreytileiki Líffræðilegur fjölbreytileiki styður fjölbreytni gena, tegunda og vistkerfa sem mynda líf á jörðinni. Við erum núna stöðugt að verða vitni af tjóni á líffræðilegum fjölbreytileika, sem hefur djúpstæð áhrif á náttúru heimsins og velferð manna. Megin örsökin eru breytingar á náttúrulegum búsvæðum. Þetta er sökum öflugs landbúnaðarkerfis, bygginga, vinnsla hráefna úr jörðu, ofnýting á skógum, höfum, fljótum, stöðuvötnum og jarðvegum, innrás framandi tegunda, mengun og- í sívaxandi mæli- hnattrænar loftlagsbreytingar. Evrópa hefur sett sér markmið um að draga úr missi á líffræðilegum fjölbreytileika fyrir 2010. Nýlegar EEA möt sýna að án tölvuverðar auka stefnuaðgerða, er ólíklegt að þetta markmið muni nást.
Urban green infrastructure
Indicators
Datasets Downloadable data about Europe's environment.

Permalinks

Geographic coverage

Skjalaaðgerðir

For references, please go to https://www.eea.europa.eu/is/themes/landuse/intro or scan the QR code.

PDF generated on 21 Sep 2019, 02:00 PM

EEA Page URL QR
Áskriftir
Nýskráning til þess að fá skýrslur frá okkur (á prentuðu og/eða rafrænu formi) og ársfjórðungslegt e-fréttabréf.
Fylgjast með okkur
The EEA is an agency of the European Union

Engineered by: Vefteymi EEA

Software updated on 29 August 2019 16:49 from version 19.8.19

Software version: EEA Plone KGS 19.8.29

Kóði fyrir forritara

Systems Status

Lagalegir fyrirvarar

Creative commons license

CMS innskráning