Landgebruik

Taal wijzigen:
Pagina Laatst gewijzigd 24-07-2017
Europa is een van de continenten waar land het meest intensief wordt gebruikt en heeft het hoogste percentage landoppervlak (tot 80%) dat wordt gebruikt voor vestiging, productiesystemen (inclusief land- en bosbouw) en infrastructuur. Met betrekking tot landgebruik ontstaan vaak tegenstrijdige behoeften die beslissingen vereisen met moeilijke afwegingen. Er zijn verschillende belangrijke drijvende krachten achter landgebruik in Europa: de toenemende vraag naar leefruimte per persoon en de koppeling tussen economische activiteit, verhoogde mobiliteit en groei van de transportinfrastructuur resulteren doorgaans in landinname. Land is een eindige bron: de manier waarop het wordt gebruikt, vormt een van de voornaamste oorzaken van milieuverandering, met aanzienlijke gevolgen voor zowel de levenskwaliteit en ecosystemen als het beheer van de infrastructuur.

Europa is een mozaïek van landschappen dat een weerspiegeling vormt van de stapsgewijze veranderingen die landgebruik in het verleden heeft ondergaan. Ook vandaag de dag blijven veranderingen ons landschap en milieu beïnvloeden, met grote en vaak onuitwisbare sporen tot gevolg. Bijna overal is sprake van toenemende spanningen tussen de behoefte van de maatschappij aan hulpbronnen en ruimte enerzijds en de capaciteit van het land om deze behoeften te ondersteunen en absorberen anderzijds. De huidige situatie leidt tot overexploitatie en steeds verdere achteruitgang van landschappen, ecosystemen en het milieu. Er is een vooruitziend beheer op lange termijn vereist.

EU-beleid

Planning en beheer van landgebruik is essentieel voor een betere afstemming tussen landgebruik en milieuaspecten. Het is een uitdaging die op diverse beleidsniveaus en in verschillende sectoren moet worden aangegaan. Voor beleidsmakers overal ter wereld is het een belangrijke prioriteit om de negatieve milieugevolgen van landgebruik te monitoren en bekend te maken en tegelijkertijd de productie van essentiële hulpbronnen in stand te houden.

Besluiten over planning en beheer worden gewoonlijk op lokaal of regionaal niveau genomen. De Europese Commissie heeft echter ook een rol en moet ervoor zorgen dat de lidstaten in hun ontwikkelingsplannen voor landgebruik rekening houden met milieuaspecten en een geïntegreerd landbeheer toepassen.

Europese economieën zijn afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen, waaronder grondstoffen en ruimte (landhulpbronnen). Het stappenplan voor een efficiënt hulpbronnengebruik in Europa ziet het probleem van landgebruik en het beheer van landhulpbronnen als een essentieel element bij het keren van niet-duurzame tendensen in het gebruik van hulpbronnen. De beleidsmaatregelen van de Europese Unie inzake aanpassing aan klimaatverandering zijn rechtstreeks van belang voor de huidige en toekomstige landgebruikpraktijken en de economische sectoren die hiervan afhankelijk zijn. Landgebruik is ook een belangrijk aandachtspunt op veel andere beleidsterreinen, zoals territoriale cohesie, stadsplanning, landbouw, transport en natuurbescherming.

EMA-activiteiten

De activiteiten van het EMA zijn voornamelijk gericht op het evalueren van veranderingen in landschap en ruimtelijke ordening in Europa, waarbij land and ecosystem accounting-technieken (LEAC) en geografische informatiesystemen (GIS-analyse) worden gebruikt. Het EMA heeft ook opdracht gekregen een milieugegevenscentrum voor landgebruik te ontwikkelen als bijdrage aan een gemeenschappelijk milieu-informatiesysteem (SEIS) voor Europa.

De belangrijkste EMA-gegevensbron is de Corine land cover dataset die is geproduceerd voor 1990, 2000 en 2006. Deze productie is in samenwerking met EMA-lidstaten tot stand gekomen op basis van het systeem voor wereldwijde monitoring van milieu en veiligheid (Global Monitoring for Environment and Security – GMES). Er worden op dit moment meer GMES-datasets ontwikkeld, zoals geselecteerde hogeresolutiethemalagen en de Urban Atlas, als aanvulling op de Corine land cover datasets.

In samenwerking met het European Topic Centre on Spatial Information and Analysis (ETC-SIA) werkt het EMA aan de ontwikkeling van pan-Europese referentiesystemen voor ruimtelijke analyses: het European Catchment and Rivers Network System (ECRINS) en Land and Ecosystem Accounting (LEAC)-toepassingen dragen bij tot thematische analyse (bijv. landschapsversnippering) en relevante indicatoren.

Vooruitzichten

Verscheidene milieu- en regionale beleidsmaatregelen zoals de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2020 en de thematische bodemstrategie van de EU steunen op betrouwbare gegevens over landgebruik die een fundamentele referentielaag vormen. De GMES-landmonitoringdienst is onderdeel van de initiële operationele diensten die de periode 2011-2013 bestrijken en zorgt voor het actueel houden en verbeteren van de monitoring van continentale landbedekking en voert nader onderzoek uit naar landbedekkingsprocessen. Voor het beoordelen van toekomstige tendensen is PRELUDE (PRospective Environmental analysis of Land Use Development in Europe – milieuprognose betreffende de ontwikkeling van het grondgebruik in Europa) ontwikkeld, een interactieve tool die vijf verschillende landgebruikscenario's voor Europa schetst.

Gerelateerde inhoud

Nieuws en artikelen

Gerelateerde indicatoren

Land take Land take Land take as a result of the expansion of residential areas and construction sites is the main cause of the increase in urban land coverage in Europe. Agricultural zones and, to a lesser extent, forests and semi-natural and natural areas are disappearing in favour of the development of artificial surfaces. This affects biodiversity since it decreases habitats and fragments the landscapes that support and connect them. Between 2006 and 2012, the annual land take in the European countries (EEA-39) assessed in the 2012 Corine land cover (CLC) project was approximately 107 000 ha/year. The figure for the 2000-2006 period was approximately 118 000 ha/year. In the 28 countries 1 covered by all three CLC assessment periods (1990-2000, 2000-2006 and 2006-2012), annual land take decreased by 10.5 % between 2000 and 2006, and by 13.5 % between 2006 and 2012. In absolute values, the annual land take in these 28 countries was 114 000 ha/year (1990-2000), 102 000 ha/year (2000-2006) and 98 500 ha/year (2006-2012). Between 2000 and 2006, more arable land and permanent crops were taken by artificial development than between 1990 and 2000, while fewer pastures and less mosaic farmland were taken over the same period. In fact, between 2006 and 2012, the types of land most taken for artificial development were arable land and permanent crops, followed by pastures and mixed agricultural areas.   1 The 28 countries covered by all three CLC assessment periods are AT, BE, BG, CZ, DE, DK, ES, EE, FR, GR, HR, HU, IE, IT, LT, LU, LV, ME, MT, NL, PL, PT, RO, RS, SI, SK, TR and UK.

Zie ook

Permalinks

Geographic coverage

Documentacties

For references, please go to https://www.eea.europa.eu/nl/themes/landuse/intro or scan the QR code.

PDF generated on 26-05-2019 03:48

EEA Page URL QR
Abonnementen
Abonneren om onze verslagen (op papier en/of in elektronische vorm) en onze driemaandelijkse elektronische nieuwsbrief te ontvangen.
Volg ons
The EEA is an agency of the European Union

Engineered by: EEA-webteam

Software updated on 22 May 2019 08:08 from version 19.5.20

Software version: EEA Plone KGS 19.5.22

Code voor ontwikkelaars

Juridische kennisgeving

Creative commons license

CMS login