Κάντε κάτι για τον πλανήτη μας, τυπώστε αυτή τη σελίδα μόνο εάν είναι απαραίτητο. Ακόμη και μια μικρή δράση μπορεί να κάνει μια τεράστια διαφορά όταν την κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι !
Η πανδημία COVID-19 αποτελεί σαφές παράδειγμα του πόσο εύθραυστες μπορούν να είναι οι κοινωνίες και οι οικονομίες μας όταν έρχονται αντιμέτωπες με ένα μεγάλο πλήγμα. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η κλιματική αλλαγή αναμένεται να καταστήσουν τέτοια πλήγματα συχνότερα και πιο σοβαρά. Ενώπιον της αβεβαιότητας και των πολλών προκλήσεων, η μόνη βιώσιμη επιλογή μας είναι να διασφαλίσουμε ότι κάθε απόφαση που λαμβάνουμε κατά την κρίσιμη αυτή περίοδο μας φέρνει πιο κοντά στους κοινωνικούς μας στόχους, όπως και σε εκείνους που αφορούν τη βιωσιμότητα.
Γνωρίζουμε ότι η ρύπανση από πλαστικά και τα πλαστικά απόβλητα αποτελούν μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα. Τα τελευταία χρόνια, έχουν εισαχθεί στην αγορά νέα πλαστικά προϊόντα, τα οποία θεωρούνται καλύτερα για το περιβάλλον. Μια πρόσφατα δημοσιευθείσα ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) αξιολογεί τις περιβαλλοντικές τους ιδιότητες. Για περισσότερες πληροφορίες, μιλήσαμε με τον Almut Reichel, εμπειρογνώμονα του ΕΟΠ για τη βιώσιμη χρήση των πόρων και τα απόβλητα.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος (ΕΟΠ) εξέδωσε πρόσφατα μια έκθεση σχετικά με τους «παράγοντες αλλαγής» που επηρεάζουν το ευρωπαϊκό περιβάλλον και τις προοπτικές βιωσιμότητας. Η συνέντευξη που ακολουθεί παραχωρήθηκε από τον Lorenzo Benini, υπεύθυνο για την εκπόνηση της έκθεσης, ο οποίος εργάζεται στον ΕΟΠ ως εμπειρογνώμων στον τομέα της αξιολόγησης συστημάτων και της βιωσιμότητας.
Πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε έναν πιο βιώσιμο και ανθεκτικό κόσμο την επαύριο της κρίσης του κορονοϊού; Σε αυτή την κρίσιμη περίοδο κατά την οποία θα ληφθούν σημαντικές αποφάσεις για την ανάκαμψη, οι οποίες θα διαμορφώσουν το μέλλον μας, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, συνδυάζοντας τις γνώσεις για τον κορονοϊό και για το περιβάλλον, θα συμβάλει σε έναν εμπεριστατωμένο δημόσιο διάλογο.
Οι ευρωπαϊκές χώρες λαμβάνουν δρακόντεια μέτρα για τον περιορισμό των επιπτώσεων του Covid-19 στην υγεία των Ευρωπαίων και την οικονομία. Κρίσεις όπως η συγκεκριμένη τείνουν να έχουν άμεσες και σοβαρές επιπτώσεις για το σύνολο του πληθυσμού και την οικονομία. Λαμβανομένων υπόψη των δυνητικών επιδράσεών της σε νευραλγικούς τομείς της οικονομίας, η κρίση του κορωνοϊού αναμένεται να δράσει ανασταλτικά σε ορισμένες από τις επιπτώσεις της οικονομικής δραστηριότητας στο περιβάλλον και το κλίμα. Ωστόσο, οι μεγάλοι και απότομοι κλυδωνισμοί που συνεπάγονται εξαιρετικά υψηλό κόστος για την κοινωνία απέχουν πολύ από τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να μετασχηματίσει την οικονομία της και να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Αντιθέτως, η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και η πρόσφατη πρόταση του ευρωπαϊκού νόμου για το κλίμα κάνουν έκκληση για σταδιακή και μη αναστρέψιμη μείωση των εκπομπών, διασφαλίζοντας παράλληλα μια δίκαιη μετάβαση και στήριξη των πληγέντων.
Η ηχορύπανση αποτελεί ένα διογκούμενο πρόβλημα σε όλη την Ευρώπη και πολλοί άνθρωποι ενδέχεται να μην έχουν επίγνωση των επιπτώσεων που μπορεί να έχει στην υγεία τους. Συνομιλήσαμε με την Eulalia Peris, την εμπειρογνώμονα σε θέματα περιβαλλοντικού θορύβου του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος, για τα βασικά πορίσματα της έκθεσης του ΕΟΠ «Environmental noise in Europe — 2020» (Περιβαλλοντικός θόρυβος στην Ευρώπη — 2020), η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές του τρέχοντος μήνα.
Στις αρχές του τρέχοντος μηνός ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος δημοσίευσε την έκθεση «Το Ευρωπαϊκό περιβάλλον — κατάσταση και προοπτικές για το 2020» (SOER 2020). Η έκθεση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ευρώπη δεν πρόκειται να επιτύχει τους στόχους της για το 2030 εάν δεν λάβει επειγόντως μέτρα εντός της επόμενης δεκαετίας, ούτως ώστε να ανακόψει τον ανησυχητικό ρυθμό της απώλειας της βιοποικιλότητας, τον αυξανόμενο αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και την υπερκατανάλωση φυσικών πόρων. Επίσης, προσέφερε ορισμένες σημαντικές λύσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να συμβάλουν στην επάνοδο της Ευρώπης στην πορεία για την επίτευξη των εν λόγω στόχων. Συναντήσαμε τον Tobias Lung, εμπειρογνώμονα του ΕΟΠ σε θέματα συντονισμού και αξιολόγησης της έκθεσης SOER, για να συζητήσουμε τον ρόλο που θα διαδραματίσει η έκθεση SOER 2020.
Το 2019 θα μείνει γνωστό στην ιστορία ως έτος-σταθμός για την ανάληψη δράσης για το κλίμα και το περιβάλλον στην Ευρώπη. Εκατομμύρια Ευρωπαίοι, αλλά και άτομα σε όλον τον πλανήτη, διαδήλωσαν καλώντας τους αρμόδιους για τη χάραξη πολιτικής να αναλάβουν δράση. Τεκμηριωμένες επιστημονικές εκτιμήσεις, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος σχετικά με την κατάσταση και τις προοπτικές του περιβάλλοντος (έκθεση SOER 2020), υπογράμμισαν το μέγεθος των μελλοντικών προκλήσεων και την επείγουσα ανάγκη για ανάληψη δράσης. Οι εκκλήσεις μετατρέπονται πλέον σε χάρτη για την ανάληψη δράσεων σε επίπεδο πολιτικής. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία που παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα για την επόμενη κρίσιμη δεκαετία.
Ποιος είναι ο ιδιοκτήτης της γης και των πόρων της; Ποιος αποφασίζει πώς μπορούν να χρησιμοποιούνται; Σε ορισμένες περιπτώσεις, η γη είναι ιδιωτικής ιδιοκτησίας, κάτι που σημαίνει ότι μπορεί να αποτελεί αντικείμενο αγοραπωλησιών και να χρησιμοποιείται αποκλειστικά από τους ιδιοκτήτες της. Η χρήση της διέπεται συχνά από εθνικούς ή τοπικούς κανονισμούς για τη διατήρηση, για παράδειγμα, των δασικών περιοχών. Σε άλλες περιπτώσεις, ορισμένες περιοχές προορίζονται μόνο για δημόσια χρήση. Ωστόσο, η γη δεν είναι μονάχα χώρος ή έδαφος. Τη στιγμή που όλοι μας χρησιμοποιούμε τη γη και βασιζόμαστε στους πόρους της, για τη βιώσιμη διαχείριση απαιτείται η συνεργασία ιδιοκτητών, ρυθμιστικών φορέων και χρηστών από το τοπικό μέχρι το παγκόσμιο επίπεδο.
Η ρύπανση του εδάφους είναι ένα ζήτημα στενά συνδεδεμένο με το κοινό παρελθόν μας και αποτελεί μέρος της αφήγησης που εξηγεί πώς η Ευρώπη εξελίχθηκε σε παγκόσμια πρωτοπόρο, αρχικά στον βιομηχανικό τομέα και μετέπειτα στον τομέα του περιβάλλοντος. Μιλήσαμε με τον Mark Kibblewhite, επίτιμο καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Cranfield στο Ηνωμένο Βασίλειο και έναν από τους κορυφαίους εμπειρογνώμονες σε θέματα εδάφους στην Ευρώπη, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα το ζήτημα της ρύπανσης του εδάφους.
Η πλειονότητα των τροφίμων που καταναλώνουμε παράγεται στη γη και στο έδαφος. Τα τρόφιμα που καταναλώνουμε και ο τρόπος με τον οποίο τα παράγουμε έχουν αλλάξει σημαντικά τον τελευταίο αιώνα μαζί με το ευρωπαϊκό τοπίο και την ευρωπαϊκή κοινωνία. Η εντατικοποίηση της γεωργίας έχει παράσχει στην Ευρώπη τη δυνατότητα να παράγει περισσότερα τρόφιμα και σε πιο προσιτές τιμές, ωστόσο εις βάρος του περιβάλλοντος και των παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών. Έχει έρθει πλέον η ώρα να επανεξετάσουμε τη σχέση μας με τα τρόφιμα που βάζουμε στο πιάτο μας και με τη γη και τις κοινότητες που τα παράγουν.
Γνωστό ως τα μάτια της Ευρώπης στη Γη, το πρόγραμμα γεωσκόπησης και παρακολούθησης Copernicus της ΕΕ φέρνει επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο κατανοούμε και κάνουμε σχέδια για την επίτευξη πιο βιώσιμης χρήσης των πολύτιμων χερσαίων και εδαφικών μας πόρων. Από τη χωροταξία, τις διαδρομές μεταφορών και τους χώρους πρασίνου μέχρι τη γεωργία ακριβείας και τη διαχείριση των δασών, το Copernicus παρέχει λεπτομερείς και έγκαιρες πληροφορίες παρακολούθησης της γης για τη στήριξη της λήψης αποφάσεων.
Το έδαφος είναι πολλά περισσότερα πράγματα από άψυχη άμμο και ιλύ. Σφύζει από ζωή: από μικροσκοπικούς οργανισμούς μέχρι μεγαλύτερα θηλαστικά, όλα αλληλεπιδρούν σε έναν εξίσου πλούσιο αριθμό μικροοικοτόπων. Οι αλληλεπιδράσεις τους μας χαρίζουν τρόφιμα και ίνες, καθαρό νερό, καθαρό αέρα, βιομηχανικές διεργασίες χωρίς συνθετικές χημικές ουσίες, ενώ μπορούν ακόμη και να μας παρέχουν θεραπεία για πολλές ασθένειες. Συζητήσαμε με τον δρ David Russell από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Σένκενμπεργκ στη Γερμανία σχετικά με τη βιοποικιλότητα του εδάφους και τι σημαίνει αυτή για τον πλανήτη μας.
Η κλιματική αλλαγή έχει σημαντικό αντίκτυπο στο έδαφος, ενώ οι αλλαγές στη χρήση της γης και στο έδαφος μπορούν είτε να επιταχύνουν είτε να επιβραδύνουν την κλιματική αλλαγή. Χωρίς υγιέστερα εδάφη και βιώσιμη διαχείριση της γης και του εδάφους, δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση, να παράγουμε αρκετά τρόφιμα και να προσαρμοστούμε στο μεταβαλλόμενο κλίμα. Η απάντηση ενδεχομένως να βρίσκεται στη διατήρηση και την αποκατάσταση βασικών οικοσυστημάτων, καθώς και στο να επιτρέπουμε στη φύση να δεσμεύει άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Το τοπίο της Ευρώπης αλλάζει. Οι πόλεις και οι υποδομές τους επεκτείνονται σε παραγωγικές γεωργικές εκτάσεις, κατακερματίζοντας το τοπίο σε μικρότερα τμήματα και επηρεάζοντας την άγρια πανίδα και τα οικοσυστήματα. Εκτός από τον κατακερματισμό του τοπίου, το έδαφος και η γη έρχονται αντιμέτωπα με διάφορες άλλες απειλές: ρύπανση, διάβρωση, συμπύκνωση, σφράγιση, υποβάθμιση, ακόμη και εγκατάλειψη. Και αν μπορούσαμε να ανακυκλώνουμε τη γη που έχει ήδη καταληφθεί από πόλεις και αστικές υποδομές αντί να δεσμεύουμε γεωργικές εκτάσεις;
Δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς υγιή γη και υγιές έδαφος. Στη γη παράγουμε το μεγαλύτερο μέρος των τροφίμων μας και χτίζουμε τα σπίτια μας. Για όλα τα είδη —ζώα και φυτά που ζουν στην ξηρά ή στο νερό—, η γη είναι ζωτικής σημασίας Το έδαφος, ένα από τα βασικά συστατικά της γης, είναι ένα πολυσύνθετο και συχνά υποτιμημένο στοιχείο που σφύζει από ζωή. Δυστυχώς, ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούμε τη γη και το έδαφος στην Ευρώπη και παγκοσμίως σήμερα δεν είναι βιώσιμος. Το γεγονός αυτό έχει σημαντικές επιπτώσεις στη ζωή των χερσαίων οικοσυστημάτων.
Οι καύσωνες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα του περασμένου καλοκαιριού έθεσαν νέα κλιματικά ρεκόρ στην Ευρώπη, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τη σημασία της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή. Συναντήσαμε τον Blaz Kurnik, εμπειρογνώμονα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), αρμόδιο για τις επιπτώσεις και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, και συζητήσαμε μαζί του για τη νέα έκθεση του ΕΟΠ, η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές του τρέχοντος μήνα και εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η αλλαγή του κλίματος επηρεάζει τη γεωργία στην Ευρώπη.
Η νεοεκλεγείσα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, καθόρισε τις προτεραιότητες της ομάδας της για την επόμενη πενταετία. Στο επίκεντρο του προγράμματος δράσης βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία περιγράφει πιο φιλόδοξες δράσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και της κρίσης βιοποικιλότητας. Οι εφαρμοζόμενες έως σήμεραευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της υποβάθμισης του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής σημείωσαν μερική επιτυχία και ορισμένες αποτυχίες. Υποστηριζόμενη από τις διαρκώς εντεινόμενες εκκλήσεις του κοινού για την ανάληψη δράσης, η νέα αυτή πολιτική —προϊόν συνεργασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Κοινοβουλίου— παρέχει μια μοναδική ευκαιρία για κλιμάκωση και επιτάχυνση της μετάβασης σε μια πράσινη και δίκαιη Ευρώπη.
Πώς θα είναι το περιβάλλον της Ευρώπης σε 25 χρόνια; Θα πετύχουμε το κοινό μας όραμα για «ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας»; Θα είμαστε σε θέση να περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη και να χτίσουμε πόλεις οι οποίες θα είναι ανθεκτικές στην κλιματική αλλαγή και θα περιβάλλονται από υγιή φύση; Όπως φαίνεται από τις πρόσφατες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ολοένα και περισσότερο. Η επόμενη γενιά της Ευρώπης απευθύνει επίσης έκκληση για την ανάληψη επείγουσας δράση. Όμως, με ποιον τρόπο θα μπορέσει το αίτημά τους για ένα βιώσιμο μέλλον να διαμορφώσει το περιβάλλον και τις κοινωνικοοικονομικές πολιτικές της Ευρώπης; Με την ευκαιρία της 25ης επετείου μας αναλογιζόμαστε τον τρόπο με τον οποίο έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία 25 χρόνια οι γνώσεις και οι πολιτικές για το περιβάλλον της Ευρώπης, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο εμείς - ο ΕΟΠ και τα δίκτυά του - μπορούμε να στηρίξουμε τις προσπάθειες για την επίτευξη βιωσιμότητας τα επόμενα 25 χρόνια.
Τα πλαστικά απόβλητα εξακολουθούν να αποτελούν ένα μεγάλο και επιδεινούμενο πρόβλημα. Όμως τι κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα; Ο Ιωάννης Μπάκας, εμπειρογνώμων του ΕΟΠ στον τομέα της πρόληψης αποβλήτων, μας δίνει μια σύντομη επισκόπηση της έκθεσης του ΕΟΠ για την πρόληψη των πλαστικών αποβλήτων στην Ευρώπη, η οποία δημοσιεύθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/el/articles/all-articles or scan the QR code.
PDF generated on 03/05/2024 00:43
Engineered by: Η Ομάδα διαδικτύου του ΕΟΠ
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Ενέργειες Εγγράφων
Μοιραστείτε το με τους άλλους