επόμενο
προηγούμενο
στοιχεία
European Union flag
Home
Topics
Analysis and data
Countries
Newsroom
About us

Περιβαλλοντικά θέματα

Αλλαγή γλώσσας
Σελίδα Τελευταία τροποποίηση : 03/07/2018
Βρείτε όλα τα προϊόντα και τις πληροφορίες του ΕΟΠ ξεφυλλίζοντας τις θεματικές ενότητες για το περιβάλλον.

Τι συμβαίνει;
Περιβαλλοντικά θέματα

Γιατί συμβαίνει;
Τομείς και δραστηριότητες

Το περιβάλλον σε διαφορετικές περιφέρειες και συγκεκριμένες περιοχές

Διάφορα περιβαλλοντικά θέματα και τομείς

                           Themes start image

Συναφές περιεχόμενο

Βλ. επίσης

Φάκελος Μεταφορές Οι μεταφορές αντιστοιχούν σχεδόν στο ένα τρίτο της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στις χώρες μέλη του ΕΟΠ και σε περισσότερο από το ένα πέμπτο των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ευθύνονται επίσης για ένα μεγάλο μέρος της αστικής ατμοσφαιρικής ρύπανσης αλλά και της ηχητικής όχλησης. Επιπροσθέτως, οι μεταφορές έχουν σοβαρό αντίκτυπο στο τοπίο καθώς διαιρούν τις φυσικές περιοχές σε μικρά τμήματα με σημαντικές συνέπειες για την πανίδα και τη χλωρίδα.
Φάκελος Χρήση των γαιών Η Ευρώπη είναι μία ήπειρος με ιδιαζόντως εντατική χρήση παγκοσμίως, με το μεγαλύτερο μερίδιο της γης να χρησιμοποιείται για κατοίκηση, συστήματα παραγωγής (συμπεριλαμβανομένης γεωργίας και δασοκομίας) και υποδομές. Η γη είναι πεπερασμένος πόρος: ο τρόπος χρήσης της αποτελεί έναν από τους βασικούς λόγους περιβαλλοντικής αλλαγής με σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα της ζωής και των οικοσυστημάτων, καθώς και στη διαχείριση υποδομής.
Φάκελος
Archived
Ατμοσφαιρική ρύπανση Η ατμοσφαιρική ρύπανση βλάπτει την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Στην Ευρώπη, οι εκπομπές πολλών ατμοσφαιρικών ρύπων έχουν μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας στην περιοχή. Ωστόσο, οι συγκεντρώσεις ατμοσφαιρικών ρύπων παραμένουν σε υπερβολικά υψηλό επίπεδο και τα προβλήματα ποιότητας του αέρα εξακολουθούν να υπάρχουν. Σημαντικό ποσοστό του ευρωπαϊκού πληθυσμού κατοικεί σε περιοχές, ιδιαίτερα σε πόλεις, όπου παρουσιάζονται υπερβάσεις στα πρότυπα ποιότητας του αέρα.
Φάκελος Βιοποικιλότητα - Οικοσυστήματα Βιοποικιλότητα ονομάζεται η ποικιλία των οικοσυστημάτων (φυσικό κεφάλαιο), των ειδών και των γονιδίων που υπάρχουν στον κόσμο ή σε έναν συγκεκριμένο οικότοπο. Έχει ζωτική σημασία για την ευημερία του ανθρώπου διότι παρέχει υπηρεσίες οι οποίες στηρίζουν τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Η βιοποικιλότητα είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντική για τις οικοσυστημικές υπηρεσίες –τις υπηρεσίες που παρέχει η φύση– όπως η επικονίαση, η ρύθμιση του κλίματος, η αντιπλημμυρική προστασία, η γονιμότητα του εδάφους και η παραγωγή τροφίμων, καυσίμων, ινών και φαρμάκων.
Φάκελος
Archived
Γεωργία Δεδομένου ότι οι αγρότες διαχειρίζονται σχεδόν τις μισές από τις εκτάσεις της ΕΕ, ο γεωργικός τομέας αποτελεί σημαντική πηγή πίεσης για το ευρωπαϊκό περιβάλλον. Κατά τις προηγούμενες πέντε δεκαετίες, η κοινή γεωργική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αντιστοιχούσε σχεδόν στο μισό του προϋπολογισμού της ΕΕ, ενθάρρυνε την όλο και μεγαλύτερη εντατικοποίηση του κλάδου, σύμφωνα με τα πρότυπα της παγκοσμιοποίησης της παγκόσμιας οικονομίας.
Φάκελος Βιομηχανία Η περιβαλλοντική απόδοση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας έχει βελτιωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Οι αλλαγές σημειώθηκαν για αρκετούς λόγους: αυστηρότερη περιβαλλοντική ρύθμιση, βελτιώσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα, γενική τάση για απομάκρυνση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από ορισμένες βαρέως τύπου και πιο ρυπογόνες μορφές κατασκευής και συμμετοχή των εταιρειών σε εθελοντικά συστήματα με στόχο τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Φάκελος Ενέργεια Ουσιώδης για τη δημιουργία βιομηχανικού, εμπορικού και κοινωνικού πλούτου, η ενέργεια παρέχει, επίσης, προσωπική άνεση και κινητικότητα. Ωστόσο, η παραγωγή και η κατανάλωσή της ασκούν σημαντικές πιέσεις στο περιβάλλον: αέρια θερμοκηπίου και εκπομπές ρύπων, χρήσεις γης, δημιουργία αποβλήτων και πετρελαιοκηλίδες. Αυτές οι πιέσεις συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή, βλάπτουν τα φυσικά οικοσυστήματα και το ανθρωπογενές περιβάλλον, και έχουν δυσμενείς συνέπειες για την ανθρώπινη υγεία.
Φάκελος
Archived
Αστικό περιβάλλον Η Ευρώπη αποτελεί ένωση μικρών και μεγάλων πόλεων. Περίπου το 75% του πληθυσμού της ΕΕ έχει επιλέξει να ζει σε αστικές περιοχές. Όμως οι συνέπειες της αστικοποίησης επεκτείνονται πέραν των ορίων των πόλεων. Οι ευρωπαίοι έχουν υιοθετήσει τον αστικό τρόπο ζωής και χρησιμοποιούν παροχές της πόλης, όπως πολιτιστικές, εκπαιδευτικές ή υγειονομικές υπηρεσίες. Αν και αποτελούν την κινητήρια δύναμη για την οικονομία της Ευρώπης και παράγοντα που δημιουργεί ευρωπαϊκό πλούτο, οι πόλεις εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από πόρους εξωαστικών περιοχών προκειμένου να καλύψουν τη ζήτηση για πόρους όπως ενέργεια, νερό, τρόφιμα και για να διοχετεύσουν απορρίμματα και εκπομπές.
Φάκελος Αποδοτική χρήση των πόρων και απόβλητα Τα παγκόσμια περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην υπερεκμετάλλευση από τον άνθρωπο των φυσικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των (ορυκτών) καυσίμων, των μεταλλευμάτων, των υδάτων, του εδάφους και της βιοποικιλότητας. Καθίσταται όλο και πιο σαφές ότι το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που επικρατεί στην Ευρώπη –το οποίο βασίζεται στην υψηλή χρήση πόρων, στην παραγωγή αποβλήτων και στη ρύπανση– δεν μπορεί να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα. Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές και χρειαζόμαστε συνολική επιφάνεια διπλάσια της EE για να καλυφθεί η ζήτηση πόρων. Πολλοί πόροι χρησιμοποιούνται για σύντομο μόνο χρονικό διάστημα ή χάνονται από την οικονομία μέσω της υγειονομικής ταφής ή της υποβαθμιστικής ανακύκλωσής τους (η οποία συνεπάγεται μείωση της ποιότητάς τους κατά τη διάρκεια των εργασιών ανάκτησης).
Φάκελος Υδάτινο και θαλάσσιο περιβάλλον Κάθε μορφή ζωής στον πλανήτη —περιλαμβανομένων των οικοσυστημάτων, της κοινωνίας και της οικονομίας μας— εξαρτάται από το νερό. Τα οικοσυστήματα θαλάσσιων και γλυκών υδάτων επιτελούν πολλές ζωτικές λειτουργίες: φιλτράρουν, αραιώνουν και αποθηκεύουν νερό, προλαμβάνουν τις πλημμύρες, διατηρούν τη μικροκλιματική ισορροπία σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, διαφυλάττουν τη βιοποικιλότητα.
Φάκελος Έδαφος Το έδαφος στηρίζει την παραγωγή του 90 % του συνόλου των τροφίμων, ζωοτροφών, ινών και καυσίμων και παρέχει πρώτες ύλες για δραστηριότητες που εκτείνονται από τη φυτοκομία μέχρι τα δομικά έργα. Το έδαφος έχει επίσης καθοριστική σημασία για την υγεία των οικοσυστημάτων: καθαρίζει και ρυθμίζει τα ύδατα και αποτελεί ένα είδος κινητήριας δύναμης για τους κύκλους των θρεπτικών συστατικών, καθώς και δεξαμενή γονιδίων και ειδών που στηρίζει τη βιοποικιλότητα. Είναι μια παγκόσμια δεξαμενή απορρόφησης άνθρακα με σημαντικότατο ρόλο στη δυνητική επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της. Επιπλέον, μέσω της συντήρησηςστοιχείων του παρελθόντος μας, το έδαφος αποτελεί σημαντικό στοιχείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Φάκελος
Archived
Κατανάλωση των νοικοκυριών Η κατανόηση των καταναλωτικών συνηθειών των νοικοκυριών οδηγεί στην κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Οι καταναλωτικές συνήθειες στην Ευρώπη είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες πριν από 50 χρόνια. Σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την κατανάλωσή μας περιλαμβάνουν την αύξηση των εισοδημάτων, την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, τις τεχνολογικές καινοτομίες (όπως το Διαδίκτυο και τα κινητά τηλέφωνα), τη μείωση των μεγεθών των νοικοκυριών, τη γήρανση του πληθυσμού, τις συνήθειες και τους πολιτισμούς.
Φάκελος
Archived
Περιβαλλοντικά σενάρια Προβλήματα όπως η αλλαγή του κλίματος, η φθίνουσα πορεία της βιοποικιλότητας και η χρήση των φυσικών πόρων έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες που απαιτούν μακροπρόθεσμες πολιτικές επίλυσης. Για τη λήψη ενημερωμένων αποφάσεων στρατηγικής, πρέπει να είμαστε σε θέση να προβλέψουμε τι μας περιμένει και να αντιληφθούμε τις τρέχουσες, αναδυόμενες ή λανθάνουσες εξελίξεις. Εάν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε με σοβαρότητα το θέμα της αειφορίας στην Ευρώπη, η οπτική μας πρέπει να εκτείνεται σε βάθος χρόνου που να υπερβαίνει τους δύο νομοθετικούς κύκλους. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη οπτική χρειάζεται ανοικτό μυαλό: οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ευρώπη μπορεί να μεταβληθούν σημαντικά με την πάροδο του χρόνου. Τα περιβαλλοντικά σενάρια, οι προβλέψεις και άλλες μορφές μελέτης προοπτικών μας βοηθούν στην αντιμετώπιση της ασυνέχειας και της αβεβαιότητας των μελλοντικών εξελίξεων και στο σχεδιασμό σταθερών πολιτικών που μπορούν να αντέξουν τη δοκιμασία του χρόνου.
Φάκελος
Archived
Πληθυσμός και οικονομία Είναι πολύ απλουστευτικό να εξισώνεται η αύξηση του πληθυσμού ή η ανάπτυξη της οικονομίας με την επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Η πραγματικότητα είναι λίγο πιο περίπλοκη, όπως φαίνεται και από το υλικό της παρούσας ενότητας.
Φάκελος Συγκεκριμένες περιφέρειες Ορισμένες περιφέρειες της Ευρώπης, όπως η Αρκτική, η Μεσόγειος και η Βαλτική αντιμετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήματα που είναι κοινά στο εσωτερικό της περιφέρειας αλλά είναι πολύ λιγότερο γνωστά πέρα από τα σύνορά της. Παρομοίως, ορισμένα τοπία, όπως οι ορεινές περιοχές και οι θάλασσες, αντιμετωπίζουν κοινά προβλήματα σε όλη την Ευρώπη. Στην παρούσα ενότητα, λοιπόν, συγκεντρώνονται εκθέσεις σχετικά με περιβαλλοντικά ζητήματα — προβλήματα, πρωτοβουλίες, λύσεις και άλλα — αναφορικά με συγκεκριμένες περιφέρειες και περιβαλλοντικούς τύπους.
Φάκελος
Archived
Φυσικοί πόροι Οι φυσικοί πόροι του πλανήτη είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση και την ανάπτυξη του ανθρώπινου πληθυσμού. Ορισμένοι από αυτούς τους πόρους, όπως τα ορυκτά, τα έμβια είδη και οι οικότοποι είναι πεπερασμένοι – άπαξ και εξαντληθούν ή καταστραφούν, έχουν χαθεί για πάντα. Άλλοι, όπως ο αέρας, το νερό και το ξύλο είναι ανανεώσιμοι – παρόλο που σε γενικές γραμμές για την εκ νέου ανάπτυξη, την ανανέωση και τον καθαρισμό τους βασιζόμαστε στα φυσικά συστήματα της Γης. Παρόλο που πολλές από τις επιπτώσεις της υπερεκμετάλλευσης γίνονται αισθητές σε τοπικό επίπεδο, η αυξανόμενη αλληλεξάρτηση των εθνών και του διεθνούς εμπορίου από τους φυσικούς πόρους καθιστούν τη διαχείρισή τους ένα ζήτημα παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Φάκελος
Archived
Αλιεία Ο ευρωπαϊκός αλιευτικός στόλος χαρακτηρίζεται από υπερβολική αλιευτική ικανότητα. Η υπεραλίευση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για το σύνολο του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Ορισμένες τεχνικές αλιείας με τράτα, για παράδειγμα, είναι ζημιογόνες για τον πολύ σημαντικό οικότοπο του πυθμένα. Στο άλλο άκρο της τροφικής αλυσίδας, τα θαλάσσια πτηνά, οι φώκιες, οι φάλαινες και άλλα θαλάσσια θηλαστικά μένουν χωρίς τροφή.
Φάκελος Κλιματική αλλαγή Η κλιματική αλλαγή συντελείται ήδη: οι θερμοκρασίες αυξάνονται, τα χαρακτηριστικά των βροχοπτώσεων αλλάζουν, οι παγετώνες και το χιόνι λιώνουν και η παγκόσμια μέση στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει. Η αύξηση της θερμοκρασίας οφείλεται πιθανότατα κατά κύριο λόγο στην παρατηρούμενη αύξηση των ατμοσφαιρικών συγκεντρώσεων αερίων θερμοκηπίου ως αποτέλεσμα των εκπομπών που προέρχονται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Για να μετριάσουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, πρέπει να μειώσουμε αυτές τις εκπομπές ή να διασφαλίσουμε την πρόληψη της παραγωγής τους.
Φάκελος Περιβάλλον και υγεία Το καθαρό περιβάλλον είναι απαραίτητο για την ανθρώπινη υγεία και ευεξία. Ωστόσο, οι αλληλεπίδραση μεταξύ του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας είναι πολύ περίπλοκη και είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Συνεπώς, η χρήση της αρχής της προφύλαξης καθίσταται ιδιαιτέρως χρήσιμη. Οι πιο γνωστές επιπτώσεις για την υγεία σχετίζονται με τη ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα, την ποιότητα του νερού και την ανεπαρκή αποχέτευση. Πολύ λιγότερα είναι γνωστά γύρω από τις επιπτώσεις στην υγεία από τις επικίνδυνες χημικές ουσίες. Ο θόρυβος αναδύεται ως νέο ζήτημα για το περιβάλλον και την υγεία. Η αλλαγή του κλίματος, η καταστροφή της στιβάδας του στρατοσφαιρικού όζοντος, η φθίνουσα πορεία της βιοποικιλότητας και η υποβάθμιση του εδάφους επίσης μπορούν να επιβαρύνουν την ανθρώπινη υγεία.
Φάκελος Μέσα πολιτικής Οι πολιτικές διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση, αλλά και στη βελτίωση της κατάστασης του περιβάλλοντός μας. Οι ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές πολιτικές έχουν εξελιχθεί σημαντικά από τη θέσπιση του πρώτου Προγράμματος Δράσης για το Περιβάλλον το 1973. Έκτοτε, έχουν εγκριθεί εκατοντάδες νομικές πράξεις για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων. Η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών πολιτικών βοηθά να προσδιοριστεί ποιες πολιτικές και με ποιον τρόπο είναι αποτελεσματικές , καθώς και ποια μπορεί να είναι η συμβολή τους στην «ευημερία εντός των ορίων του πλανήτη μας».
Φάκελος
Archived
Περιβαλλοντική τεχνολογία Η Ευρώπη κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στις οικολογικά αποτελεσματικές τεχνολογίες. Οι ευρωπαϊκές οικοβιομηχανίες, που απασχολούν πάνω από δύο εκατομμύρια εργαζομένους, αντιστοιχούν σχεδόν στο εν τρίτο της παγκόσμιας αγοράς και αναπτύσσονται με ρυθμό περίπου 5 % ετησίως. Ωστόσο, συνεχίζουν να υπάρχουν σημαντικά εμπόδια στην εκμετάλλευση αυτών των ευκαιριών, ιδίως με τη μορφή ζημιογόνων για το περιβάλλον επιδοτήσεων και απουσίας οικονομικών κινήτρων για την ανάπτυξη οικοκαινοτομιών. Η μετάβαση σε μια εποχή βιώσιμης οικονομίας μηδενικών εκπομπών που να καλύπτει το σύνολο της ηπείρου εξαρτάται από έναν συνδυασμό δράσεων που αφορούν όλα τα τμήματα της κοινωνίας: από τις κυβερνήσεις έως τους ερευνητές, τις επιχειρήσεις και τους μεμονωμένους πολίτες.

Permalinks

Geographic coverage

For references, please go to https://www.eea.europa.eu/el/themes/environmental-themes or scan the QR code.

PDF generated on 25/04/2024 15:32

EEA Page URL QR
Ενέργειες Εγγράφων
The EEA is an agency of the European Union

Engineered by: Η Ομάδα διαδικτύου του ΕΟΠ

Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18

Software version: EEA Plone KGS 23.9.14

Κωδικός για προγραμματιστές

Systems Status

Ανακοίνωση νομικού περιεχομένου

Creative commons license

CMS login