næsta
fyrri
atriði
eea flag
Home
Topics
Analysis and data
Countries
Newsroom
About us

Umhverfis þemu

Breyta tungumáli
Page Síðast breytt 03 Jul 2018
Þú finnur allar EEA vörur og upplýsingar með því að flétta í umhverfismálefni.

Hvað er að gerast?
Umhverfis málefni

Af hverju er það að gerast?
Geirar og starfsemi

Umhverfi á mismunandi svæðum og ákveðnum sviðum

Þvert yfir umhverfis málefni og geira

   Themes start image

Tengt efni

Sjá einnig

Folder Samgöngur Flutningar standa fyrir nálega þriðjungi allrar endanlegrar orkunotkunar í aðildarlöndum Umhverfisstofnunar Evrópu og meira en fimmtungi losunar gróðurhúsalofttegunda. Þeir valda einnig stórum hluta loftmengunar í þéttbýli auk óþæginda af hávaða. Ennfremur hafa flutningar veruleg áhrif á landslag því þeir skipta náttúrulegum svæði í litla reiti með alvarlegum afleiðingum fyrir dýr og plöntur.
Folder Landnotkun Evrópa er ein ákafast nýtta heimsálfa heims þar sem hæst hlutfall lands er nýtt undir byggð, framleiðslukerfi (þ.m.t. landbúnað og skógrækt) og grunnvirki. Land er endanleg auðlind: hvernig það er notað er ein af helstu ástæðum umhverfisbreytinga og það hefur veruleg áhrif á lífsgæði og vistkerfi sem og stjórnun grunnvirkja.
Folder Loftmengun Loftmengun skaðar heilsu manna og umhverfið. Í Evrópu hefur losun margra loftmengunarvalda minnkað verulega á undanförnum áratugum sem hefur leitt til betri loftgæða á öllu svæðinu. Hins vegar er styrkur loftmengunarvalda enn of hár og vandamál tengd loftgæðum eru þrálát. Stór hluti íbúa Evrópu býr á svæðum, einkum borgum, þar sem loftgæðastaðlar eru ekki uppfylltir.
Folder Líffræðilegur fjölbreytileiki Líffræðilegur fjölbreytileiki styður fjölbreytni gena, tegunda og vistkerfa sem mynda líf á jörðinni. Við erum núna stöðugt að verða vitni af tjóni á líffræðilegum fjölbreytileika, sem hefur djúpstæð áhrif á náttúru heimsins og velferð manna. Megin örsökin eru breytingar á náttúrulegum búsvæðum. Þetta er sökum öflugs landbúnaðarkerfis, bygginga, vinnsla hráefna úr jörðu, ofnýting á skógum, höfum, fljótum, stöðuvötnum og jarðvegum, innrás framandi tegunda, mengun og- í sívaxandi mæli- hnattrænar loftlagsbreytingar. Evrópa hefur sett sér markmið um að draga úr missi á líffræðilegum fjölbreytileika fyrir 2010. Nýlegar EEA möt sýna að án tölvuverðar auka stefnuaðgerða, er ólíklegt að þetta markmið muni nást.
Folder Landbúnaður Þar sem bændur stjórna næstum helminginum af landsvæði ESB, er landbúnaðargeirinn stórt þáttur í þrýstingi á evrópskt umhverfi. Á síðastliðnum fimm áratugum, hefur Almenna landabúnaðarstefna Evrópusambandsins (CAP) — borið ábyrgð á helmingi fjárlögum ESB — hefur hvatt geirann til verða ákafari, eins hefur vaxandi hnattvæðing efnahag heimsins.
Folder Iðnaður Frammistaða iðnaðarins í Evrópu í umhverfismálum hefur batnað á undanförnum áratugum. Breytingar hafa átt sér stað af nokkrum mismunandi ástæðum: strangari umhverfislöggjöf, endurbætur á skilvirkni orkunotkunar, almenn þróun iðnaðar í Evrópu að þróast í átt frá mengandi iðnaðarframleiðslu yfir í hreinni framleiðslu, og þátttaka fyrirtækja í sjálfvöldum verkefnum sem miða að því að draga úr umhverfisáhrifum þeirra.
Folder Orkumál Orka er nauðsynleg fyrir myndun auðlegðar iðnaðar, verslunar og samfélags, orkan veitir einnig persónuleg þægindi og knýr samgöngur. En framleiðsla orku og neysla hennar veldur umtalsverðum þrýstingi á umhverfið: losun á gróðurhúsalofttegundum og loftmengandi efnum, landnotkun, myndun úrgangs og olíulekar. Þetta álag stuðlar að loftslagsbreytingum, skaðar náttúruleg vistkerfi og hið manngerða umhverfi, og hefur neikvæð áhrif á heilsu manna.
Folder
Archived
Umhverfi þéttbýlisins Evrópusambandið er samband borga og bæja; um 75% af íbúum ESB hafa valið að lifa og búa á þéttbýlissvæðum. En áhrif þéttbýlismyndunar ná langt út fyrir mörk borganna. Evrópubúar hafa tekið upp lífsstíl sem tengist þéttbýli og þeir nota þau gæði sem borgirnar bjóða upp á eins og heilbrigðisþjónustu, menningu og menntun. Á meðan borgirnar eru sú vél sem knýr áfram hagkerfi Evrópu og myndar auðlegð álfunnar, eru þær mjög háðar auðlindum sem eru fyrir utan þeirra mörk til að mæta þörfum um orku, vatn, matvæli og til að losna við úrgang og losun úrgangsefna.
Folder Hagkvæm auðlindanýting og úrgangur Þau hnattrænu umhverfisvandamál sem við horfumst í augu við í dag eru afleiðing ofnýtingar manna á náttúruauðlindum, þar á meðal á (jarðefna) eldsneyti, steinefnum, vatni, landi og líffræðilegum fjölbreytileika. Það hefur blasað sífellt betur við að að sú efnahagslegra þróun sem ráðandi er í Evrópu - sem byggir á mikilli auðlindanýtingu, myndun úrgangs og mengunar - er ekki hægt að viðhalda til langframa. Í dag reiðir Evrópusambandið (ESB) sig mikið á innflutning og við þurfum landrými sem er tvöfalt stærra en heildarlandrými ESB til að mæta auðlindaeftirspurn okkar. Margar auðlindirnar eru aðeins nýttar í stuttan tíma, eða þær tapast úr hagkerfinu við urðun eða endurvinnslu (þar sem gæði tapast við endurvinnsluna).
Folder Vatns- og hafssvæði Allt líf á plánetunni okkar — þ.m.t. vistkerfi okkar, samfélag og hagkerfi — er háð vatni. Sjávar- og ferskvatnsvistkerfi gegna mörgum lífsnauðsynlegum hlutverkum: sía, þynna og geyma vatn koma í veg fyrir flóð, viðhald loftlagsjafnvægi, staðbundið og hnattrænt, vernda líffræðilegan fjölbreytileika
Folder
Archived
Heimilisneyslu Að skilja neyslumunstur heimilanna felur í sér að reyna að skilja mannlega hegðun. Neyslumunstur í Evrópu er mjög ólíkt því sem var fyrir 50 árum síðan. Mikilvægir þættir sem keyra áfram neyslu okkar eru m.a. auknar tekjur, alþjóðavæðing hagkerfisins, tækniframfarir (eins og internetið og farsímar), minnkandi fjölskyldustærð, íbúafjöldi sem eldist æ meir, og venjur og menning.
Folder Jarðvegur Jarðvegur er undirstaða 90 % allrar framleiðslu á matvælum, fóðri, trefjum og eldsneytis og sér fyrir hráefni fyrir allt frá garðyrkju til byggingariðnaðarins. Jarðvegur er lífsnauðsynlegur fyrir heilbrigði vistkerfisins: hann hreinsar og hefur stjórn á vatni, hann er vélin fyrir hringrásir næringarefna og forðabúr fyrir gen og tegundir og styður þannig við líffræðilegan fjölbreytileika. Hann er alþjóðlegur geymslustaður fyrir kolefni og leikur þannig mikilvægt hlutverk við að hægja hugsanlega á loftslagsbreytingum og áhrifum þeirra. Auk þess er hann mikilvægur þáttur í menningararfleifð okkar með því að geyma minjar um fortíð okkar.
Folder
Archived
Umhverfisáætlanir Vandamál eins og loftlagsbreytingar, tap á líffræðilegum fjölbreytileika og notkun á náttúrulegum auðlindum hefur langtíma áhrif sem krefst langtíma stefnulausnir. Til að taka upplýstar mikilvægar skipulagsákvarðanir, verðum við að reyna að sjá fyrir hvað er framundan og skilja þróunina sem eru yfirstandandi, tilvonandi og leynd. Ef við viljum takast á við sjálfbærileika Evrópu, verðum við að horfa út fyrir tvo löggjafarferli og fleira. Hinsvegar, krefst framtíðarsýn víðsýni: aðalverkefnin sem Evrópa stendur frammi fyrir get breyst verulega með tímanum. Umhverfisáætlanir, horfur og aðrar gerðir af áframhaldandi rannsóknum hjálpa okkur að takast á við rof og óvissu um framtíðarþróun og þróa þróttmiklar stefnur sem getur staðist prófraun tímans.
Folder
Archived
Mannfjöldi og hagkerfi Það er of einfalt að leggja að jöfnu vaxandi mannfjölda eða hagkerfi með umhverfisvanda. Raunveruleikinn er eilítið flóknari, eins og efnið í þessum hluta mun sýna.
Folder Ákveðinn svæði Ákveðin evrópsk svæði, svo sem norðurheimskautasvæðið, miðjarðarhafið, og Eystrasaltssvæði, standa frammi fyrir umhverfisvandamálum sem eru algengum um allt svæðið, en mun óalgengari utan landamæra þess. Á svipaðan hátt, standa ákveðin svæði, eins og fjallasvæði og sjávar, frammi fyrir algengum vandamálum um alla Evrópu. Þessi hluti þar af leiðandi sameinar skýrslur um umhverfismál- vandamál, frumkvæði, lausnir og meira- varðandi ákveðin svæði og umhverfistegundir.
Folder
Archived
Náttúrulega auðlindir Náttúrulegar auðlindar eru nauðsynlegar fyrir mannfjöldann til að lifa af og þróast. Sumar af þessu auðlindum, eins og steinefni, tegundir og búsvæði eru takmörkuð- þegar þær hafa verið tæmdar eða eytt, eru þær búnar að elífu. Aðrar, eins og loft, vatn, og tré eru endurnýjanleg-samt sem áður treystum við almennt á að náttúrríki jarðar endurnýi sig, endurvaxi og hreinsi sig fyrir okkur. Þó að mikið af áhrifum af ofnýtingu verði viðvart á staðbundinn hátt, sú vaxandi þróun að þjóðir eru háðar hvor annarri og alþjóðleg viðskipti á náttúrulegum auðlindum gera stjórnun þeirra að hnattrænu málefni.
Folder
Archived
Fiskveiðar Það er mikilvæg umframgeta í evrópska fiskiflotanum. Ofveiði getur haft alvarlegar afleiðingar fyrir allt sjávarumhverfið. Ákveðnar togveiði aðferðir, sem dæmi, geta veldið skemmdum á mjög mikilvægum sjávarbotns búsvæði. Á hinum enda matarkeðjunnar, sjófuglar, selir, hvalir og önnur sjávarspendýr mun ekki hafa ekki hafa neitt til að borða.
Folder Að draga úr loftlagsbreytingum Lofslagsbreytingar eiga sér þegar stað: hitastig fer hækkandi, regnmynstur hefur breyst, jöklar og snjór bráðna og meðalstaða sjávar í heiminum fer hækkandi. Hækkun hitastigs er líklega að mestu leyti vegna aukningar á gróðurhúsalofttegundum í andrúmslofti vegna losunar manna. Til að draga úr loftslagsbreytingum þurfum við að minnka eða koma í veg fyrir losun sem þessa.
Folder Umhverfi og heilsa Hreinn umhveri er lífsnauðsynlegt fyrir heilsu manna og velferð. Hinsvegar, tengslin milli umhverfis og heilsu manna eru mjög flókin og erfitt að meta. Þetta gerir notkun á varnarúðarreglu einkar nothæf. Þekkustu heilsuáhrifin sem tengd eru umlykjandi loftmengun, lélegum vatnsgæðum og ófullnægjandi hreinlætisaðgerðir. Mun minna er vitað um heilsuáhrif af hættulegum efnum. Hávaði er að verða umhverfis-og heilsu hætta. Loftlagsbreytingar, eyðing á heiðhvolfi ósonlagsins, tap á líffræðilegum fjölbreytileika og landniðurbrot geta einnig haft áhrif á heilsu manna.
Folder Stefnugögn Stefnur gegna mikilvægu hlutverki við að meta og bæta ástand umhverfisins. Evrópsk umhverfisstefna hefur tekið miklum breytingum frá setningu fyrstu aðgerðaáætlunar á sviði umhverfismála árið 1973. Síðan hafa hundruð laga verið sett um umhverfismál. Mat á umhverfisstefnu auðveldar okkur að greina hvaða löggjöf er áhrifarík, hvers vegna hún er það og hversu gagnleg hún getur verið fyrir aðgerðaáætlunina „Lifum góðu lífi innan þolmarka plánetunnar“.
Folder
Archived
Umhverfistækni Evrópa er leiðandi í heiminum í umhverfishagkvæmni tækni. Umhverfisiðnaður ESB, þar sem fleiri en tvær miljóna fólks vinna, saman stendur af einum þriðja af heimsmarkaðinum og hefur vaxið um 5 prósent á ári. Hinsvegar, eru enn talsverðar hömlur á því að þessi tækifæri séu nýtt, sérstaklega umhverfaeyðandi niðurgreiðslur og skortur á fjárhagslegu frumkvæði í umhverfisnýbreytni. Færslan í átt að tíð, þar sem álfan hefur núll-útblástur sjálfbær hagkerfi veltur á samsettum aðgerðum frá öllum stigum samfélagsins: frá ríkistjórn til fræðimanna, atvinnufyrirtækja og almennaborgara.

Permalinks

Geographic coverage

For references, please go to https://www.eea.europa.eu/is/themes/environmental-themes or scan the QR code.

PDF generated on 24 Sep 2023, 12:14 AM

EEA Page URL QR
Skjalaaðgerðir
The EEA is an agency of the European Union

Engineered by: Vefteymi EEA

Software updated on 18 August 2023 16:53 from version 23.6.14

Software version: EEA Plone KGS 23.8.18

Kóði fyrir forritara

Systems Status

Lagalegir fyrirvarar

Creative commons license

CMS innskráning