Z tego sprawozdania Europejskiej Agencji Środowiska (EEA) i Komisji Europejskiej wynika, że prawie wszystkie spośród 21 801 kąpielisk monitorowanych w całej Europie w ubiegłym roku (z czego 21 509 znajduje się w 28 państwach członkowskich UE – 95,9 proc.) spełniały minimalne wymogi jakościowe określone w przepisach UE. Również Albania i Szwajcaria złożyły sprawozdania na temat jakości wody w 292 kąpieliskach monitorowanych na terenach tych krajów.

Wyniki odnotowują niewielki spadek liczby kąpielisk spełniających najwyższe unijne normy „doskonałej” jakości wody oraz minimalne wymagania jakościowe określone w dyrektywie UE dotyczącej wody w kąpieliskach. Odsetek kąpielisk spełniających normy „doskonałej” jakości zmniejszył się nieznacznie z 85,5 proc. w 2016 r. do 85 proc. w 2017 r. Podobnie odsetek kąpielisk spełniających normy „dostatecznej” jakości wody spadł z 96,3 proc. do 96 proc. Spadek ten był spowodowany głównie letnimi deszczami, które wpłynęły na wyniki badań, jak również zmianami w sposobie przeprowadzania testów w Rumunii i Szwecji.

Od 2016 r. odsetek kąpielisk o „niedostatecznej” jakości wody utrzymuje się na podobnym poziomie w całej UE, a także w Albanii i Szwajcarii: odnotowano nieznaczny spadek z 1,5 proc. w 2016 r. do 1,4 proc. w 2017 r.

Karmenu Vella, europejski komisarz ds. środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa, podkreślił: „Jakość wody w kąpieliskach jest źródłem dumy dla Europejczyków. Jakość ta jest wynikiem dobrej współpracy i stałej czujności. Każdy z nas ma do odegrania pewną rolę: przemysł, władze lokalne i sektor usług, a także obywatele. Cieszymy się, że europejska współpraca w obszarze jakości wody w kąpieliskach sprawnie funkcjonuje i przynosi korzyści obywatelom. Przypomnijmy, że niedawno zaproponowaliśmy środki mające na celu wyeliminowanie tworzyw sztucznych z mórz. Możemy zatem powiedzieć, że to był naprawdę dobry rok dla europejskich mórz, plaż i jezior”.

Hans Bruyninckx, dyrektor wykonawczy EEA, stwierdził: „Zmniejszenie zanieczyszczenia wody ma korzystny wpływ na dobre samopoczucie obywateli europejskich, a także dobrostan zwierząt i roślin. Nie możemy jednak lekceważyć zagrożenia. Utrzymanie czystej wody w kąpieliskach wymaga stałej uwagi ze strony osób odpowiedzialnych za kształtowanie polityki. Dlatego regularne monitorowanie i ocena kąpielisk są tak ważne.”

W ostatnich 40 latach jakość wody w kąpieliskach w Europie znacznie się poprawiła, od kiedy wprowadzono unijną dyrektywę dotyczącej wody w kąpieliskach. Skuteczne zarządzanie i monitorowanie wprowadzone na mocy dyrektywy doprowadziły do radykalnego ograniczenia nieoczyszczanych lub tylko częściowo oczyszczanych ścieków komunalnych i przemysłowych odprowadzanych do wody. W rezultacie w coraz większej liczbie przypadków jakość wody w kąpieliskach nie tylko spełnia minimalne normy, ale także poprawiła się zgodnie z najwyższymi standardami. Oprócz sprawozdania EEA opublikowała również zaktualizowaną interaktywną mapę pokazującą wyniki dla każdego kąpieliska. Dostępne są również zaktualizowane sprawozdania dotyczące poszczególnych krajów, a także więcej informacji na temat dyrektywy.

Figure ES1: Proportion of bathing water sites with excellent water quality in European countries

Inne istotne ustalenia:

• W pięciu następujących krajach jakość 95 proc. (i więcej) wody w kąpieliskach oceniono jako „doskonałą”: Luksemburg (wszystkie 12 badanych kąpielisk), Malta (98,9 proc. kąpielisk), Cypr (97,3 proc. kąpielisk), Grecja (95,9 proc. kąpielisk) i Austria (95,1 proc. kąpielisk).
• We wszystkich uwzględnionych w sprawozdaniu kąpieliskach w Austrii, Belgii, Chorwacji, na Cyprze, w Grecji, na Łotwie, w Luksemburgu, na Malcie, w Rumunii, Słowenii i Szwajcarii odnotowano w 2017 r. co najmniej „dostateczną” jakość wody (zgodnie z minimalnymi normami jakości określonymi w dyrektywie dotyczącej jakości wody w kąpieliskach).
• Najwięcej kąpielisk o „niedostatecznej” jakości wody znajdowało się w trzech następujących krajach: Włochy (79 kąpielisk, 1,4 proc.), Francja (80 kąpielisk, 2,4 proc.) i Hiszpania (38 kąpielisk, 1,7 proc.). W państwach członkowskich UE najwyższy odsetek kąpielisk o „niedostatecznej” jakości wody odnotowano w Estonii (4 kąpieliska, 7,4 proc.), Irlandii (7 kąpielisk, 4,9 proc.) oraz Zjednoczonym Królestwie (21 kąpielisk, 3,3 proc.).

Kontekst

Zanieczyszczenie wody bakteriami kałowymi nadal stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, zwłaszcza jeżeli występuje w kąpieliskach. Kąpiel na zanieczyszczonych plażach lub w zanieczyszczonych jeziorach może powodować choroby. Głównymi źródłami zanieczyszczeń są ścieki i woda spływająca z gospodarstw i gruntów rolnych. Takie zanieczyszczenie wzrasta podczas intensywnych opadów i powodzi, ze względu na przelewanie się ścieków i zanieczyszczonej wody odpływowej, które spływają do rzek i mórz. Wszystkie państwa członkowskie UE oraz Albania i Szwajcaria monitorują swoje kąpieliska zgodnie z przepisami unijnej dyrektywy dotyczącej jakości wody w kąpieliskach. Ocena jakości wody w kąpieliskach na mocy dyrektywy dotyczącej jakości wody w kąpieliskach uwzględnia dwa parametry mikrobiologiczne: enterokoki jelitowe i Escherichia coli. Dyrektywa ta określa, czy jakość wody w kąpieliskach można sklasyfikować jako „doskonałą”, „dobrą”, „dostateczną” lub „niedostateczną” w zależności od ilości wykrytych bakterii kałowych. W przypadkach gdy jakość wody zostaje sklasyfikowana jako „niedostateczna”, państwa członkowskie powinny zastosować pewne środki, takie jak zakaz kąpieli lub publikacja ostrzeżeń zawierających informacje dla użytkowników kąpielisk, a także podjąć odpowiednie działania naprawcze.