All official European Union website addresses are in the europa.eu domain.
See all EU institutions and bodiesZrób coś dla naszej planety, wydrukowuj tę stronę tylko w razie potrzeby. Nawet mała akcja może sprawić ogromną różnicę, gdy miliony ludzi to robią!
Article
Ze względu na położenie geograficzne Malty niedobór wody jest tutaj zjawiskiem naturalnym. Klimat śródziemnomorski, który charakteryzuje się niewielkimi opadami i wysokimi temperaturami, skutkuje niskim poziomem naturalnej dostępności wody i znaczną utratą wody w wyniku ewapotranspiracji. Ponadto gęstość zaludnienia na Malcie wynosi około 1400 osób na kilometr kwadratowy. Innymi słowy, mamy niewielką dostępność zasobów wodnych na bardzo gęsto zaludnionym terenie.
Środowisko naturalne jest w stanie zaspokoić tylko połowę wszystkich naszych potrzeb. Od 1982 r. Malta „produkuje” wodę poprzez odsalanie wody morskiej. Odsalanie uzupełniono zakrojonym na szeroką skalę programem zarządzania wyciekami wody i ich naprawy, w który nasze służby komunalne inwestują bardzo duże środki od lat 90. XX wieku. W rezultacie nasze obecne zapotrzebowanie na wodę z wodociągu komunalnego wynosi około 60% zapotrzebowania z 1992 r., głównie dzięki zarządzaniu wyciekami. W zeszłym roku wdrożyliśmy również ambitny program ponownego wykorzystania wody, aby uzupełnić lukę między podażą a popytem.
Potrzeby są trudne do pogodzenia, biorąc pod uwagę fakt, że naturalne zasoby wodne na Malcie są ograniczone. Mieszkańcy miast lub rolnicy proszą o więcej wody, ale przyroda również jej potrzebuje. Każdy plan gospodarki wodnej, który opracowujemy na Malcie, musi zapewniać poszanowanie i zaspokojenie potrzeb wodnych środowiska naturalnego. Nasze doliny są centralnymi ośrodkami ekosystemów; niektóre z nich mają charakter endemiczny i w związku z tym mają wysoką wartość ekologiczną. W dolinach istnieją zatem obszary z zakazem wstępu, ponieważ występująca w nich fauna i flora – oraz ich potrzeby wodne – muszą być respektowane.
Niestety ze względu na niewystarczającą ilość zasobów naturalnych „produkowanie” wody słodkiej jest dla nas koniecznością, a nie wyborem. Ponadto odsalanie jako technologia uległo w ostatnich latach istotnym zmianom, w szczególności jeśli chodzi o efektywność energetyczną. Maltańska sieć wodociągowa (Water Services Corporation) prowadzi obecnie szeroko zakrojone modernizacje wszystkich swoich zakładów odsalania wody, finansowane ze środków pochodzących z unijnego funduszu spójności. Energia potrzebna do wyprodukowania 1 metra sześciennego wody słodkiej z wody morskiej zostanie zredukowana do 2,8 kilowatogodziny. Dziesięć lat temu wartość ta wynosiła blisko 6 kilowatogodzin. Technologia odsalania wody stała się bardzo efektywna, a przemysł nieustannie dąży do dalszego zwiększania poziomu efektywności.
Jeżeli chodzi o wpływ odsalania na środowisko morskie, dotyczy on głównie odprowadzania solanki, która jest produktem ubocznym procesu odsalania i jest uwalniana do morza. Nasze zakłady odsalania są raczej małe i znajdują się na obszarach, gdzie występują silne prądy morskie. Dzięki temu odprowadzane ilości solanki są ograniczone i ulegają szybkiemu rozproszeniu. Przedsiębiorstwo wodociągowe przeprowadziło wstępne badania dotyczące zrzutów z naszych zakładów i stwierdzono, że potencjalny wpływ na środowisko morskie jest ograniczony do pierwszych metrów od punktu zrzutu. Wyniki te zostały już uwzględnione i wykorzystane w praktyce poprzez bardziej zrównoważone projektowanie planowanych zakładów odprowadzania solanki. Badania te będą kontynuowane w ramach zintegrowanego projektu LIFE.
Podejmując decyzję o miejscu wybudowania zakładu odsalania, należy uwzględnić wiele czynników. Wielkość zakładu jest również istotna – nie tylko z punktu widzenia odprowadzania solanki, lecz także z punktu widzenia bezpieczeństwa dostarczania wody. Nasze trzy zakłady są strategicznie rozmieszczone w różnych lokalizacjach na wybrzeżu głównie dlatego, że w przypadku na przykład wycieku ropy, gdy konieczne jest zamknięcie jednego zakładu, dwa pozostałe mogą działać dalej.
Równie ważna jest geologia danego terenu. Maltańskie zakłady odsalania pobierają wodę ze źródeł głębinowych, w związku z czym korzystają z oczyszczającego oddziaływania podłoża skalnego. Ogranicza to potrzebę wstępnego uzdatniania wody, co z kolei obniża koszty produkcji. Jest to ważny aspekt planowania, ponieważ koszt wstępnego uzdatniania wody może być porównywalny z kosztem samego procesu odsalania.
Obywatele Malty zużywają około 110 litrów wody na osobę dziennie, co jest stosunkowo niewielką ilością w porównaniu do innych krajów UE. Należy jednak wziąć pod uwagę również nowe czynniki obciążające. Na przykład w związku z niedawnym wzrostem gospodarczym na Maltę przybyło do 50 000 pracowników. Sektor turystyczny również stale się rozwija i szacuje się, że wpływ turystów będzie równoważny 40-tysięcznej populacji. Więcej osób na wyspach oznacza większe zapotrzebowanie na wodę. Ponadto ludzie mają różne nawyki związane z użytkowaniem wody. Jeśli jest się przyzwyczajonym do zużywania 250 litrów wody dziennie w kraju bogatym w zasoby wodne, trudno jest ograniczyć zużycie wody do 110 litrów w przeciągu kilku dni. Agencja ds. Energii i Gospodarki Wodnej prowadzi obecnie szeroko zakrojoną kampanię na rzecz ochrony zasobów wodnych, która uwzględnia tego rodzaju tendencje demograficzne i społeczno-gospodarcze, aby kompleksowo zająć się kwestią zarządzania zapotrzebowaniem na wodę.
W tym kontekście istotną rolę może odgrywać ustalanie cen wody. Na Malcie cena dla krajowych użytkowników gospodarstw domowych jest już wysoka: użytkownicy płacą 1,39 euro za metr sześcienny rocznie w przypadku pierwszych 33 metrów sześciennych. Po przekroczeniu tej ilości cena wzrasta do 5,14 euro za metr sześcienny. Zatem już taki mechanizm podnoszenia cen według kategorii taryfowych jest zachętą do ograniczenia zużycia wody.
Podobnie rynek pomaga ludziom w zużywaniu mniejszej ilości wody. Na przykład obecnie bardzo trudno jest kupić nową spłuczkę do toalety o dużej pojemności. Nowy kran prawdopodobnie będzie już wyposażony w napowietrzacz. Pralki i zmywarki coraz lepiej oszczędzają wodę i mają coraz wyższą efektywność energetyczną.
Powtórne wykorzystywanie wody również ma duży potencjał w zakresie oszczędzania wody, który zaczęliśmy bliżej analizować.
Koncentrujemy się na dwóch systemach: wykorzystywaniu wody z odzysku w rolnictwie i w gospodarstwach domowych. Planujemy, że system rolniczy, poprzez działalność zakładów doczyszczania, będzie wytwarzać 7 milionów metrów sześciennych wody z odzysku rocznie. Jak wynika z naszych szacunków, odpowiada to jednej trzeciej zużycia wody w rolnictwie.
W domach około 30–45% wody zużywa się do mycia i podobną ilość do spłukiwania. Wykorzystywanie wody z mycia, która jest stosunkowo czysta, do spłukiwania, która to czynność nie wymaga bezpośredniego kontaktu z ludźmi, mogłoby zmniejszyć zużycie dziennie ze 110 do około 70 litrów na osobę. Potencjał oszczędności jest ogromny, ale naszą główną troską jest zawsze zdrowie publiczne. Technologia musi być bezpieczna, ponieważ ostatecznie chodzi o nasze zdrowie i zdrowie naszych rodzin.
Rolnictwo potrzebuje wody. Wypompowywanie wody bezpośrednio z warstw wodonośnych jest stosunkowo niedrogie i stanowi rozwiązanie lokalne. Problem polega na tym, że warstwy wodonośne na Malcie mają bezpośredni kontakt z wodą morską oraz ograniczone możliwości pobierania wody. Wydobywanie dużych ilości słodkiej wody z warstw wodonośnych spowodowałoby intruzję wody morskiej, obniżenie ogólnej jakości wód podziemnych oraz ich niezdatność do użytku. Oznacza to, że wszyscy tracą w takiej sytuacji.
Aby kontrolować ilość poboru wód podziemnych, prawie wszystkie zarejestrowane prywatne otwory wiertnicze zostały wyposażone w ostatnich latach w liczniki. Dzięki temu mamy obecnie lepszy podgląd sytuacji, jeśli chodzi o zużycie wody w rolnictwie i powiązane potrzeby. Możemy również zaoferować rolnikom alternatywne źródło dostaw: ścieki poddane zaawansowanemu procesowi doczyszczania – objęte programem „Nowa woda„81 na Malcie.
Postrzeganie odgrywa tutaj ważną rolę. Musimy zmienić postrzeganie wody „pochodzącej z recyklingu” jako „ścieków”. Aby zwiększyć akceptację wśród rolników, wyjaśniamy, jaką jakość wody z odzysku można osiągnąć dzięki nowemu procesowi oczyszczania. Pokazujemy również, że wykorzystanie tej wody nie ma żadnego negatywnego wpływu na uprawy.
W tym celu stosowane są również zachęty cenowe. W odniesieniu do „nowej wody” ustanowiony został również system rosnących taryf blokowych. Pierwsza kategoria taryfowa nie ma obecnie zastosowania do sektora rolniczego, aby tym mocniej zachęcać do stosowania wody z odzysku.
Innym ważnym środkiem jest tworzenie w terenie małych zbiorników wody opadowej. Z uwagi na fakt, że Malta przystąpiła do UE, znacznie wzrosła liczba wniosków o utworzenie takich zbiorników przy wsparciu środków pochodzących z unijnego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.
Sektor wodny jest jednym z kluczowych priorytetów Malty w ramach Funduszu Spójności UE. Obecnie skupiamy się na realizacji szeregu inwestycji pionowych w infrastrukturę, takich jak: poprawa efektywności energetycznej odsalania wody morskiej, program „Nowa woda”, zwiększenie efektywności dystrybucji wody, modernizacja i regulacja sieci kanalizacyjnej, testowanie innowacyjnych technologii, kampanie na rzecz ochrony wód i zarządzanie poborem wód podziemnych.
Działania te są następnie zestawiane w ramach gospodarki wodnej ustanowionych na mocy drugiego maltańskiego planu gospodarowania wodami w dorzeczach za pośrednictwem zintegrowanego projektu. Ten zintegrowany projekt jest również finansowany w ramach unijnego programu LIFE82 i obejmuje podnoszenie świadomości, zachęcanie do wprowadzania nowych technologii i praktyk oraz rozwiązywanie kwestii związanych z zarządzaniem. Zastanawiamy się również nad tym, w jaki sposób możemy dzielić się tą wiedzą z innymi wyspami i obszarami przybrzeżnymi w regionie Morza Śródziemnego poprzez inicjatywy europejskie i inne inicjatywy regionalne.
Konkretne czynniki – takie jak duża gęstość zaludnienia na Malcie i nasz prężnie działający sektor turystyczny, wykorzystywanie stref przybrzeżnych i wód morskich w celach komercyjnych i rekreacyjnych – wywierają presję na środowisko morskie. W ostatnich latach odnotowano jednak znaczną poprawę, głównie dzięki unijnym funduszom i przepisom. Ważnym przykładem jest poprawa jakości naszych wód przybrzeżnych – najnowsze wyniki83 pokazują, że wody w naszych kąpieliskach mają „pierwszą klasę czystości”. Do poprawy sytuacji bez wątpienia przyczyniło się wdrożenie dyrektywy UE w sprawie oczyszczania ścieków komunalnych i budowa trzech nowych zakładów.
Zastanawiamy się również nad tym, w jaki sposób poprawić zarządzanie substancjami odżywczymi w rolnictwie i ograniczyć zanieczyszczenie wód odpływowych. Jakość wód przybrzeżnych ma dla Malty kluczowe znaczenie. Biorąc pod uwagę dużą gęstość zaludnienia na Malcie i fakt, że kąpiele morskie w okresie letnim są również częścią naszego codziennego życia, czyste plaże i wysokiej jakości woda w kąpieliskach mają duże znaczenie nie tylko dla turystów, lecz także dla nas.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/pl/sygna142y/sygnaly-2018/artykuly/malta-niedobor-wody-jest-faktem or scan the QR code.
PDF generated on 2024-12-11 09:36
Engineered by: Zespół Witryny EEA
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Akcje Dokumentu
Podziel się z innymi