sonraki
önceki
öğeler
European Union flag
Home
Topics
Analysis and data
Countries
Newsroom
About us

Çevre temaları

Dili değiştir
Sayfa Son değiştirilme 03.07.2018
Çevre konularına göz atarak tüm AÇA ürünleri ve bilgilerini bulun.

Ne oluyor?
Çevresel hususlar

Neden oluyor?
Sektörler ve faaliyetler

Farklı bölgelerde ve özel alanlardaki çevre

Çevreye ilişkin hususlar ve sektörler

   Themes start image

İlgili içerik

Ayrıca bkz.

Klasör Ulaşım Ulaşım, AÇA üye ülkelerindeki toplam nihai enerji tüketiminin yaklaşık üçte birinden ve sera gazı emisyonlarının beşte birinden fazlasından sorumludur. Ayrıca, kentsel hava kirliliğinin yanı sıra gürültü sıkıntısının büyük bir kısmından da sorumludur. Bunun yanında, ulaşımın çevre görünümü üzerinde ciddi bir etkisi vardır; doğal alanları, küçük arazi parçalarına bölmekte ve bu durum, hayvanlar ve bitkiler için ciddi sonuçlar doğurmaktadır.
Klasör Arazi kullanımı Avrupa, yerleşim, üretim sistemleri (tarım ve ormancılık dahil) ve altyapı için en yüksek toprak paylaşım oranına sahip, dünyada en yoğun kullanılan kıtalardan biridir. Toprak, sınırlı bir kaynaktır: nasıl kullanıldığı çevresel değişime yönelik en temel nedenlerden birini teşkil etmekte ve ekosistemler ile yaşam kalitesi ve altyapı yönetimi üzerinde anlamlı etkilere yol açmaktadır.
Klasör
Archived
Hava kirliliği Hava kirliliği insan sağlığına ve çevreye zarar vermektedir. Avrupa’da, bir çok hava kirletici emisyonu son on yıllarda önemli ölçüde azalmış ve bölgede iyileşen hava kalitesi ile sonuçlanmıştır. Ancak, hava kirleticilerinin konsantrasyonları hala oldukça yüksektir ve hava kalitesiyle ilgili problemler devam etmektedir. Avrupa nüfusunun önemli bir bölümü, özellikle şehirler olmak üzere hava kalitesi standartlarının aşıldığı bölgelerde yaşamaktadır: ozon, nitrojen dioksit ve partikül madde (PM) kirliliği ciddi sağlık riskleri teşkil etmektedir.
Klasör Biyolojik Çeşitlilik - Ekosistemler Biyolojik çeşitlilik tüm dünyada veya belirli bir habitatta ekosistem (doğal sermaye), tür ve gen çeşitliliğine verilen addır. Biyoloijk çeşitlilik insanoğlunun ekonomik ve sosyal hayatının devamlılığı için gerekli olan hizmetleri sağlar. Biyolojik çeşitlilik aynı zamanda, tozlaşma, iklimsel düzenlenme, selden koruma, toprak verimliliği ve gıda, yakıt, lif ve ilaç üretimi gibi ekosistem hizmetleri - doğanın sağladığı hizmetler - için de önemlidir.
Klasör
Archived
Tarım AB'nin kara alanlarının neredeyse yarısını çiftçiler yönetmekte olup, tarım sektörü Avrupa'nın çevresi üzerinde çok büyük bir baskı kaynağı teşkil etmektedir. Son elli yılda, AB bütçesinin yaklaşık yarısına karşılık gelen Avrupa Birliği'nin Ortak Tarım Politikası (OTP) sektörü giderek daha da yoğunlaşmaya teşvik etmiş olup, buna dünya ekonomisinin artan küreselleşmesi de katkıda bulunmuştur.
Klasör Endüstri Avrupa endüstrisinin çevresel performansı son birkaç on yıllık dönemde iyileşmiştir. Değişiklikler birçok nedenden kaynaklanmaktadır: daha katı hale gelen yönetmelikler, enerji verimliliğindeki iyileşmeler, Avrupa endüstrisinin bazı ağır ve daha kirletici üretim tiplerinden uzaklaşması yönündeki genel eğilim ve şirketlerin çevresel etkilerinin azaltılmasını hedefleyen gönüllü programlara katılması.
Klasör Enerji Enerji endüstriyel, ticari ve toplumsal refahın geliştirilmesi ve ayrıca kişisel konfor ve refah için de hayati bir öneme sahiptir. Ancak, enerjinin üretimi ve tüketilmesi çevre üzerinde büyük baskılar yaratır: sera gazı ve hava kirletici emisyonu, arazi kullanımı, atık üretimi ve petrol sızıntıları Bu baskılar iklim değişikliğini hızlandırmakta, doğal ekosistemlere ve insanlar tarafından oluşturulan çevreye zarar vermekte ve insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.
Klasör
Archived
Kentsel çevre Avrupa şehirler ve kasabalardan meydana gelen bir Birliktir; AB nüfusunun yaklaşık %75'i yaşamak için kentsel alanları tercih etmektedir. Ancak, kentleşmenin etkileri şehir sınırlarının ötesine uzanır. Avrupalılar kentsel yaşam tarzını benimsemiştir ve kültür, eğitim veya sağlık hizmetleri gibi kent olanaklarını kullanmaktadırlar. Şehirler Avrupa ekonomisinin motorları ve Avrupa refahının yaratıcısıdır, ancak enerji, su, gıda gibi kaynak ihtiyaçlarını karşılamak ve atık ve emisyonlarını bertaraf etmek için şehirler büyük oranda bölge dışındaki kaynaklara dayanır.
Klasör Kaynak verimliliği ve atıklar Bugün karşı karşıya kaldığımız küresel çevre sorunları, geniş ölçüde insanların, (fosil) yakıtlar, mineraller, su, toprak ve biyolojik çeşitlilik dahil doğal kaynakları aşırı derecede tüketmesinin bir sonucudur. Avrupa’da yüksek kaynak kullanımı, atık oluşturma ve kirliliğe dayalı yaygın ekonomik gelişim modelinin uzun vadede sürdürülemeyeceği giderek daha net olarak görülmektedir . Bugün Avrupa Birliği (AB) yoğun düzeyde ithalata bel bağlamış durumda ve kaynak talebimizi karşılayabilmek için AB’nin toplam yüz ölçümünün iki katına ihtiyacımız var. Kaynakların büyük bir çoğunluğu yalnızca kısa bir süreliğine kullanımda olmakla birlikte, atık depolama alanında toplama veya düşük dönüşüm (geri kazanım işlemleri sürecinde kalite eksiltme uygulaması) yoluyla ekonomide yitirilmektedir.
Klasör Su ve deniz ortamı Ekosistemlerimiz, toplumumuz ve ekonomimiz dahil olmak üzere gezegenimizdeki tüm yaşam suya bağımlıdır. Deniz ve tatlı su ekosistemleri birçok hayati fonksiyona sahiptir: suyun filtrelenmesi, inceltilmesi ve depolanması, sellerin önlenmesi, iklim dengelerinin yerel ve küresel seviyelerde korunması, biyolojik çeşitliliğin korunması
Klasör
Archived
Hane tüketimi Evsel tüketim modellerinin anlaşılması, insan davranışlarının anlaşılmasıyla ilgilidir. Avrupa'daki şu anki tüketim modelleri 50 yıl öncesine kıyasla çok farklıdır. Yükselen gelir düzeyleri, ekonominin küreselleşmesi, teknolojik ilerlemeler (örneğin, internet ve cep telefonları), küçülen konut büyüklükleri, yaşlanan nüfus ve habitat ve kültürler tüketimimizi yönlendiren önemli faktörler arasındadır.
Klasör Toprak Toprak; gıda, yem, elyaf ve yakıt üretiminin % 90'ının temelini oluşturur ve bahçe tarımından inşaat sektörüne kadar birçok faaliyet için hammadde sağlar. Toprak aynı zamanda eko-sistem sağlığı için de gereklidir: suyu arındırır ve düzenler, besin maddeleri döngüsünün motor gücüdür ve genler ve türler için biyolojik çeşitliliği destekleyen bir rezervuardır. İklim değişikliğinin potansiyel olarak yavaşlamasında ve etkilerinde önemli bir rol oynayan küresel bir karbon çukurudur. Dahası, geçmişimizin izlerini koruyarak, kültürel mirasımızın önemli bir unsurunu oluşturur.
Klasör
Archived
Çevre senaryoları İklim değişikliği, biyolojik çeşitliliğin kaybı ve doğal kaynakların kullanımı gibi sorunların uzun vadeli politika çözümleri gerektiren uzun vadeli sonuçları bulunmaktadır. Bilgilendirilmiş stratejik kararlar almak için, bizi ileride nelerin beklediğini öngörmeye çalışmamız ve süregelen, yeni ortaya çıkan ve örtük gelişmeleri kavramamız gerekmektedir. Avrupa'nın sürdürülebilirliği hususunu ciddi olarak ele almak istiyorsak, iki yasama sürecinin ve daha fazlasının ötesine bakmalıyız. Ancak geleceğe bakış açık fikirli olmayı gerektirmektedir: Avrupa'nın karşı karşıya olduğu temel sorunlar zamanla önemli oranda değişebilir. Çevre senaryoları, geleceğe bakışlar ve diğer türden ileriye dönük çalışmalar süreksizliği ve gelecekteki gelişmeleri ele almamıza ve zamana yenik düşmeyecek sağlam politikalar tasarlamamıza yardımcı olmaktadır.
Klasör
Archived
Nüfus ve ekonomi Büyümekte olan bir nüfusu veya ekonomiyi çevresel hasarla bir tutmak fazlasıyla basitleştirici bir tutumdur. Bu bölümde yer alan hususların da göstereceği gibi, gerçek durum biraz daha karmaşıktır.
Klasör Özel bölgeler Kuzey Kutup Bölgesi, Akdeniz ve Baltık bölgesi gibi Avrupa'nın bazı bölgeleri, bölgenin tümünde yaygın olan ama sınırlarının ötesinde çok daha az bilinen çevresel sorunlarla karşı karşıyadır. Aynı şekilde, dağlık bölgeler ve denizler gibi belirli doğal alanlar da tüm Avrupa'da benzer sorunlarla yüzyüze bulunmaktadır. Dolayısıyla, bu bölümde özel bölgeler ve çevre türleriyle ilgili çevresel hususlar — sorunlar, girişimler, çözümler ve daha fazlası — hakkındaki raporlar biraraya getirilmiştir.
Klasör
Archived
Doğal kaynaklar Dünyanın doğal kaynakları insan nüfusunun yaşamını sürdürmesi ve gelişimi için hayati önem taşımaktadır. Madenler, canlı türleri ve habitatlar gibi bazı kaynaklar sonludur — tüketildikleri veya tahrip edildikleri zaman sonsuza kadar yok olurlar. Hava, su ve ağaç gibi diğer kaynaklar yenilenebilir olmakla beraber, yeniden yetişmeleri, yenilenmeleri ve bizim için kendilerini temizlemeleri için genellikle Dünyanın doğal sistemlerine güveniriz. Aşırı sömürünün pek çok etkisi yerel olarak hissedilmekle beraber, ulusların ve uluslararası ticaretin doğal kaynaklara artan bağımlılığı bunların yönetimini küresel bir husus haline getirmektedir.
Klasör
Archived
Balıkçılık Avrupa'nın balıkçılık filosunda kritik bir kapasite fazlası bulunmaktadır. Aşırı avcılığın bütün deniz çevresi için ağır sonuçları olabilir. Söz gelimi, bazı trol avcılığı teknikleri son derece önemli deniz tabanı habitatına zarar verebilir. Besin zincirinin öbür ucundaki deniz kuşları, foklar, balinalar ve diğer deniz memelilerine yiyecek hiçbirşey kalmayacaktır.
Klasör Sera gazı emisyonlarının azaltımı İklim değişikliği şu anda meydana gelmektedir: sıcaklıklar yükseliyor, yağış döngüleri değişiyor, buzullar ve karlar erimekte ve tüm dünyada ortalama deniz seviyesi yükselmektedir. Isınmanın büyük bir kısmı büyük olasılıkla, insan faaliyetlerinden kaynaklanan emisyonların bir sonucu olarak atmosferik sera gazı konsantrasyonlarında gözlenen artıştan kaynaklanmaktadır. İklim değişikliğinin etkilerini hafifletmek için, bu emisyonları azaltmamız veya önlememiz gerekir.
Klasör Çevre ve sağlık Temiz bir çevre insan sağlığı ve refahı için temel önem taşımaktadır. Ancak çevre ve insan sağlığı arasındaki etkileşimler son derece karmaşık olup, değerlendirilmeleri güçtür. Bu durum ihtiyati tedbire başvurulmasını özellikle faydalı kılmaktadır. Sağlığa ilişkin en iyi bilinen etkiler ortam havası kirliliği, kötü su kalitesi ve yetersiz sıhhi temizliğe bağlıdır. Tehlikeli kimyasalların sağlığa etkilerine ilişkin olarak çok daha az şey bilinmektedir. Gürültü yeni ortaya çıkan bir çevre ve sağlık hususudur. İklim değişikliği, statosferik ozonun incelmesi, biyolojik çeşitliliğin kaybı ve toprak dejenerasyonu da insan sağlığını etkileyebilir.
Klasör Politika araçları Politikalar çevrenin durumunu belirleme ve geliştirme bakımından önemli bir role sahiptir. Avrupa çevre politikaları 1973’te ilk Çevre Eylem Programı’na karar verilmesinden sonra büyük ölçüde gelişti. O tarihten itibaren çevre sorunlarını ele alan yüzlerce yasal düzenleme yapılmıştır. Çevre politikalarının değerlendirmesi hangi politikaların nasıl işlediğini ve ‘gezegenimizin sınırları içerisinde iyi bir yaşam sürmek’ için ne katkıları olabileceğini belirlemeye yardımcı olur.
Klasör
Archived
Çevre teknolojileri Avrupa eko-verimli teknolojilerde bir dünya lideridir. İki milyondan fazla kişinin istihdam edildiği AB'nin eko-endüstrileri küresel pazarın üçte birinden fazlasına karşılık gelmekte olup, yılda % 5 civarında büyüme kaydetmektedir. Bununla beraber, bilhassa çevreye zararlı sübvansiyonlar ve eko-yenilik yapmaya yönelik finansal teşvik bulunmaması gibi önemli engeller sebebiyle bu fırsatlardan istifade edilememektedir. Kıta çapında sıfır emisyonlu sürdürülebilir bir ekonomi çağına geçiş, toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren bazı eylemlere bağlıdır: hükümetlerden araştrımacılara, şirketlere ve münferit yurttaşlara kadar.

Permalinks

Geographic coverage

For references, please go to https://www.eea.europa.eu/tr/themes/environmental-themes or scan the QR code.

PDF generated on 2024.04.19 18:44

EEA Page URL QR
Belge İşlemleri
The EEA is an agency of the European Union

Engineered by: AÇA Web Ekibi

Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18

Software version: EEA Plone KGS 23.9.14

Geliştiriciler için Kod

Systems Status

Yasal uyarı

Creative commons license

CMS giriş