Over klimaatverandering

Klimaatverandering vertegenwoordigt het grootste en meest wijdverbreide marktfalen ooit.

Sir Nicholas Stern, hoofd van de Britse economische overheidsdienst
en voormalig economisch beleidsman van de Wereldbank, 2006

In de afgelopen 150 jaar is de gemiddelde temperatuur wereldwijd met bijna 0,8 ºC gestegen; in Europa is de stijging ongeveer 1 ºC. Van de afgelopen twaalf jaar (1995–2006) behoren er elf tot de 12 warmste jaren die zijn gemeten sinds werd begonnen met het instrumenteel vastleggen van mondiale oppervlaktetemperatuur (sinds 1850). De verwachting van de IPCC is dat, zonder wereldwijde maatregelen voor emissiebeperking, de temperatuur op aarde verder kan stijgen met 1,8 tot 4,0 ºC in 2100. Dit zou betekenen dat de temperatuurstijging sinds het pre-industriële tijdperk ruim 2 °C bedraagt. Voorbij deze drempel is het zeer waarschijnlijk dat zich onomkeerbare en mogelijk catastrofale veranderingen voordoen. (Meer informatie)

De gevolgen van klimaatverandering zijn al zichtbaar en zullen naar verwachting verder toenemen. Extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven, droogtes en overstromingen, zullen zich vaker voordoen en intensiever worden. In Europa doen de grootste temperatuurstijgingen zich voor in Zuid-Europa en de Arctische regio. Neerslag neemt af in Zuid-Europa en neemt toe in het noorden/noordwesten. Dit heeft gevolgen voor natuurlijke ecosystemen, menselijke gezondheid en waterbronnen. Economische sectoren, zoals bosbouw, landbouw, toerisme en gebouwen, zullen het meest te lijden hebben van negatieve consequenties. De landbouwsector in Noord-Europa zal baat hebben bij een beperkte temperatuurstijging.

Voor het tot staan brengen van klimaatverandering moet de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd aanzienlijk afnemen en daarvoor moet beleid worden gemaakt.

De belangrijkste bronnen van door de mens veroorzaakte broeikasgassen zijn:

• verbranding van fossiele brandstoffen voor elektriciteitsproductie, transport, industrie en huishoudens;
• veranderingen in landbouw en landgebruik, zoals ontbossing;
• storten van afval; en
• gebruik van industriële gefluoreerde gassen.

Zelfs als beleidsmaatregelen en pogingen tot uitstootvermindering effectief zijn, is een bepaalde mate van klimaatverandering onontkoombaar. We moeten dan ook strategieën en acties ontwikkelen om ons aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering in Europa en met name daarbuiten. Gezien het feit dat ze over de minste financiële en technische mogelijkheden beschikken om zich aan te passen, zijn de minst ontwikkelde landen immers tegelijk de meest kwetsbare.