EEA Miljøsignaler 2015 - Liv i et klima i endring

Endre språk
Publikasjon Opprettet 24.06.2015 Publisert 25.09.2015
Cover Image
Miljøsignaler 2015 setter fokus på klimaendringene. Klimaet er i endring. Den globale gjennomsnittstemperaturen øker, havnivået stiger, nedbørsmønstrene endrer seg, og ekstremværhendelsene har blitt hyppigere og alvorligere. I en rekke korte artikler og intervjuer gir Miljøsignaler 2015 en oversikt over årsakene til klimaendringene og hva klimaendringene innebærer for menneskers helse, miljøet og økonomien.
Downloading: PDF document icon Miljøsignaler 2015 - Liv i et klima i endring.pdf — PDF document, 3.53 MB (3702628 bytes)
Endre språk
Publikasjon Opprettet 24.06.2015 Publisert 25.09.2015
Miljøsignaler 2015 setter fokus på klimaendringene. Klimaet er i endring. Den globale gjennomsnittstemperaturen øker, havnivået stiger, nedbørsmønstrene endrer seg, og ekstremværhendelsene har blitt hyppigere og alvorligere. I en rekke korte artikler og intervjuer gir Miljøsignaler 2015 en oversikt over årsakene til klimaendringene og hva klimaendringene innebærer for menneskers helse, miljøet og økonomien.

Download

See additional files

Ordreinformasjon

Order a printed copy on the EU Publications website

: 978-92-9213-684-0
: TH-AP-15-001-NO-N

Additional Files

Dette er den siste publiserte versjonen. Se eldre versjoner.

Relatert innhold

Nyheter og artikler

Моделиране на бъдещето на енергетиката в Европа: чиста, интелигентна и възобновяема енергия Качеството ни на живот зависи, наред с останалото, от надеждните доставки на енергия на приемлива цена. Използваме енергия за отопление и охлаждане на домовете си, за приготвяне и съхранение на храната си, за пътуване и за изграждане на училища, болници и пътища. Използваме машини за изпълнението на множество задачи, което допринася за нашето богатство и благосъстояние, а машините се нуждаят от енергия. Все още изгаряме изкопаеми горива, за да добием повечето от енергията, която използваме. Нещо повече, разпиляваме значителна част от тази енергия преди и по време на нейното използване.
По пътя електрическо бъдеще? По европейските пътища настъпва тиха промяна. Прогнозата е, че използването на електрически превозни средства ще нарасне неимоверно много в цяла Европа. Това е стъпка, която може да спомогне за проправяне на пътя към една по-зелена пътнотранспортна система, която обаче може да породи предизвикателства при посрещането на енергийното търсене и инвестиране в съответната инфраструктура.
Vožnja v električno prihodnost? Na evropskih cestah se dogajajo tihe spremembe. V Evropi naj bi se povečala uporaba električnih vozil. Ta premik bi lahko pomagal tlakovati pot k bolj zelenemu sistemu cestnega prometa, vendar bi lahko pomenil tudi izzive v smislu zadovoljevanja potreb po energiji in vlaganj v ustrezno infrastrukturo.
Intervju – Energetska učinkovitost prinaša koristi za vse Potencialne koristi izboljšanja energetske učinkovitosti so precejšnje, in sicer ne le v smislu prihranka energije in boja proti podnebnim spremembam, temveč tudi v smislu prispevanja k celi vrsti drugih vzporednih koristi, vključno z izboljšanjem zdravja ljudi in ustvarjanjem delovnih mest. Tima Farrella, višjega svetovalca pri Københavnskem centru za energetsko učinkovitost, smo povprašali, kako lahko najučinkoviteje spodbudimo energetsko učinkovitost. Poudaril je, da so med ključnimi dejavniki uspeha usmerjeni ukrepi politike ter zadostni viri za podpiranje izvajanja in skladnosti.
Energija in podnebne spremembe Blaženje podnebnih sprememb in prilagajanje podnebnim spremembam sta ključna izziva 21. stoletja. V središču teh izzivov je vprašanje energije – natančneje, naše splošne porabe energije in odvisnosti od fosilnih goriv. Da bi uspešno omejili globalno segrevanje, je nujno, da se energija po vsem svetu uporablja učinkovito ter da se za transport, ogrevanje in hlajenje uporablja energija, pridobljena iz čistih virov. Politike Evropske unije imajo pomembno vlogo pri spodbujanju tega energetskega prehoda.
Vožnja prema električnoj budućnosti? Na europskim cestama u tijeku je tiha promjena. Očekuje se da će se u cijeloj Europi povećati upotreba električnih vozila. Zahvaljujući tom pomaku, mogao bi se utrti put zelenijem sustavu cestovnog prijevoza, ali bi isto tako mogao predstavljati izazov za ispunjenje potražnje za energijom i ulaganja u potrebnu infrastrukturu.
Razgovor – Od energetske učinkovitosti svi ćemo imati koristi Moguće koristi od poboljšanja energetske učinkovitosti znatne su – ne samo u smislu uštede energije i borbe protiv klimatskih promjena, već i u smislu doprinosa nizu ostalih popratnih koristi, uključujući poboljšanje zdravlja ljudi i stvaranja radnih mjesta. Pitali smo Tima Farrella, višeg savjetnika u kopenhaškom Centru za energetsku učinkovitost, što je najbolje za poticanje energetske učinkovitosti. Naglasio je da su neke od ključnih sastavnica uspjeha ciljne mjere politike i dovoljno sredstava za podupiranje provedbe i usklađenosti.
Ostvarivanje čiste održive energije Ulaganje u čistu energiju mora se ostvarivati usporedno s energetskom učinkovitosti i uštedama energije. Inovativna rješenja mogu iz temelja promijeniti način proizvodnje, skladištenja, prijenosa i upotrebe energije. Prijelaz s fosilnih goriva na obnovljivu i čistu energiju može kratkoročno utjecati na zajednice ovisne o fosilnim gorivima. Zahvaljujući usmjerenim politikama i ulaganjima u nove profesionalne vještine, čista energija može stvoriti nove gospodarske mogućnosti.
Razgovor – Uzgoj hrane ili goriva na našem zemljištu? Prije samo desetak godina proizvodnja biogoriva iz biljaka proglašena je ekološkom alternativom fosilnim gorivima. Odnedavno se smatra da predstavlja konkurenciju proizvodnji hrane i da nije uvijek učinkovito rješenje za smanjenje emisija stakleničkih plinova ili onečišćivača zraka. Razgovarali smo s Irinom Maltsoglou, službenicom za prirodne resurse u Organizaciji za hranu i poljoprivredu Ujedinjenih naroda (FAO), o proizvodnji biogoriva i poljoprivredi te o tome može li se učiniti održivom i kako.
Energija i klimatske promjene Ublažavanje klimatskih promjena i prilagodba njima ključni su izazovi 21. stoljeća. U središtu je tih izazova pitanje energije – točnije, naša ukupna potrošnja energije i ovisnost o fosilnim gorivima. Za uspješnost u ograničavanju globalnog zatopljenja, svijet žurno treba učinkovito upotrebljavati energiju uz prihvaćanje čistih izvora energije za pokretanje, grijanje i hlađenje predmeta. Politike Europske unije imaju važnu ulogu u olakšavanju toga energetskog prijelaza.
Oblikovanje budućnosti energije u Europi: čista, pametna i obnovljiva Kakvoća našeg života ovisi, među ostalim, o pouzdanoj opskrbi energijom po prihvatljivoj cijeni. Energiju upotrebljavamo za zagrijavanje i hlađenje naših domova, za kuhanje i čuvanje hrane, za putovanje i izgradnju škola, bolnica i cesta. Strojeve upotrebljavamo za obavljanje brojnih zadaća, čime pridonosimo našem bogatstvu i blagostanju, a strojevima je potrebna energija. Još uvijek sagorijevamo fosilna goriva za dobivanje većine energije koju upotrebljavamo. Osim toga, znatan dio te energije gubimo prije i tijekom upotrebe.
Energija u Europi – stanje stvari Europske zemlje danas troše manje energije nego prije deset godina, uglavnom zbog dobitaka u području energetske učinkovitosti. Europa se isto tako manje oslanja na fosilna goriva zbog energetskih ušteda i zbog činjenice da je brže od očekivanja počela prihvaćati obnovljive izvore energije. U desetljeću od 2005. do 2015. udjel obnovljivih izvora energije u ukupnoj potrošnji energije u EU-u gotovo se udvostručio, i to s 9 % na gotovo 17 %. Neki sektori i neke zemlje predvode put prema upotrebi čiste energije. Unatoč njihovu sve manjem udjelu na tržištu, fosilna su goriva i dalje glavni izvor energije u Europi.
Na cestě k elektrické budoucnosti? Na evropských silnicích probíhá nenápadná změna. Po celé Evropě se očekává rozmach používání elektromobilů. Jde o krok, který může pomoci připravit cestu ekologičtějšímu systému silniční dopravy, ale který také může přinášet výzvy s naplněním poptávky po energii a s investicemi do příslušné infrastruktury.
Prosazování čisté energie z obnovitelných zdrojů Investice do čisté energie musí jít ruku v ruce s energetickou účinností a úsporami energie. Inovativní řešení mohou zásadně změnit způsob, jakým energii vyrábíme, skladujeme, přepravujeme a využíváme. Přechod od fosilních paliv k čisté energii z obnovitelných zdrojů může v krátkodobém měřítku zasáhnout komunity závislé na fosilních palivech. Díky cíleným politikám a investicím do nových profesních dovedností může čistá energie přinést nové ekonomické příležitosti.
Energie a změna klimatu Zmírňování změny klimatu a přizpůsobování se této změně jsou klíčovými výzvami 21. století. Podstatou těchto výzev je energetika, přesněji naše celková spotřeba energie a závislost na fosilních palivech. Abychom uspěli při zmírňování globálního oteplování, musí svět bezpodmínečně využívat energii účinněji a zároveň zavádět čisté zdroje energie pro pohon, vytápění a chlazení. Politiky Evropské unie hrají významnou úlohu pro usnadnění těchto změn v energetice.
Интервю — енергийната ефективност облагодетелства всички ни Потенциалните ползи от подобряването на енергийната ефективност са значителни — не само по отношение на спестяването на енергия и борбата с измененията на климата, но също така по отношение на допринасянето на редица други съпътстващи ползи, включващи подобряване на човешкото здраве и създаване на работни места. Попитахме Тим Фарел, старши консултант към Центъра по енергийна ефективност в Копенхаген, какво дава най-добри резултати, когато става дума за стимулиране на енергийната ефективност. Той открои факта, че целенасочените мерки и политики и достатъчните ресурси в подкрепа на реализацията и съответствието са сред някои от най-важните съставки на рецептата за успех.
Да направим чистата възобновяема енергия реалност Инвестирането в чиста енергия трябва да върви ръка за ръка с енергийната ефективност и икономията на енергия. Иновативните решения могат фундаментално да променят начина, по който произвеждаме, съхраняваме, транспортираме и използваме енергията. Преходът от изкопаеми горива към възобновяеми енергийни източници и чиста енергия може да повлияе на общности, зависими от изкопаемите горива в краткосрочен план. С целенасочени политики и инвестиции в нови производствени умения чистата енергия може да осигури нови икономически възможности.
Интервю —Да отглеждаме храна или гориво върху нашата земя? Само преди десетилетие производството на биогорива от растения беше приветствано като една екологична алтернатива на изкопаемите горива. В последно време стана така, че на това започна да се гледа като на конкурент на производството на храни, а не винаги като на ефективно решение за намаляване на емисиите на парникови газове или замърсители на въздуха. Разговаряхме с Ирини Малцоглу, висш служител по природните ресурси в Организацията по прехрана и земеделие към Организацията на обединените нации (FAO), относно производството на биогорива и селското стопанство и относно това дали и как то може да се осъществява по устойчив начин.
Енергията и измененията на климата Смекчаването и адаптирането към измененията на климата са ключови предизвикателства на 21-ви век. В центъра на тези предизвикателства стои въпросът с енергията — и по-точно нашето цялостно потребление на енергия и зависимост от изкопаемите горива. За да успее в ограничаването на глобалното затопляне, светът трябва спешно да започне да използва енергията ефективно, като в същото време даде предпочитание на чистите енергийни източници, за целите на задвижване, затопляне и охлаждане. Политиките на Европейския съюз играят важна роля в улесняването на този енергиен преход.
Енергията в Европа — какво е състоянието? Европейските държави потребяват по-малко енергия отколкото преди 10 години, основно благодарение на ползите от енергийната ефективност. Европа също така разчита по-малко на изкопаемите горива вследствие на икономиите на енергия и на по-бързо от очакваното възприемане на възобновяемите източници на енергия като алтернатива. В десетилетието от 2005 до 2015 г. делът на възобновяемата енергия в потреблението на енергия в ЕС нарасна почти двойно от 9 % на почти 17 %. Някои отрасли и държави проправят пътя към устойчивото използване на чиста енергия в бъдеще. Въпреки спада в потреблението на изкопаеми горива те продължават да бъдат основен енергиен източник в Европа.
Rozhovor – Máme na své půdě pěstovat potraviny nebo palivo? Ještě před deseti lety se produkce biopaliv oslavovala jako ekologická alternativa fosilních paliv. Nedávno se začala považovat za konkurenci produkce potravin a ne vždy účinné řešení snižování emisí skleníkových plynů nebo látek znečišťujících ovzduší. Ptali jsme se Irini Maltsoglouové, vedoucí pracovnice oddělení přírodních zdrojů Organizace OSN pro výživu a zemědělství, na produkci biopaliv a zemědělství a na to, zda a jak může být udržitelná.
Making clean renewable energy happen Investing in clean energy must go hand in hand with energy efficiency and energy savings. Innovative solutions can fundamentally change the way we produce, store, transport and use energy. The transition from fossil fuels to renewable and clean energy might affect communities dependent on fossil fuels in the short run. With targeted policies and investments in new professional skills, clean energy can provide new economic opportunities.
Energy in Europe — State of play European countries consume less energy compared with 10 years ago, mainly due to energy efficiency gains. Europe also relies less on fossil fuels due to energy savings and the faster-than-expected uptake of renewable energy. In the decade 2005-2015, the share of renewables in the EU’s energy consumption nearly doubled, from 9 % to almost 17 %. Some sectors and countries are leading the way towards clean energy. Despite their declining share of the market, however, fossil fuels continue to be the dominant energy source in Europe.
Klimaendringene og byene Nå bor de fleste i Europa i byer, så de infrastrukturvalgene vi gjør, vil få stor betydning for hvordan vi vil klare klimaendringene. Hyppigere regn, flom og hetebølger er noen av de utfordringene Europas byer vil kunne oppleve som følge av klimaendringene. Vi spurte Holger Robrecht, stedfortredende regiondirektør for Europa i Local Governments for Sustainability/ICLEI hva byene gjør for å tilpasse seg klimaendringene.
Klimaendringer og helse Klimaendringene i Europa påvirker allerede folkehelsen. Det vil de også i framtiden. Hvordan påvirkes Europas befolkning i dag? Hvordan vil framtiden se ut? Det var spørsmålene vi stilte til Bettina Menne fra WHO Europa.
Klimaendringer og investeringer Tiltak for å redusere og tilpasse oss klimaendringene anses ofte som kostbare og som en ytterligere økonomisk byrde. Men i landene i Europa bruker vi allerede både offentlige og private midler på forskning, infrastruktur, landbruk, energi, transport, byutvikling, velferdsordninger, helse og naturvern. Det vi kan gjøre, er å sikre at disse midlene brukes på de mest miljøvennlige og bærekraftige alternativene som samtidig vil bidra til å skape nye arbeidsplasser.
Landbruket og klimaendringene Landbruket både bidrar til klimaendringene og påvirkes av klimaendringene. EU må redusere utslippene av klimagasser fra landbruket og tilpasse sitt system for matvareproduksjon for å håndtere klimaendringene. Men klimaendringene er bare en av mange pressfaktorer for landbruket. Med en økende global etterspørsel og konkurranse om ressursene må EUs matproduksjon og matforbruk ses i et bredere perspektiv der landbruk, energi og matvaresikkerhet ses i sammenheng.
Klimaendringene og havet Klimaendringene fører til oppvarming av havene, forsuring av havmiljøet og endrede nedbørsmønstre. Denne kombinasjonen av faktorer forverrer ofte konsekvensene av andre menneskelige faktorer som påvirker havene og fører til tap av marint biologisk mangfold. Mange menneskers levebrød avhenger av det biologiske mangfold og økosystemene i havet, så tiltak for å begrense oppvarmingen av havene må treffes raskt.
Er vi forberedt på klimaendringene? Klimaendringene medfører konsekvenser for menneskelig helse, for økosystemene og for økonomien, og disse konsekvensene vil blir enda mer alvorlige i de kommende tiårene. Hvis vi ikke gjør noe med dem nå, kan de koste oss veldig dyrt, både i form av dårlig helse, skadevirkninger på økosystemene og skader på eiendom og infrastruktur. Det gjennomføres nå tilpasningsprosjekter over hele Europa som et ledd i forberedelsene på et endret klima.
Liv i et klima i endring Klimaet er i endring. Det er vitenskapelig dokumentert at den globale gjennomsnittstemperaturen stiger, og at nedbørsmønstrene har endret seg. Det er også dokumentert at isbreene, havisen i Arktis og innlandsisen på Grønland smelter. FNs klimapanels femte hovedrapport viser at oppvarmingen siden midten av det 20. århundret hovedsakelig skyldes økte klimagasskonsentrasjoner som følge av menneskeskapte utslipp. Økningen kan for en stor del tilskrives forbrenning av fossilt brensel og endret arealbruk.
Signály 2015: Život v měnícím se klimatu Naše klima se mění. Vyšší teploty, změny v množství a rozložení srážek či extrémní povětrnostní jevy již Evropu ovlivňují a zanechávají za sebou reálné ztráty.
Living in a changing climate Our climate is changing. Warmer temperatures, changes in precipitation levels and patterns, or extreme weather events are already impacting Europe, and these impacts result in real losses. In a series of short articles and interviews, the European Environment Agency’s Signals 2015 presents an overview of what causes climate change and what climate change means for human health, the environment, and the economy.
Fra produksjon til avfall: matsystemet Som følge av befolkningsvekst, livsstilsendringer og et økt personlig forbruk bruker vi stadig mer naturressurser. For å håndtere vårt ikke-bærekraftige forbruk må vi se på hele ressurssystemet, inklusive produksjonsmetoder, etterspørselsmønstre og forsyningskjeder. Her ser vi nærmere på mat.
En ressurseffektiv, grønn og sirkulær økonomi Velferden vår er basert på utnyttelsen av naturressurser. Vi utvinner ressurser og omdanner dem til mat, bygninger, møbler, elektronisk utstyr, klær osv. Likevel har vi et ressursforbruk som overgår miljøets evne til å fornye ressursene og sørge for oss. Hvordan kan vi sikre samfunnets velferd på lang sikt? Et viktig bidrag vil være å gjøre økonomien grønnere.
Grunnleggende samfunnsøkonomi og miljøet I mars 2014 ble Paris i Frankrike berørt av høye forekomster av svevestøv, og i flere dager var det strenge kjørerestriksjoner for privatbiler. På den andre siden av kloden lanserte et kinesisk selskap et nytt produkt: smog-forsikring for innenlandsreisende som fikk oppholdet sitt ødelagt grunnet dårlig luftkvalitet. Så hvor mye er ren luft verdt? Kan samfunnsøkonomi være til hjelp for å redusere forurensningen? La oss se litt nærmere på enkelte grunnleggende økonomiske begreper.

Related infographics

Forhindre energitap
Plantegning for ren, fornybar energi
Ladetid for kjøretur på 100 km Det er flere måter elektriske kjøretøy kan lades med stikkontaktlading på. Fire lade-«modus» er vanligvis tilgjengelig. Hver av dem kan involvere forskjellige kombinasjoner av effektnivået som leveres av ladestasjonen (betegnet i kW), typen elektrisk strøm (veksel- eller likestrøm) og typen plugg. Effektnivået fra ladekilden avhenger av både spenningen og maks strøm fra strømforsyningen.
CO2 -utslipp gjennom livssyklusen for forskjellige kjøretøy og typer drivstof Kjøretøy drevet av elektrisitet er generelt mer energieffektive enn de som drives av fossile brennstoffer. Avhengig av hvor elektrisiteten produseres, kan økt bruk av batteridrevne elektriske biler resultere i betraktelig lavere CO2 -utslipp og luftforurensende nitrogenoksider og finstøv som har blitt hovedårsakene til luftkvalitetsproblemene i mange av Europas byer.
Biobrensel i Europa Biobrensel er flytende eller gassaktige brennstoffer laget av biomasse, som består av planter eller plantebaserte materialer. De fungerer som alternativer til fossile brennstoffer – spesielt i transportsektoren. Førstegenerasjons biobrensel produseres fra matplanter som mais, sukkerrør og soyabønner. Andregenerasjons biobrensel lages fra råstoff som generelt ikke kommer fra matplanter og ikke er egnet till menneskelig føde. Disse inkluderer brukt matolje og avfall fra landbruk og skogbruk.
Energi og reduksjon av klimaendringer Globalt er energibruk den største kilden til menneskelig klimagassutslipp. Ca. to tredjedeler av det globale klimagassutslippet har sammenheng med bruk av fossile brennstoffer for energi til oppvarming, elektrisitet, transport og industri. Paris-avtalen setter et langtidsmål for å begrense økningen av den globale gjennomsnittstemperaturen til godt under 2 °C over førindustrielle nivåer, mens man sikter mot å begrense økningen til 1,5 °C. Vitenskapelige undersøkelser viser at om vi skal øke sjansene våre for å begrense økningen av gjennomsnittstemperaturen til 2 °C, må globale utslipp nå toppen i 2020 og så begynne å avta. De globale utslippene må være 40–70 % lavere i 2050 enn i 2010 og de må falle nær null – eller lavere – innen 2100.
Energi i Europa: Status Europeiske land forbruker mindre energi enn de gjorde for 10 år siden, hovedsakelig pga. forbedret energieffektivitet. Europa avhenger også mindre av fossile brennstoffer pga. energisparing og et raskere enn forventet opptak av fornybar energi. Noen sektorer og land leder veien mot ren energi. Til tross for deres fallende bidrag, fortsetter fossile brennstoffer å være den dominerende energikilden i Europa.

Se også

Milijøsignaler 2018 Europe's rivers, lakes and seas are under pressure from pollution, over-exploitation and climate change. How can we ensure a sustainable use of this vital resource?
Milijøsignaler - Liv i et klima i endring Miljøsignaler er en årlig publikasjon fra Det europeiske miljøbyrå (EEA) som inneholder en kort oversikt over problemstillinger som har betydning både for den miljøpolitiske debatten og for folk flest. Miljøsignaler 2015 setter fokus på klimaendringene. Klimaet er i endring. Den globale gjennomsnittstemperaturen øker, havnivået stiger, nedbørsmønstrene endrer seg, og ekstremværhendelsene har blitt hyppigere og alvorligere. I en rekke korte artikler og intervjuer gir Miljøsignaler 2015 en oversikt over årsakene til klimaendringene og hva klimaendringene innebærer for menneskers helse, miljøet og økonomien.
Infografikk
Milijøsignaler 2017
Članci
Статии
Quiz - test your knowledge
Key findings - Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2016
Anbefalt litteratur
Infografikk
Milijøsignaler 2015
Signals 2015 - online survey
Milijøsignaler 2014
Сигнали 2017 г.
Istanbul
Tim Farrell
Irini Maltsoglou
Hans Bruyninckx EEA Executive Director

Permalinks

Geographic coverage

, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,

Temporal coverage

Dokumenter handlinger

For references, please go to https://www.eea.europa.eu/no/publications/eea-miljosignaler-2015-liv-i or scan the QR code.

PDF generated on 19.09.2019 - 15:01

EEA Page URL QR
The EEA is an agency of the European Union

Engineered by: EEA Web Team

Software updated on 29 August 2019 16:49 from version 19.8.19

Software version: EEA Plone KGS 19.8.29

Kode for utviklere

Systems Status

Juridiske merknader

Creative commons license

CMS logg inn