Dublin, hava kirliliğinin sağlık üzerindeki etkileriyle mücadele ediyor

Dublin ve İrlanda’daki hava kalitesini artırmak için ne yapıyorsunuz?

Büyük kasabalar ve şehirlerdeki hava kalitesi sorunlarıyla mücadelede çok iyi olduğumuzu düşünüyoruz. Bir örnek bunu mükemmel biçimde gösteriyor: 1990 yılında Dublin’de bitümlü (veya dumanlı) yakıtın pazarlama ve satışının yasaklanması. Tıbbi araştırma yapan iş arkadaşlarımız bu kararın etkilerine bakmış ve 1990 yılından bu yana Dublin'de her yıl 360 önlenebilir ölümün engellendiğini kaydetmiştir.

Ancak orta büyüklükteki kasabalarda hava kalitesi halen düşüktür ve yetkililer şimdi, bitümlü yakıtın satış yasağını küçük kasabalara da yayarak bununla mücadele etmek için yeni mevzuatı gözden geçiriyorlar.

İrlanda’da Çevre, Toplum ve Yerel Yönetim Departmanı, hava kalitesi ve ilgili alanlarla ilgilenen resmi kurumdur. Bu arada (İrlanda) Çevre Koruma Ajansı da bu Departmanın faaliyet kanadı olarak görev görüyor. Departman ve Ajans arasında, ilgili politika alanlarına dair rehberlik görevlerinin yerel yetki seviyesine nasıl geçirileceğine dair sorumluluklar açıkça tanımlanmıştır.

Konu sağlığa geldiğinde, Dublin Şehir Konseyi ne tür zorluklarla karşılaşıyor? Bunlarla nasıl mücadele ediyorsunuz?

Dublin, Avrupa Birliği genelindeki diğer büyük şehirlerin küçük bir temsilidir. İlgilenilmesi gereken sorunlar bakımından birçok ortak özellik mevcuttur. Obezite, kanser ve kalp-damar problemleri, İrlanda dahil AB genelindeki başlıca kamu sağlığı sorunlarıdır.

Şehir Konseyi, yaptığı işlerin birçoğunun kamu sağlığı ile ilgili olduğunu fark etmiştir. Bahsetmeye değer olduğunu düşündüğüm bir örnek, hava kalitesini ve kamu katılımını bir araya getirdiğimiz bir projedir. Proje birkaç yıl önce AB’nin Ortak Araştırma Merkezi’yle birlikte gerçekleştirilmiştir. “People Project” (Halk Projesi) adıyla altı Avrupa şehrinde yürütülmüş ve kanserojen hava kirletici olan benzeni gözden geçirmiştir. Bir ulusal radyo programında, gönüllülük için gelen aşırı talebin ardından insanları yürüyen ve konuşan hava kalitesi gözlemcilerine dönüştürdük. Belirli bir gündeki benzen maruziyetlerini izleyebilmek için benzen kartları taktılar. Daha sonra hava kalitesi seviyelerine ve günlük davranışlarının sağlıklarını nasıl etkilediğine baktık.

Tüm gönüllüler kendi sonuçlarıyla ilgili geri bildirim aldı. Bu projede öğrendiğimiz enteresan bir şey de, kansere yol açan ajan polisiklik aromatik karbona maruziyetinizi azaltmak istiyorsanız, domuz pastırması kızartmamanız gerektiği! Yerel bir kafede domuz pastırması ızgarasında çalışan bir gönüllü gerçekten yüksek seviyelerde maruziyet yaşadı.

Bu olayın ciddi noktası, hem içerdeki hem dışarıdaki kirleticilerin etkileşimine birlikte bakmamız gerektiğidir.

İrlanda’da kapalı mekandaki hava kalitesini iyileştirmeyi hedefleyen bir girişim örneği verebilir misiniz?

Burada açıkça göze çarpan bir örnek var: 2004 yılındaki sigara içme yasağı. İrlanda, dünyada iş yerlerinde sigaranın yasaklandığı ilk ülkedir. Bu yasak, hava kalitesini artırırken mesleki maruziyet meselesine odaklanmamıza olanak sağladı.

İlginç bir nokta da, bu yasaktan etkilenen bir endüstrinin, belki tahmin edilmesi güç bir alan olan kuru temizleme endüstrisi olmasıdır. İşleri, 2004 yılından bu yana sırf sigara yasağı nedeniyle küçüldü. Yani bazen tahmin edemeyeceğiniz etkiler yaşayabiliyorsunuz.

Kurumunuz vatandaşları nasıl bilgilendiriyor?

Vatandaşları bilgilendirmek, girişimlerimizin ve günlük işlerimizin önemli bir bölümüdür. Dublin Şehir Konseyi, önceki yıl için hava kalitesinin bir özetini sunan yıllık raporlar hazırlar. Bu raporlar internette yayımlanır. Ayrıca (İrlanda) Çevre Koruma Ajansı, bilgileri yerel yetkililer ve vatandaşlarla paylaştığı bir hava izleme ağına sahiptir.

Dublin'e özel bir başka örnek de, bu yıl başlatılan Şehir Konseyi’nin sunduğu bilgileri toplayarak kamu alanına sunan Dublinked projesidir. Bunlar yerel yetkililer, şehirde hizmet veren özel şirketler ve şehir sakinleri tarafından toplanan veriler olabilir. Avrupa Komisyonu’nun 2009 tarihli bir bildirisinde, kamu sektörü bilgisinin yeniden kullanımının 27 milyar Euro’luk tahmini değere sahip olduğu belirtiliyor. Bu proje de, Şehir Konseyi’nin ekonomiyi harekete geçirmek üzere gerçekleştirdiği girişimlerden biridir.

Dublin diğer Avrupa şehirleriyle birlikte, hava kalitesi konulu bir pilot projeye dahil oldu. Dublin nasıl katıldı?

Dublin Şehir Konseyi, AÇA ve Avrupa Komisyonu’nun bir daveti üzerine buna dahil oldu. Projeyi, iyi uygulama modellerini paylaşmak ve bu alandaki deneyimleri paylaşarak bir şeyler öğrenmek için bir fırsat olarak gördük.

Proje sayesinde diğer şehirlerin, emisyon envanterlerini geliştirmede ve şehirleri için bir hava kalitesi modeline sahip olmada ne kadar ilerde olduklarını fark ettik. Bu nedenle, Dublin Şehir Konseyi’nin bu alanlarda ilerleme sağlamasında teşvik edici oldu. Ayrıca Şehir Konseyi’nin tek başına emisyon envanterini inceleyerek bir hava kalitesi modeli oluşturmasının, para bakımından iyi bir karşılık sağlamayacağını düşündük. Bu nedenle, bölgesel seviyede de kullanılabilecek ulusal bir model geliştirmek üzere İrlanda Çevre Koruma Ajansı ile birlikte masaya oturduk. Ve bunun üzerinde çalışmaya başladık.

Daha fazla bilgi için

• Dublin’in hava kalitesi hakkında
• Kamusal bilgi portalı