Nowy globalny porządek

Zmień język:

Ta strona internetowa ma ograniczoną funkcjonalność przy wyłączonym javascript. Upewnij się, czy JavaScript jest włączony w twojej przeglądarce.

Strona Ostatnio modyfikowane 2023-03-21

Zmienia się układ sił na świecie. Jedno supermocarstwo nie ma już niepodzielnej władzy, a regionalne sojusze zyskują na znaczeniu, zarówno pod względem gospodarczym, jak i dyplomatycznym. Rozszerzający się zakres globalnej współzależności i handlu będzie korzystny dla Europy, o ile uda się jej poprawić efektywność gospodarowania zasobami i rozwinąć gospodarkę opartą na wiedzy. W przyszłości zmiany układu sił gospodarczych mogą oznaczać spadek globalnego wpływu UE. W świetle obecnych zmian w globalnych mechanizmach zarządzania opracowanie polityki ukierunkowanej na skuteczne reprezentowanie interesów europejskich na scenie międzynarodowej będzie stanowić rosnące wyzwanie.

Sygnały EEA

Menu

Dlaczego zmiana globalnego układu sił jest ważna dla Ciebie?

Kraje przechodzące fazę stosunkowo szybkiego wzrostu często zyskują na znaczeniu gospodarczym ze względu na powiększający się rynek produkcyjny i konsumpcyjny. Mogą czynić użytek ze swej siły podczas międzynarodowych negocjacji dotyczących kwestii gospodarczych (takich jak bariery w handlu i normy dla produktów), ale mogą też wykorzystywać swoje wpływy w innych dziedzinach, w tym w negocjacjach dotyczących środowiska.

Zasoby napędzające gospodarki krajowe mają również wpływ na międzynarodowy układ sił. Posiadanie niezbędnych zasobów może dodatkowo podnieść konkurencyjność i wpływy gospodarek wschodzących, szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę nierównomierne rozmieszczenie tych zasobów na świecie. Na przykład uważa się, że ponad połowa światowych zasobów litu, metalu niezbędnego obecnie do produkcji samochodów hybrydowych i elektrycznych, znajduje się w Boliwii.

Oczekuje się, że światowe zużycie neodymu, bez którego nie mogą się obejść zaawansowane technologie laserowe, wzrośnie czterokrotnie w ciągu najbliższych 30 lat. Większe ilości tego pierwiastka są dostępne tylko w Chinach. Rozwój powiązanych gałęzi przemysłu będzie prawie całkowicie uzależniony od Chin i ich zdolności produkcyjnych. Skutki tego stanu rzeczy będą znaczące, zarówno dla krajów posiadających takie zasoby, jak i dla gospodarek zależnych od ich importu.

Wykres nr 1: Wybrane surowce

Dlaczego wzrost globalnej rywalizacji o dostęp do zasobów jest ważny dla Europy? Dostęp do zasobów naturalnych jest dla europejskiej bazy produkcyjnej czynnikiem o decydującym znaczeniu. Europa dysponuje stosunkowo niewielkimi złożami i musi importować większość potrzebnych jej zasobów. Więcej informacji można znaleźć w: „Global megatrends: intensified global competition for resources” (Globalne megatrendy: wzrost światowej konkurencji o dostęp do zasobów): www.eea.europa.eu/soer/europe-and-the-world/megatrends