Σχετικά με το αστικό περιβάλλον

Η αστική ανάπτυξη έχει μια έντονη ευρωπαϊκή διάσταση. Οι πόλεις αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν τις εκτάσεις που τις περιβάλλουν, ασκώντας επίδραση στο περιβάλλον μιας πολύ ευρύτερης περιοχής. Η ανάπτυξή τους καθορίζεται επίσης από εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι δημογραφικές μεταβολές, η ανάγκη για κινητικότητα, η παγκοσμιοποίηση και η αλλαγή του κλίματος. Η μείωση του μεγέθους των νοικοκυριών και η γήρανση του πληθυσμού αναμένεται να ενισχύσουν τις περιβαλλοντικές πιέσεις κατά τις προσεχείς δεκαετίες. Η περαιτέρω ανάπτυξη των πληροφοριών, των τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και της τεχνολογίας επιφέρει νέες σημαντικές ποιοτικές μεταβολές στα αστικά συστήματα.

Οι μεγάλες και μικρές πόλεις λειτουργούν σαν κινητήριες δυνάμεις της προόδου, συχνά προωθώντας πολλά από τα πολιτιστικά, πνευματικά, εκπαιδευτικά και τεχνολογικά μας επιτεύγματα και καινοτομίες. Ωστόσο, η σημερινή τάση για νέες, χαμηλής πυκνότητας προσεγγίσεις της αστικής ανάπτυξης έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση της κατανάλωσης ενέργειας, πόρων, μεταφορών και εκτάσεων, ανεβάζοντας τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τη ρύπανση της ατμόσφαιρας και την ηχορύπανση σε επίπεδα που συχνά υπερβαίνουν τα νόμιμα ή τα συνιστώμενα για την ανθρώπινη ασφάλεια όρια.

Η συνολική κατανάλωση, χρήση της ενέργειας, χρήση των υδάτων και παραγωγή αποβλήτων συμβαδίζει με τον αυξανόμενο αριθμό των αστικών νοικοκυριών. Η έκθεση για την άτακτη αστική δόμηση του ΕΟΠ δείχνει ότι πάνω από το ένα τέταρτο της επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει επηρεαστεί άμεσα από την αστική χρήση γης: μεταξύ 1990 και 2000 μια έκταση πενταπλάσια σε μέγεθος από το Μείζον Λονδίνο έχει παραδοθεί στην άτακτη αστική δόμηση. Τούτο συνέβη κυρίως σε πρώην γεωργικές εκτάσεις, προκαλώντας απώλεια σημαντικών υπηρεσιών οικοσυστημάτων, όπως η παραγωγή τροφίμων, η προστασία από πλημμύρες και η βιοποικιλότητα.

Η έννοια του οικολογικού αποτυπώματος δηλώνει την έκταση γης και υδάτων που απαιτείται για να παραχθούν οι πόροι που καταναλώνει ή για να απορροφηθούν τα απόβλητα που παράγει ένα άτομο, μια πόλη ή μια χώρα. Το οικολογικό αποτύπωμα του Μείζονος Λονδίνου, για παράδειγμα, είναι 293 φορές μεγαλύτερο από την έκτασή του, διπλάσιο από την έκταση του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η έκθεση με τίτλο Ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη 1990–2004 έδειξε ότι παρά τις μειώσεις των εκπομπών, οι υψηλές συγκεντρώσεις λεπτών σωματιδίων και τροποσφαιρικού όζοντος συνεχίζουν να δημιουργούν προβλήματα σε πολλές πόλεις και στις γύρω περιοχές. Τα λεπτά σωματίδια αναγνωρίζονται πλέον ευρέως ως η βασική απειλή για την ανθρώπινη υγεία από τη ρύπανση της ατμόσφαιρας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) περίπου 100 000 θάνατοι ετησίως μπορεί να συνδεθούν με τη ρύπανση του ατμοσφαιρικού αέρα στις ευρωπαϊκές πόλεις, μειώνοντας το προσδόκιμο ζωής κατά μέσο όρο κατά ένα έτος.

Βασικό αίτιο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των προβλημάτων που σχετίζονται με το θόρυβο είναι η αύξηση της κίνησης των μηχανοκίνητων οχημάτων που παράλληλα προκαλεί και μείωση του διαθέσιμου πρασίνου και των χώρων ησυχίας στα κέντρα των πόλεων. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μετακομίζουν από την πόλη στα προάστια και την ενδοχώρα. Οι νέες αστικές περιοχές χαμηλής πυκνότητας προκαλούν αύξηση των μεταφορών με ιδιωτικά μέσα μεταφοράς, γεγονός που επιδεινώνει τα υπάρχοντα προβλήματα.