All official European Union website addresses are in the europa.eu domain.
See all EU institutions and bodiesΚάντε κάτι για τον πλανήτη μας, τυπώστε αυτή τη σελίδα μόνο εάν είναι απαραίτητο. Ακόμη και μια μικρή δράση μπορεί να κάνει μια τεράστια διαφορά όταν την κάνουν εκατομμύρια άνθρωποι !
Article
Πέντε χρόνια πριν, το Bisie, που βρίσκεται στην περιοχή Wailikale του ανατολικού Κονγκό, ήταν ζούγκλα. Σήμερα έχει πλέον μετατραπεί σε πολυπληθή κωμόπολη ως αποτέλεσμα της ανακάλυψης κασσιτερίτη, ενός παραγώγου του κασσίτερου που αποτελεί βασικό συστατικό για την κατασκευή κυκλωμάτων που χρησιμοποιούνται σε πολλές σύγχρονες συσκευές υψηλής τεχνολογίας. Ο κασσιτερίτης βρίσκεται στο κινητό σας τηλέφωνο, στους φορητούς υπολογιστές, στις ψηφιακές κάμερες και στις συσκευές ηλεκτρονικών παιχνιδιών.
Ο κασσιτερίτης είναι επομένως υλικό με μεγάλη ζήτηση και υψηλή αξία. Και πράγματι, η ζήτηση για ηλεκτρονικές συσκευές ευρείας χρήσης έχει οδηγήσει την τιμή του συγκεκριμένου μεταλλεύματος στα ύψη. Οι τιμές του στο Χρηματιστήριο Μετάλλων του Λονδίνου αυξήθηκαν από περίπου 5 000 δολάρια τον τόνο κατά το 2003 σε περισσότερο από 26 000 δολάρια τον τόνο στα τέλη του 2010, σύμφωνα με τους Financial Times.
Σήμερα, διάφοροι από τους φυσικούς πόρους που βρίσκουμε στα δάση και τις ζούγκλες του Κονγκό παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση. Ωστόσο, το Κονγκό παραμένει μια εξαιρετικά φτωχή χώρα. Κατά τα τελευταία 15 χρόνια, περισσότεροι από πέντε εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν στο ανατολικό Κονγκό λόγω πολέμου μεταξύ διαφόρων ένοπλων ομάδων, ενώ εκτιμάται ότι τουλάχιστον 300 000 γυναίκες έπεσαν θύματα βιασμού.
Παρόμοια γεγονότα συνέβησαν και κατά το παρελθόν στο Κονγκό, το οποίο έγινε αποικία του Βελγίου, περισσότερα από 100 χρόνια πριν, υπό τον βασιλιά Λεοπόλδο Β’. Ο Λεοπόλδος έγινε ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου πουλώντας καουτσούκ από το Κονγκό. Ήταν η εποχή της εκβιομηχάνισης και η ανθούσα βιομηχανία του αυτοκινήτου χρειαζόταν μεγάλες ποσότητες καουτσούκ.
Η μόνιμη ζήτηση για φυσικούς πόρους προκειμένου να τρεφόμαστε, να ντυνόμαστε, να εξασφαλίζουμε κατοικία, μεταφορές και ψυχαγωγία αυξάνεται με ρυθμό δραματικό και ανάλογο με εκείνον με τον οποίο μειώνονται τα αποθέματα ορισμένων από τους πόρους αυτούς.
Τα φυσικά συστήματα καλούνται να ανταποκριθούν και σε νέες ανάγκες, όπως η ζήτηση για χημικά φυτικής προέλευσης ή για βιομάζα προς αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Στο σύνολό τους, οι αυξανόμενες αυτές ανάγκες για πόρους των οποίων τα αποθέματα συρρικνώνονται διαρκώς υποδηλώνουν την ύπαρξη σοβαρών κινδύνων για την ανάπτυξη της Ευρώπης.
«Ως πολίτες του κόσμου συνδεόμαστε όλοι με τη βία που λαμβάνει χώρα στο Κονγκό. Η εξόρυξη των μεταλλευμάτων που βρίσκεται πίσω από τις συγκρούσεις αυτές μας συνδέει όλους.»
Margot Wallström, ειδική εκπρόσωπος του γ.γ. του ΟΗΕ για τη σεξουαλική βία σε περιοχές συγκρούσεων.
«Η Διακήρυξη της Χιλιετίας το 2000 αποτέλεσε ορόσημο για τη διεθνή συνεργασία, ως μέσο παρότρυνσης για αναπτυξιακές προσπάθειες που έχουν βελτιώσει τις ζωές εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων ανά την υφήλιο. Οι οκτώ αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας παρέχουν τη δομή που χρειάζεται ολόκληρη η διεθνής κοινότητα ώστε να εργαστεί για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού.
Οι στόχοι είναι επιτεύξιμοι, αλλά οι βελτιώσεις στις ζωές των φτωχών έχουν προχωρήσει με ανεπίτρεπτα βραδύ ρυθμό, ενώ ορισμένα οφέλη που κερδήθηκαν με κόπο υπονομεύονται τώρα από κλιματικές, επισιτιστικές και οικονομικές κρίσεις.
Ο κόσμος διαθέτει τους πόρους και τη γνώση που χρειάζεται ώστε να διασφαλίζει ότι ακόμη και οι φτωχότερες χώρες, όπως και άλλες που μένουν πίσω λόγω ασθενειών, γεωγραφικής απομόνωσης ή πολιτικών αναταραχών, μπορούν να υποστηριχθούν ώστε να πετύχουν τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας. Η επίτευξη των στόχων είναι υπόθεση όλων μας. Εάν δεν σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων, οι κίνδυνοι – αστάθεια, επιδημίες, περιβαλλοντική υποβάθμιση – θα μπορούσαν να πολλαπλασιαστούν. Αντίθετα, η επίτευξη των στόχων θα μας φέρει πιο κοντά σε έναν κόσμο που θα είναι πιο σταθερός, πιο δίκαιος και πιο ασφαλής.
Δισεκατομμύρια άνθρωποι περιμένουν από τη διεθνή κοινότητα να κάνει πράξη το όραμα που εκφράζεται στη Διακήρυξη της Χιλιετίας. Ας κρατήσουμε την υπόσχεσή μας».
Ban Ki-moon, Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στην «Έκθεση για τους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας 2010» (ΟΗΕ, 2010)
Καθώς ο 21ος αιώνας προχωρά, βλέπουμε ότι όλο και περισσότερες παγκόσμιες δυναμικές εξελίξεις καταλήγουν εκτός ευρωπαϊκής επιρροής και ελέγχου. Το γεγονός αυτό έχει τις συνέπειές του από την άποψη της πρόσβασης στους πόρους.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, διαβλέπουμε μια έντονη αβεβαιότητα όσον αφορά τον εφοδιασμό και την πρόσβαση σε μια σειρά βασικών φυσικών πόρων: τρόφιμα, νερό και καύσιμα. Χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Βραζιλία και άλλες θα μπορούσαν κατά τις επόμενες δεκαετίες να έχουν ανάγκες για πόρους ανάλογες με εκείνες της Ευρώπης, δημιουργώντας όλο και μεγαλύτερες πιέσεις για το περιβάλλον.
Πράγματι, ορισμένες αναπτυσσόμενες χώρες αρχίζουν να αποκτούν ρυθμούς οικονομικής δραστηριότητας παρόμοιους με αυτούς της Ευρώπης: οι πληθυσμοί, τα επίπεδα κατανάλωσης και η παραγωγική ικανότητά τους θα μπορούσαν να κάνουν τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά μεγέθη να ωχριούν. Η εύλογη επιθυμία τους να αναπτυχθούν οικονομικά και κοινωνικά θα οδηγήσει σε εντατικότερη χρήση των παγκόσμιων αποθεμάτων πρώτων υλών. Η Κίνα αποδεικνύεται μάλιστα ιδιαίτερα ικανή στο να εξασφαλίζει πρόσβαση σε πρώτες ύλες από μεγάλο αριθμό χωρών και περιοχών.
Ο ανθρώπινος πληθυσμός αυξάνεται, η τεχνολογία προχωρά και η δύναμη μη κυβερνητικών ιδιωτικών φορέων, όπως οι πολυεθνικές, επεκτείνεται. Δεδομένης της αδυναμίας των μηχανισμών διεθνούς διακυβέρνησης, οι δυνάμεις αυτές απειλούν να καταργήσουν την ελεύθερη για όλους διασφάλιση και πρόσβαση στους φυσικούς πόρους του πλανήτη.
Η ίδια η φύση της παγκοσμιοποίησης παρέχει ευκαιρίες και δομές που καθιστούν εφικτή μια διαφορετική έκβαση. Υπάρχει δηλαδή ο σπόρος για μια αποτελεσματική και δίκαιη παγκόσμια διακυβέρνηση σε ζητήματα που μας αφορούν όλους άμεσα.
Οι «αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας» του ΟΗΕ αποτελούν ένα μόλις παράδειγμα μιας διαδικασίας παγκόσμιας πολιτικής που στοχεύει στην ισότιμη και βιώσιμη ανθρώπινη ανάπτυξη.
Την περασμένη χρονιά σημειώθηκε πρόοδος στις διεθνείς συνομιλίες για το κλίμα. Μέσω της συμφωνίας του Κανκούν που υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2010 αναγνωρίζεται, για πρώτη φορά σε έγγραφο του ΟΗΕ, ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη πρέπει να διατηρηθεί σε επίπεδα κάτω των 2 °C σε σύγκριση με τα επίπεδα της προβιομηχανικής εποχής.
Η συμφωνία επιβεβαιώνει ότι οι ανεπτυγμένες χώρες – που με τις βιομηχανικές δραστηριότητες και το αποτύπωμά τους ξεκίνησαν ουσιαστικά την ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή – θα διαθέσουν 100 δισ. δολάρια ως χρηματοδότηση υπέρ του κλίματος για τις αναπτυσσόμενες χώρες σε ετήσια βάση μέχρι το 2020. Η συμφωνία θεσπίζει επίσης ένα Πράσινο Ταμείο για το Κλίμα, μέσω του οποίου θα διατεθεί μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης αυτής.
Καινοτομίες όπως ο λεγόμενος μηχανισμός «REDD+» (Reducing Emissions from Deforestation and Forest Degradation) δίνουν τη δυνατότητα για ανάληψη μέτρων με σκοπό τη μείωση των εκπομπών που προέρχονται από την αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών στις αναπτυσσόμενες χώρες. Καμία από τις δραστηριότητες αυτές δεν θα μπορούσε να γίνει πράξη χωρίς δομές παγκόσμιας διακυβέρνησης και πνεύμα συνεργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να προωθεί λύσεις συνεργασίας για κοινές προκλήσεις και στόχους. Το Όραμα 2020 της ΕΕ προτείνει μια στρατηγική για την ανάπτυξη που θα επικεντρώνεται σε μια έξυπνη και βιώσιμη οικονομία χωρίς αποκλεισμούς.
Οι παγκόσμιες πολιτικές διαδικασίες μπορούν να διαδραματίσουν εξέχοντα ρόλο στη διασφάλιση του ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν συνεπάγεται καταστροφή των υποκείμενων φυσικών συστημάτων. Ένα όμως ακόμη καθοριστικό χαρακτηριστικό της παγκοσμιοποίησης είναι η ολοένα αυξανόμενη σπουδαιότητα των μη κυβερνητικών φορέων.
Πολυεθνκές επιχειρήσεις, όπως εταιρίες κινητής τηλεφωνίας και πληροφορικής, μπορούν επίσης να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση της βιώσιμης ανάπτυξης. Η πρώτη εταιρεία που θα πιστοποιήσει ότι δεν χρησιμοποιεί για τα προϊόντα της μεταλλεύματα από περιοχές συγκρούσεων θα επηρεάσει θετικά πολλές ζωές και θα δημιουργήσει μια σημαντική προοπτική για τα προϊόντα αυτά στην αγορά.
Οφείλουμε να παίρνουμε τα παραδείγματα καινοτόμου έρευνας και ανάπτυξης των μεγάλων εταιρειών και να τα εφαρμόζουμε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Πρέπει να κινητοποιούμε κάθε είδους ικανότητες επίλυσης προβλημάτων προς την κατεύθυνση της συνεχούς βιώσιμης ανάπτυξης.
Δραστηριοποιούμαστε επίσης ως πολίτες, ο καθένας χωριστά αλλά και μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων. Μερικοί από μας βγαίνουν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν. Ορισμένοι επενδύουν τον χρόνο και την ενέργειά τους σε ακτιβιστικές δράσεις υπέρ της βελτίωσης των τροφίμων ή για άλλους κοινωνικούς σκοπούς.
Πολλοί προσαρμόζουν τις καταναλωτικές επιλογές τους προσπαθώντας να ελαχιστοποιήσουν τον αντίκτυπο για το περιβάλλον και να διασφαλίσουν δικαιότερα έσοδα για τους παραγωγούς στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η ουσία του θέματος είναι ότι η παγκοσμιοποίηση μάς επηρεάζει όλους και αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε ότι δεν είμαστε αδύναμοι: τα πράγματα περνούν και από το δικό μας χέρι.
Πρέπει να συνεχίσουμε να αναπτυσσόμαστε, να δημιουργούμε, να εργαζόμαστε και να μορφωνόμαστε, να χρησιμοποιούμε πιό «έξυπνα» τους φυσικούς μας πόρους. Για παράδειγμα, ο πρώτος κρίσιμος στόχος μεταξύ των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας είναι να διασφαλίσουμε το φυσικό περιβάλλον από το οποίο εξαρτώνται οι φτωχότεροι των φτωχών για την καθημερινή τους επιβίωση.
Αυτό συνεπάγεται διαχείριση των φυσικών πόρων με τρόπο που να επιτρέπει στις τοπικές κοινότητες να επιβιώνουν και στη συνέχεια να επωφελούνται και να προοδεύουν. Αυτή είναι και μία από τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε παγκόσμια, όπως διαβάζουμε στο επόμενο κεφάλαιο με θέμα τους δασικούς πόρους και τους ανθρώπους που ζουν σε δάση στην Ινδία.
Είναι μια πρόκληση στην οποία μπορούμε ως Ευρωπαίοι να έχουμε μια συμβολή σημαντική. Η βιώσιμη διαχείριση των παγκόσμιων πόρων θα έχει καθοριστική σημασία για την ισότιμη οικονομική ευημερία, μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή και ένα υγιέστερο περιβάλλον.
Διαβάστε την πρόσφατη έκθεση του ΟΗΕ με τίτλο Pathways to a Green Economy εδώ: www.unep.org/greeneconomy
Αποτυπώματα
Στο Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Φυσικών Πόρων και Γεωλογίας στο Ανόβερο της Γερμανίας, ο δρ Frank Melcher ηγείται μιας ομάδας που μελετά τρόπους για την πιστοποίηση των μεταλλευμάτων που χρησιμοποιούνται σε προϊόντα ηλεκτρονικής τεχνολογίας, όπως οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την πιστοποίηση των διαμαντιών. Καθένα από τα εν λόγω μεταλλεύματα έχει ένα ξεχωριστό «αποτύπωμα» που συνδέεται με τον τόπο προέλευσής του.
«Για να καταγράψουμε το αποτύπωμα ενός μεταλλεύματος, όπως το κολτάνιο ή ο κασσιτερίτης, ανοίγουμε μια μικρή τρύπα στο δείγμα που έχουμε συλλέξει», εξηγεί ο δρ Melcher.
«Στη συνέχεια σαρώνουμε το δείγμα για δύο έως τρεις ώρες και μετά αναλύουμε τη σύνθεσή του. Αυτό είναι το αποτύπωμα του μεταλλεύματος. Το συγκεκριμένο δείγμα είναι χαρακτηριστικό των μεταλλείων του Bisie.
Για κάθε κόκκο μεταλλεύματος που αναλύουμε εδώ, καταλήγουμε στην ηλικία σχηματισμού του – τη γεωλογική ηλικία – και μπορούμε να πούμε: αυτό το υλικό προέρχεται από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ή από τη Μοζαμβίκη, αφού γνωρίζουμε με ακρίβεια την ηλικία τους.
Είναι επομένως τεχνικά δυνατό να “ιχνηλατήσουμε” τις πρώτες ύλες αλλά αυτό πρέπει να γίνεται πριν από τη δημιουργία του τελικού μετάλλου», δηλώνει.
Το έργο του δρα Melcher υλοποιείται στο πλαίσιο συμφωνιών συνεργασίας μεταξύ των κυβερνήσεων της Γερμανίας και του Κονγκό για το έργο «Ενίσχυση της διαφάνειας και του ελέγχου του τομέα των φυσικών πόρων στη ΛΔΚ». Με αφετηρία το 2009, το έργο αυτό στηρίζει το Υπουργείο Μεταλλείων της ΛΔΚ στην εφαρμογή ενός συστήματος πιστοποίησης μεταλλευμάτων για τον κασσίτερο, το βολφράμιο, τον τανταλίτη και τον χρυσό.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/el/simata-eop-2010/semata-2011/arthra/zontas-se-enan-di-asyndedemeno-kosmo or scan the QR code.
PDF generated on 05/12/2024 16:31
Engineered by: Η Ομάδα διαδικτύου του ΕΟΠ
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Ενέργειες Εγγράφων
Μοιραστείτε το με τους άλλους