li jmiss
preċedenti
punti
European Union flag
Home
Topics
Analysis and data
Countries
Newsroom
About us

Temi Ambjentali

Biddel il-lingwa
Page Mibdul l-aħħar 03 Jul 2018
Fittex il-prodotti kollha u l-informazzjoni dwar l-EEA billi tqalleb fit-temi ambjentali.

X'qed jiġri?
Temi ambjentali

Għalfejn qed jiġri dan?
Setturi u attivitajiet

L-ambjent f'reġjuni differenti u f'żoni speċifiċi

Madwar il-kwistjonijiet u s-setturi ambjentali

   Themes start image

Kontenut relatat

Ara wkoll

Folder It-trasport It-trasport jagħti kont għal madwar terz tal-konsum finali kollu tal-enerġija fil-pajjiżi membri tal-EEA u għal aktar minn wieħed minn ħamsa tal-emissjonijiet ta’ gassijiet serra. Huwa wkoll responsabbli għal sehem kbir tat-tniġġis tal-arja urbana kif ukoll għall-istorbju. Barra minn hekk, it-trasport għandu impatt serju fuq il-pajsaġġ minħabba li jaqsam iż-żoni naturali f’roqgħoq żgħar b’konsegwenzi serji għall-annimali u għall-pjanti.
Folder L-użu tal-art L-Ewropa hija waħda mill-kontinenti użati bl-aktar mod intensiv fuq il-globu, bl-ogħla sehem ta’ art użat għal insedjament, sistemi ta’ protezzjoni (inklużi l-agrikoltura u l-foresterija) u infrastruttura.L-art hija riżors limitat: kif tintuża tikkostitwixxi waħda mir-raġunijiet prinċipali għal tibdil ambjentali, b’impatti sinifikanti fuq il-kwalità tal-ħajja u l-ekosistemi, kif ukoll fuq il-ġestjoni tal-infrastruttura.
Folder
Archived
Tniġġis tal-arja It-tniġġis tal-arja huwa ta’ ħsara għas-saħħa tal-bniedem u għall-ambjent. Fl-Ewropa, l-emissjonijiet ta’ ħafna sustanzi li jniġġsu l-arja naqsu sostanzjalment tul id-deċenni li għaddew, u rriżultaw fi kwalità tal-arja aħjar tul ir-reġjun. Madankollu, l-konċentrazzjonijiet ta’ tniġġis fl-arja għadhom għoljin wisq, u l-problemi fil-kwalità tal-arja jippersistu. Proporzjon sinifikanti tal-popolazzjoni fl-Ewropa jgħix f’żoni, speċjalment f’ibliet, fejn hemm skorrimenti ta’ standards fil-kwalità tal-arja.
Folder Bijodiversità - Ekosistemi Bijodiversità hija l-isem mogħti lill-varjetà ta’ ekosistemi (kapital naturali), speċi u ġeni fid-dinja jew f’ħabitat partikolari. Hija essenzjali għall-benesseri tal-bniedem, peress li tipprovdi servizzi li jsostnu l-ekonomija u s-soċjetajiet tagħna. Il-bijodiversità hija kruċjali wkoll għas-servizzi ta’ l-ekosistema — is-servizzi li tipprovdi n-natura — bħad-dakkir, ir-regolazzjoni tal-klima, il-protezzjoni mill-għargħar, il-fertilità tal-ħamrija u l-produzzjoni ta’ l-ikel, tal-fjuwil, tal-fibra u tal-mediċini.
Folder
Archived
Agrikoltura Bil-bdiewa jimmaniġġjaw kważi nofs l-art tal-UE, is-settur agrikolu huwa sors ewlieni ta' pressjoni fuq l-ambjent tal-Ewropa. Matul l-aħħar ħames deċennji, il-Politika Agrikulturali Komuni tal-Unjoni Ewropea (CAP) - li tieħu madwar nofs il-baġit tal-UE - inkoraġġiet lis-settur sabiex isir aktar u aktar intensiv, hekk kif saret il-globalizzazzjoni tal-ekonomija dinjija li qed tkompli tikber.
Folder Industrija Il-prestazzjoni ambjentali tal-industrija Ewropea tjiebet matul dawn l-aħħar deċenni. Saru xi tibdiliet minħabba għadd ta’ raġunijiet: regolamentazzjoni ambjentali aktar stretta, titjib fl-effiċjenza fl-użu tal-enerġija, xejra ġenerali għall-industrija Ewropea biex titbiegħed minn ċerti tipi ta’ manifattura peżanti u li jniġġsu aktar, u l-parteċipazzjoni tal-kumpaniji fl-iskemi volontarji li għandhom l-għan li jnaqqsu l-impatt ambjentali tagħhom.
Folder Enerġija Essenzjali għall-ġenerazzjoni tal-ġid industrijali, kummerċjali u tas-soċjetà, l-enerġija tipprovdi wkoll kumdità u mobbiltà personali. Iżda l-produzzjoni u l-konsum tagħha jitfgħu pressjonijiet konsiderevoli fuq l-ambjent: gass b’effett ta’ serra u emissjonijiet li jniġġsu l-arja, l-użu tal-art, il-ġenerazzjoni tal-iskart u t-tixrid taż-żejt. Dawn il-pressjonijiet jikkontribwixxu għat-tibdil fil-klima, jagħmlu ħsara fl-ekosistemi naturali u l-ambjent magħmul mill-bniedem, u għandhom effetti negattivi fuq is-saħħa tal-bniedem.
Folder
Archived
Ambjent Urban L-Ewropa hija Unjoni ta’ bliet u rħula; madwar 75% mill-popolazzjoni tal-UE għażlet li tgħix f’żoni urbani. Iżda l-impatti tal-urbanizzazzjoni jmorru lil hinn mill-konfini tal-ibliet. L-Ewropej adottaw stili ta’ ħajja urbani u jużaw faċilitajiet tal-ibliet bħal servizzi kulturali, edukattivi jew tas-saħħa. Filwaqt li l-ibliet huma l-magna tal-ekonomija tal-Ewropa u l-ħallieqa tal-ġid Ewropew, dawn jiddependu b’mod qawwi fuq ir-riżorsi tar-reġjuni li ma jagħmlux parti mill-Ewropa biex jissodisfaw id-domanda tagħhom għal riżorsi bħall-enerġija, l-ilma, l-ikel u biex jakkomodaw l-iskart u l-emissjonijiet.
Folder Effiċjenza tar-riżorsi u l-iskart Il-problemi ambjentali globali li qed naffaċċjaw illum fil-parti l-kbira huma r-riżultat ta’ l-isfruttament żejjed tar-riżorsi naturali min-naħa tal-bniedem, inklużi l-karburanti (fossili), il-minerali, l-ilma, l-art u l-bijodiversità. Qed isir dejjem aktar ċar li l-mudell prevalenti ta’ l-iżvilupp ekonomiku ta’ l-Ewropa – ibbażat fuq l-użu għoli ta’ riżorsi, il-ġenerazzjoni ta’ l-iskart u t-tniġġis – ma jistax jiġi sostnut fuq perjodu twil. Illum, l-Unjoni Ewropea (UE) tiddependi ħafna mill-importazzjonijiet u għandna bżonn id-doppju ta’ l-erja ta’ l-art totali ta’ l-UE biex jintlaħqu t-talbiet tagħna għar-riżorsi. Ħafna mir-riżorsi jintużaw biss għal perjodu qasir ta’ żmien, jew jintilfu mill-ekonomija billi jintremew f’miżbla jew jiġu ‘downcycled’ (li jinvolvi tnaqqis fil-kwalità waqt operazzjonijiet ta’ rkupru).
Folder L-ilma u l-ambjent tal-baħar Il-ħajja kollha fuq il-pjaneta tagħna — inklużi l-ekosistemi, is-soċjetà u l-ekonomija tagħna — tiddependi fuq l-ilma. L-ekosistemi tal-baħar u tal-ilma ħelu għandhom bosta funzjonijiet vitali: jiffiltraw, jiddilwaw u jaħżnu l-ilma, jipprevjenu l-għargħar, iżommu l-bilanċ tal-klima fil-livelli lokali u globali, jissalvagwardjaw id-diversità bijoloġika
Folder
Archived
Il-konsum tad-djar Biex wieħed jifhem ix-xejriet ta’ konsum fid-djar, wieħed irid jifhem ukoll l-imġiba tal-bniedem. Ix-xejriet ta’ konsum fl-Ewropa huma ferm differenti minn dawk ta’ 50 sena ilu. Fatturi importanti li jinfluwenzaw il-konsum tagħna jinkludu d-dħul li qiegħed jiżdied, il-globalizzazzjoni tal-ekonomija, l-avvanzi teknoloġiċi (bħall-Internet u l-mobajls), tnaqqis fid-daqs tad-djar (household), popolazzjoni li qed tixjieħ, u d-drawwiet u l-kulturi.
Folder Il-ħamrija Il-ħamrija hija l-bażi ta’ 90 % tal-produzzjoni ta’ l-ikel, l-għalf, il-fibra u l-fjuwil kollha, u tipprovdi materja prima għal attivitajiet mill-ortikoltura għas-settur ta’ kostruzzjoni. Il-ħamrija hija wkoll essenzjali għas-saħħa ta’ l-ekosistema: din tippurifika u tirregola l-ilma, hija l-magna għaċ-ċikli tan-nutrijenti u r-riżerva għall-ġeni u l-ispeċi, li jappoġġjaw il-biodiversità. Din hija bir tal-karbonju globali, li għandha rwol importanti fit-tnaqqis potenzjali tat-tibdil fil-klima u l-impatti tagħha. Barra minn hekk, billi tikkonserva traċċi tal-passat tagħna, din hija element importanti tal-wirt kulturali tagħna.
Folder
Archived
Xenarji ambjentali Problemi bħall-bidla fil-klima, it-telf tal-biodiversità u l-użu tar-riżorsi naturali għandhom implikazzjonijiet fit-tul li jirrikjedu soluzzjonijiet politiċi fit-tul. Sabiex nagħmlu deċiżjonijiet strateġiċi informati, irridu nippruvaw nantiċipaw x'hemm lest għall-futur u li nadottaw żviluppi emerġenti u eżistenti. Jekk irridu nindirizzaw b'mod serju s-sostenibilità tal-Ewropa, irridu nħarsu lil hinn minn żewġ ċikli leġiżlattivi u aktar. Madankollu, biex inħarsu 'l bogħod irridu moħħ miftuħ: l-isfidi ewlenin li qed tiffaċċja l-Ewropa, biż-żmien jistgħu jinbidlu b'mod sinifikanti. Ix-xenarji ambjentali, il-prospetti u tipi oħra ta' studji li jħarsu 'l quddiem jgħinuna nindirizzaw id-diskontinwità u l-inċertezzi tal-iżviluppi futuri u biex niddisinnjaw politiki robusti li jistgħu jifilħu l-prova taż-żmien.
Folder
Archived
Il-popolazzjoni u l-ekonomija Huwa simplistiku wisq li tqabbel il-popolazzjoni li qed tikber mal-ħsara ambjentali. Ir-realtà hija ftit aktar kumplessa, kif se juri l-materjal f'din it-taqsima.
Folder Reġjuni speċifiċi Ċerti reġjuni Ewropej, bħall-Artiku, il-Mediterran, u l-Baltiku, jiffaċċjaw problemi li huma komuni madwar ir-reġjun iżda ħafna inqas magħrufa lil hinn mill-fruntieri tiegħu. L-istess, ċertu pajsaġġi, bħaż-żoni tal-muntanji u l-ibħra, jiffaċċjaw problemi komuni fl-Ewropa kollha. Għalhekk din it-taqsima tiġbor flimkien rapporti dwar kwistjonijiet ambjentali - problemi, inizjattivi, soluzzjonijiet u aktar - li jikkonċernaw reġjuni u tipi ambjentali speċifiċi.
Folder
Archived
Ir-riżorsi naturali Ir-riżorsi naturali tad-dinja huma vitali għall-għajxien u l-iżvilupp tal-popolazzjoni umana. Uħud minn dawn ir-riżorsi, bħall-minerali, l-ispeċi, u l-abitati, huma limitati - la darba dawn jiġu eżawriti jew meqruda, dawn jispiċċaw għal dejjem. Oħrajn, bħall-arja, l-ilma, u l-injam, jiġġeddu - għalkemm ġeneralment aħna nserrħu fuq is-sistemi naturali tad-Dinja sabiex jerġgħu jkabbruhomlna, iġedduhom u jippurifikawhom għalina. Għalkemm ħafna effetti tal-isfruttar żejjed jinħassu lokalment, l-interdipendenza dejjem akbar bejn in-nazzjonijiet u n-negozju internazzjonali tar-riżorsi naturali jagħmlu l-immaniġġjar tagħhom kwistjoni globali.
Folder
Archived
Is-Sajd Hemm kapaċità żejda kritika fil-flotta tas-sajd Ewropea. Is-sajd żejjed jista' jkollu konsegwenzi serji għall-ambjent tal-baħar kollu. Ċerti tekniki ta' sajd bit-tkarkir, per eżempju, jikkawżaw ħsara lill-ħabitat ta' qiegħ il-baħar li huwa importanti ħafna. Fit-tarf l-ieħor tal-katina tal-ikel, l-għasafar tal-baħar, il-bumerini, il-balieni u l-mammiferi l-oħra tal-baħar ma jibqgħalhom xejn x'jieklu.
Folder Titjib fit-tibdil tal-klima It-tibdil fil-klima diġà qed iseħħ: it-temperaturi qed jiżdiedu, ix-xejriet ta’ nżul ix-xita qed jinbidlu, il-glaċieri u s-silġ qed idubu, u l-livell medju tal-baħar globali qed jogħla. Il-biċċa l-kbira tat-tisħin huwa probabbli ħafna dovut għaż-żieda osservata fil-konċentrazzjonijiet tal-gass serra fl-atmosfera minħabba l-emissjonijiet mill-attivitajiet tal-bniedem. Biex intaffu t-tibdil fil-klima, aħna għandna nnaqqsu jew nevitaw dawn l-emissjonijiet.
Folder Ambjent u saħħa Ambjent nadif huwa essenzjali għas-saħħa u l-benesseri tal-bniedem. Madankollu, l-interazzjonijiet bejn l-ambjent u s-saħħa tal-bniedem huma kumplessi ħafna u diffiċli biex jiġu vvalutati. Dan jagħmel l-użu tal-prinċipju ta' prekawzjoni partikolarment utli. L-impatti fuq is-saħħa l-aktar magħrufa huma relatati mat-tniġġis tal-atmosfera, mal-kwalità ħażina tal-ilma u s-sanità insuffiċjenti. Ħafna inqas hu magħruf dwar l-impatti tal-kimiċi perikolużi fuq is-saħħa. L-istorbju huwa kwistjoni emerġenti ta' saħħa u ambjent. It-tibdil fil-klima, it-tnaqqis tal-ożonu stratosferiku, it-telf ta' biodiversità, u d-degradazzjoni tal-art jistgħu ukoll jaffettwaw saħħet il-bniedem.
Folder Strumenti politiċi Il-politiki għandhom rwol ewlieni sabiex jiddeterminaw u jtejbu l-qagħda tal-ambjent tagħna. Il-politiki ambjentali Ewropej żviluppaw ħafna minn mindu ġie deċiż l-ewwel Programm ta’ Azzjoni Ambjentali fl-1973. Minn dak iż-żmien ’l hawn, ġew adottati bosta mijiet ta’ atti legali li jindirizzaw kwistjonijiet ambjentali. L-evalwazzjoni tal-politika ambjentali tgħin sabiex jiġu identifikati kif u liema politiki jaħdmu; u x’tista’ tkun il-kontribuzzjoni tagħhom biex “ngħixu tajjeb, fil-limiti tal-pjaneta tagħna”.
Folder
Archived
It-teknoloġija ambjentali L-Ewropa hija pijunier dinji fit-teknoloġiji eko-effiċjenti. L-eko-industriji tal-UE, li jimpjegaw aktar minn żewġ miljun persuna, jammontaw għal terz tas-suq globali u qed jikbru b'madwar 5 % fis-sena. Madankollu, għad baqa' ostakli sostanzjali għall-isfruttar ta' dawn l-opportunitajiet, speċjalment sussidji ta' dannu ambjentali u n-nuqqas ta' inċentivi finanzjarji għall-eko-innovazzjoni. Il-mixja lejn era ta' ekonomija sostenibbli bla emissjoni mifruxa mal-kontinent kollu tiddependi fuq taħlita ta' azzjonijiet li jinvolvu s-setturi kollha tas-soċjetà: minn gvernijiet sa riċerkaturi, intrapriżi u ċittadini individwali.

Permalinks

Geographic coverage

For references, please go to https://www.eea.europa.eu/mt/themes/environmental-themes or scan the QR code.

PDF generated on 19 Apr 2024, 04:19 AM

EEA Page URL QR
Dokument ta’ Azzjonijiet
The EEA is an agency of the European Union

Engineered by: Tim tal-Web tal-EEA

Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18

Software version: EEA Plone KGS 23.9.14

Kodiċi għall-iżviluppaturi

Systems Status

Avviż legali

Creative commons license

CMS Login