Over milieu en gezondheid

In Europa zijn de belangrijkste milieugerelateerde gezondheidsproblemen gerelateerd aan luchtverontreiniging binnen en buiten, slechte waterkwaliteit, een matig gezond leefmilieu en gevaarlijke chemicaliën. De gerelateerde gezondheidsproblemen omvatten naast ademhalingsproblemen en hart- en vaatziekten, kanker, astma en allergieën ook aandoeningen met betrekking tot voortplanting en neuro-ontwikkeling.

Fijne zwevende deeltjes en ozon op grondniveau zijn de belangrijkste bedreigingen van de menselijke gezondheid door luchtvervuiling. Het programma Schone lucht voor Europa (CAFE) schat dat per jaar in totaal 348.000 gevallen van voortijdig overlijden worden veroorzaakt door blootstelling aan fijne zwevende deeltjes (PM_2,5). Bij dit blootstellingsniveau neemt de gemiddelde levensverwachting met ongeveer een jaar af.

In het groenboek van de EU over blootstelling aan geluid wordt gesteld dat rond 20% van de EU-bevolking te maken heeft met geluidsniveaus die door gezondheidsdeskundigen als onacceptabel worden beschouwd, d.w.z. die kunnen leiden tot irritatie, verstoring van de slaap en negatieve gevolgen voor de gezondheid.

Transport, met name in stedelijke gebieden, draagt in belangrijke mate bij aan menselijke blootstelling aan luchtverontreiniging en geluid.

Over de invloed van chemicaliën op de gezondheid is veel minder bekend. Er bestaat een toenemende bezorgdheid over de gevolgen van blootstelling aan mengsels van chemicaliën op laag niveau en gedurende lange periodes tijdens ons leven, met name tijdens de zwangerschap en vroege jeugd.

Persistente chemicaliën met langetermijneffecten, zoals polychloorbifenyl (PCB) aen chloorfluorkoolstof (CFC)en chemicaliën die worden gebruikt in langlevende structuren — bijvoorbeeld bouwmaterialen — kunnen nog risico's veroorzaken zelfs nadat de productie ervan is uitgefaseerd.

Veel vervuilende stoffen waarvan we weten dat ze de menselijke gezondheid beïnvloeden worden geleidelijk gereguleerd. Er zijn echter nieuwe problemen aan het ontstaan waarvan de milieu- en gezondheidseffecten tot nog toe onvoldoende worden begrepen. Voorbeelden zijn elektromagnetische velden (EMF), geneesmiddelen in het milieu en sommige infectieziekten (waarvan de verspreiding mogelijk wordt beïnvloed door klimaatverandering). De ontwikkeling van ‘vroege waarschuwingssystemen’ moet worden aangemoedigd om de tijd te bekorten tussen detectie van een mogelijk gevaar en een beleidsactie of -interventie.

De menselijke gezondheid is altijd bedreigd geweest door natuurrampen zoals stormen, overstromingen, branden, lawines en droogtes. De gevolgen daarvan worden verergerd door een gebrek aan voorbereiding en door menselijke acties, zoals ontbossing, klimaatverandering en biodiversiteitsverlies.