Doe iets voor onze planeet, print deze pagina alleen als dat nodig is. Zelfs een kleine actie kan een enorm verschil maken als miljoenen mensen dat doen!
Eerder deze maand publiceerde het Europees Milieuagentschap (EEA) zijn rapport ‘Het milieu in Europa — staat en vooruitzichten 2020’ (SOER 2020). Hierin werd geconcludeerd dat Europa zijn doelstellingen voor 2030 niet zal halen als er de komende tien jaar niet dringend actie wordt ondernomen om het alarmerende tempo van het biodiversiteitsverlies, de toenemende effecten van de klimaatverandering en het overmatig gebruik van natuurlijke hulpbronnen aan te pakken. Het rapport bood ook enkele belangrije oplossingen aan die ertoe zouden kunnen bijdragen Europa opnieuw op koers te zetten om die doelstellingen te halen. We zaten aan tafel met Tobias Lung, EEA's coördinatie- en beoordelingsexpert voor SOER, om de rol van SOER 2020 te bespreken.
Van wie zijn het land en de bijbehorende rijkdommen? Wie mag bepalen hoe ze worden benut? Land is soms privébezit, dat kan worden gekocht en verkocht en alleen mag worden gebruikt door de eigenaar. Vaak is grondgebruik onderworpen aan landelijke of plaatselijke regelgeving, bijvoorbeeld als het gaat om de instandhouding van bosgebieden. Er zijn ook gebieden die uitsluitend bestemd zijn voor openbaar gebruik. Maar land is meer dan alleen ruimte of grondgebied. Als we land en de bijbehorende bodemrijkdommen met ons allen duurzaam willen gebruiken, moeten eigenaren, regelgevers en gebruikers, van lokaal tot mondiaal niveau, met elkaar samenwerken.
Bodemverontreiniging is een probleem dat nauw verbonden is met onze gezamenlijke geschiedenis, en vormt een deel van het verhaal over de ontwikkeling van Europa tot koploper in de wereld, eerst op industrieel gebied, later op milieugebied. We spraken met Mark Kibblewhite, emeritus hoogleraar aan de Cranfield University in het Verenigd Koninkrijk, en een van Europa's toonaangevende bodemdeskundigen, om meer inzicht te krijgen in het probleem bodemverontreiniging.
Het grootste deel van ons voedsel wordt geproduceerd op land en in de bodem. Wat we eten en hoe we het produceren, zijn in de afgelopen eeuw ingrijpend veranderd, net als het Europese landschap en de samenleving. Door intensivering van de landbouw kan Europa meer voedsel produceren tegen lagere prijzen, maar wel ten koste van het milieu en de traditionele landbouw. Het is hoog tijd dat we anders gaan kijken naar onze relatie met het voedsel op ons bord en met het land, en met de gemeenschappen die het produceren.
Copernicus, het aardobservatieprogramma van de EU, wordt ook wel Europa's ogen in de ruimte genoemd. Het heeft een revolutie op gang gebracht in de manier waarop we denken over en plannen maken voor een duurzamer gebruik van de waardevolle hulpbronnen land en bodem. Copernicus levert gedetailleerde en tijdige landmonitoringinformatie die kan worden gebruikt voor besluitvorming in verschillende domeinen – van stedenbouwkundige planning, vervoersroutes en groene ruimte, tot precisielandbouw en bosbeheer.
De bodem is veel meer dan een laag levenloos zand en slib. De bodem zit vol leven, van microscopisch kleine organismen tot grotere zoogdieren, die allemaal onderling verbonden leven in een al even rijke verscheidenheid aan micromilieus. Die onderlinge interactie levert ons voedsel en vezels, schoon water, schone lucht en industriële processen zonder synthetische chemische stoffen op, en kan zelfs een remedie bieden voor een groot aantal ziekten. We spraken met dr. David Russell van Natuurhistorisch museum Senckenberg in Duitsland over bodembiodiversiteit en de betekenis daarvan voor onze planeet.
Klimaatverandering heeft een enorme impact op de bodem en veranderingen in landgebruik en bodem kunnen de klimaatverandering versnellen of juist vertragen. Als we niet zorgen voor gezondere bodems en een duurzaam beheer van land en bodem, dan kunnen we onmogelijk de klimaatcrisis aanpakken, voldoende voedsel produceren en ons aanpassen aan een veranderend klimaat. De oplossing zou kunnen liggen in het behoud en herstel van belangrijke ecosystemen en het door de natuur laten vastleggen van koolstof uit de atmosfeer.
Het Europese landschap is aan het veranderen. Steden en de bijbehorende infrastructuur breiden zich uit naar productieve landbouwgrond en versnipperen het landschap tot kleinere oppervlakken, met nadelige gevolgen voor ecosystemen. Naast versnippering zijn er nog andere factoren die bodem en land bedreigen: verontreiniging, erosie, verdichting, afdekking, aantasting en zelfs leegloop. Zou het niet beter zijn als we land dat al door steden en stedelijke infrastructuur is ingenomen, opnieuw kunnen gebruiken, in plaats van landbouwgrond op te slokken?
Zonder gezond land en een gezonde bodem kunnen we niet leven. Het grootste deel van ons voedsel wordt op land verbouwd en we bouwen er onze huizen op. Land is van levensbelang voor alle soorten dieren en planten – of ze nu op het land of in het water leven. De bodem, een van de essentiële onderdelen van land, is een zeer complex en vaak ondergewaardeerd element, dat bruist van het leven. Helaas is ons land- en bodemgebruik in Europa en de rest van de wereld op dit moment niet duurzaam. En dat heeft een grote impact op het leven op het land.
Ursula von der Leyen, aankomend voorzitter van de Europese Commissie, heeft de politieke prioriteiten van haar team voor de komende vijf jaar vastgesteld. Centraal in de agenda staat de Europese Green Deal, die voorziet in ambitieuzere maatregelen tegen crises op het gebied van klimaat en biodiversiteit. De EU voert al langer beleid tegen milieuaantasting en klimaatverandering, met wisselend succes. Een toenemende roep om actie onder de bevolking biedt de nieuwe Commissie en het nieuwe Europees Parlement een unieke kans om een groene en rechtvaardige transitie voor Europa op te schalen en te versnellen.
Met de hittegolven en extreme weersomstandigheden van de afgelopen zomer zijn nieuwe Europese klimaatrecords gevestigd, waaruit opnieuw het belang van aanpassing aan klimaatverandering blijkt. Wij spraken met Blaz Kurnik, deskundige van het Europees Milieuagentschap (EEA) op het gebied van de gevolgen van en aanpassing aan klimaatverandering, over het nieuwe EEA-verslag over de gevolgen van de klimaatverandering voor de Europese landbouw, dat eerder deze maand is gepubliceerd.
Hoe ziet het milieu van Europa er over 25 jaar uit? Gaat het ons lukken om onze gemeenschappelijke visie ‘Goed leven, binnen de grenzen van onze planeet’ te verwezenlijken? Gaat het ons lukken de klimaatverandering te beperken en klimaatbestendige steden te bouwen, omgeven door gezonde natuur? Getuige de onlangs gehouden verkiezingen voor het Europees Parlement maken steeds meer Europeanen zich zorgen. Bovendien roept Europa's volgende generatie op om nu in actie te komen en dringt zij aan op een duurzame toekomst. Maar welke invloed gaat dit hebben op het milieu- en sociaaleconomisch beleid van Europa? Op onze 25e verjaardag staan wij erbij stil hoe de kennis en het beleid van Europa op milieugebied zich de afgelopen 25 jaar hebben ontwikkeld en hoe EEA, samen met zijn netwerken, de inspanningen met het oog op duurzaamheid de komende 25 jaar kan ondersteunen.
Kunststofafval blijft een reusachtig en toenemend probleem. Maar wat doet de Europese Unie om dit probleem aan te pakken? Ioannis Bakas, deskundige op het gebied van afvalpreventie bij het Europees Milieuagentschap (EEA), geeft een kort overzicht van het rapport van EEA over de preventie van kunststofafval in Europa, dat eerder deze maand werd gepubliceerd.
Er zijn gerichte maatregelen nodig om de meest kwetsbare bevolkingsgroepen van Europa, zoals armen, ouderen en kinderen, beter te beschermen tegen milieugevaren als luchtvervuiling, geluidshinder en extreme temperaturen. Aleksandra Kazmierczak, deskundige van het Europees Milieuagentschap (EEA) op het gebied van klimaatadaptatie, beschrijft de belangrijkste bevindingen uit een nieuw EEA-rapport. Hierin worden de verbanden tussen sociale en demografische ongelijkheden enerzijds en blootstelling aan luchtvervuiling, lawaai en extreme temperaturen anderzijds onderzocht.
Onze planeet staat voor ongekende uitdagingen op het gebied van milieu en klimaat, die een bedreiging vormen voor ons welzijn. Maar het is nog niet te laat om daadkrachtig op te treden. Dit lijkt misschien een onmogelijke taak, maar we kunnen nog steeds een aantal negatieve ontwikkelingen omkeren, ons aanpassen om de schade tot een minimum te beperken, cruciale ecosystemen herstellen en veel beter beschermen wat we nog hebben. Om duurzaamheid op lange termijn te bereiken, mogen we milieu, klimaat, economie en samenleving niet los van elkaar zien.
Zijn elektrische auto's beter voor het klimaat en de luchtkwaliteit dan benzine- of dieselauto’s? Wij praten met Andreas Unterstaller, vervoers- en milieudeskundige van het Europees Milieuagentschap (EMA) over de voor- en nadelen van elektrische auto's, het onderwerp van een nieuw rapport van het EMA.
De milieu- en klimaatdoelstellingen van de Europese Unie (EU) behoren tot de meest ambitieuze ter wereld en omvatten zeer uiteenlopende beleidsdomeinen, van afval, energie en transport tot lucht- en waterkwaliteit. Op basis van gegevens verstrekt door de lidstaten helpt het Europees Milieuagentschap de vorderingen te monitoren en de gebieden te bepalen waar extra inspanningen nodig zijn. Sinds de oprichting van het Milieuagentschap 25 jaar geleden bouwt het zijn gegevens- en kenniswerk verder uit om de Europese beleidsvorming te ondersteunen.
Veel mensen denken bij kwik nog steeds aan thermometers en de meesten weten ook wel dat het giftig is. Vanwege die giftigheid wordt kwik in Europa steeds meer verbannen uit producten, maar het is nog steeds in grote hoeveelheden aanwezig in lucht, water, bodem en ecosystemen. Is kwik nog steeds een probleem en wat wordt eraan gedaan? We spraken met Ian Marnane, deskundige bij het EEA op het gebied van duurzaam gebruik van hulpbronnen en industrie.
De verandering van ons klimaat vormt een van de belangrijkste uitdagingen van deze tijd. De gevolgen ervan zijn wereldwijd merkbaar en hebben een weerslag op mensen, de natuur en de economie. Als we de klimaatverandering willen beperken, moeten we de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen sterk terugdringen. Om concrete maatregelen te kunnen treffen is inzicht nodig in de ingewikkelde relaties tussen emissiebronnen, nationale en regionale gevolgen, wereldwijd bestuur en mogelijke nevenvoordelen. Het Europees Milieuagentschap streeft ernaar om de kennis die nodig is voor het treffen van effectieve en praktische maatregelen voortdurend te verbeteren.
Europa verzamelt steeds meer gegevens die ons een beter inzicht verschaffen in het milieu. De aardobservatiegegevens die in het kader van het Copernicus-programma van de EU worden verzameld, brengen nieuwe uitdagingen en kansen met zich mee om onze milieukennis te verbeteren. Door actuele Copernicus-gegevens te combineren met onze eigen kennis wil het Europees Milieuagentschap (EEA) beleidsmakers en burgers in Europa beter in staat stellen lokale, nationale en mondiale problemen aan te pakken.
For references, please go to https://www.eea.europa.eu/nl/articles/all-articles or scan the QR code.
PDF generated on 20-04-2024 00:54
Engineered by: EEA-webteam
Software updated on 26 September 2023 08:13 from version 23.8.18
Software version: EEA Plone KGS 23.9.14
Documentacties
Delen met anderen