sonraki
önceki
öğeler

Toprak

Dili değiştir
Sayfa Son değiştirilme 15.03.2023
3 min read
Topics:
Toprak; gıda, yem, elyaf ve yakıt üretiminin % 90'ının temelini oluşturur ve bahçe tarımından inşaat sektörüne kadar birçok faaliyet için hammadde sağlar. Toprak aynı zamanda eko-sistem sağlığı için de gereklidir: suyu arındırır ve düzenler, besin maddeleri döngüsünün motor gücüdür ve genler ve türler için biyolojik çeşitliliği destekleyen bir rezervuardır. İklim değişikliğinin potansiyel olarak yavaşlamasında ve etkilerinde önemli bir rol oynayan küresel bir karbon çukurudur. Dahası, geçmişimizin izlerini koruyarak, kültürel mirasımızın önemli bir unsurunu oluşturur.

Bununla birlikte, toprak, toplumumuz içinde devam eden ve çoğunlukla birbiriyle ters düşen çeşitlitaleplere tabidir. Toprağın eko-sistem hizmetleri sunma yeteneği - gıda üretimi, biyoçeşitlilik havuzuve gazlar, su ve besin maddelerinin düzenleyicisi olarak - bu nedenle baskı altındadır. Gözlemlenen toprak sızdırmazlık oranları, erozyon, organik maddede azalma ve kirlilik, toprak direncini veya maruz kaldığı değişiklikleri absorbe etme kabiliyetini azaltır.

Bir insan yaşamı süresi ele alındığında, toprak bu süre içerisinde yenilenemez bir kaynak olarak kabul edilebilir. Toplum olarak, sunduğu imkanlardan faydalanmak için toprağı sürdürülebilir biçimde yönetmemiz gerekmektedir. Toprağa bağlı olan pek çok faaliyet olmasına rağmen, toprağa ilişkin belirli bir AB mevzuatı bulunmamaktadır. Bugüne kadar su ve havadan farklı olarak, toprak koruma; tarım ve ormancılık, enerji, su, iklim değişikliği, doğa koruma, atık ve kimyasal maddeler gibi dolaylı veya sektörel politikalar kapsamında ele alınmıştır. AB seviyesinde uyumlu bir toprak politikasının olmaması, uyumlaştırılmış toprak verilerinin az olmasında da kendini göstermektedir.

Bununla birlikte, son on yılda politika geliştirme ve koordineli veri çabalarında ilerleme kaydedilmiştir. 2006 tarihli Avrupa Komisyonu Toprak Temalı Stratejisi, toprak işlevlerinin sürdürülebilir kalkınmanın vazgeçilmez bir unsuru olduğu ihtiyacına işaret etmektedir. Küresel düzeyde, toprak sorunları, Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi (UNCCD) tarafından kapsamlı arazi bozulması kavramıyla (şimdiye kadar kuru alanlarla sınırlı) ele alınmaktadır. Daha yakın bir tarihte, 2015 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından üzerinde anlaşmaya varılan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri'nin (SDG) bir parçası olarak, toprak işlevlerinin korunması kavramı arazi bozunması-tarafsızlık kavramı içine eklenmiştir. SDG'ler ayrıca toprak kalitesi, toprak kirliliği, kimyasalların yönetimi ve atık konularında hedefler de içermektedir. SDG'lerin uygulanması, Avrupa'da toprak koruma önlemleri için önemli bir araç olarak değerlendirilebilir. Toplumsal kullanım için toprak bilgisini uyumlaştırma ve standardize etme çabaları hem küresel düzeyde hem de Avrupa düzeyinde ilerlemektedir.

AÇA arazi kullanımı ve toprak göstergeleri tematik kümesi (LSI seti) altında arazi kullanımı ve toprak konularıyla ilgili gösterge bazlı değerlendirmeler üretmektedir. LSI seti arazi kullanımı, geçirimsizlik, kirli alanların yönetimi, toprak nemi, toprak erozyonu ve toprak organik karbonu gibi göstergelerden oluşmaktadır. Parçalanma ve arazi geri dönüşümü ile ilgili göstergeler planlanmaktadır. Kopernik arazi izleme hizmetleri bu göstergelerin bazıları için düzenli güncellemeler yapar. AÇA toprakla ilgili konularda ihtiyaç duyulan zamanlarda değerlendirmeler yapar ; bunlara kentsel alanlardaki toprak kaynakları verimliliği veya çevreye verilen toprak besin maddesi ve metal yükleri dahildir.

Konunun işlevi altında AÇA, Avrupa Komisyonu'ndan meslektaşları (özellikle Ortak Araştırma Merkezi (JRC) ve  Avrupa Komisyonu Çevre Genel Müdürlüğü (DG ENV) ), Eionet Toprak ve Arazi Kullanımına Yönelik Referans Merkezi ve Mekansal Planlama temsilcileri ya da diğer Avrupa Ağlar ve uzmanlarla işbirliği yapmaktadır. Küresel ortaklar arasında UNCCD Sekreterliği, Küresel Toprak Ortaklığı, Küresel Toprak Göstergesi Girişimi (BM Habitatı tarafından kolaylaştırılmış) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı bulunmaktadır.

AÇA'nın bu tematik alandaki çalışmaları 1996 yılından bu yana ilgili Avrupa Konu Merkezleri (ETC) tarafından desteklenmektedir; 2014 yılından beri faal olarak çalışan Kent, Arazi ve Toprak Sistemleri ile İlgili ETC (ETC/ULS) EÇA'nın toprakla ilgili çalışmalarını desteklemektedir. 2007 yılında toprak veri aktiviteleri JRC Avrupa Toprak Veri Merkezi'ne aktarılmıştır.

Permalinks

Geographic coverage

Topics

Topics:
Belge İşlemleri