Πλαίσιο πολιτικής

Το 1999, η προοπτική ευρωπαϊκής χωροταξικής ανάπτυξης (ΠΕΧΑ) είχε ως αποτέλεσμα τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της πολιτικής για την εδαφική ισορροπία και συνοχή, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την πρόσβαση στις αγορές και τη γνώση, καθώς και τη πιο συνετή διαχείριση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων. Πιο πρόσφατα, η ολοκληρωμένη χωροταξική ανάπτυξη απετέλεσε αντικείμενο της εδαφικής ατζέντας της ΕΕ η οποία θέτει ως στόχο την αξιοποίηση των δυνατοτήτων των ευρωπαϊκών περιφερειών και πόλεων για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και περισσότερες θέσεις εργασίας.

Ο σχεδιασμός και οι διαχειριστικές αποφάσεις σχετικά με τη χρήση των γαιών πραγματοποιούνται συνήθως σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να να διαδραματίσει κάποιο ρόλο διασφαλίζοντας ότι τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τούς περιβαλλοντικούς προβληματισμούς στα αναπτυξιακά τους σχέδια αναφορικά με τη χρήση των γαιών. Οι στόχοι είναι οι εξής:

• η ανάλυση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις προτεινόμενες αναπτυξιακές πρωτοβουλίες,
• η βελτίωση της ροής γεωγραφικών πληροφοριών αναφορικά με τα ζητήματα χρήσης των γαιών,
•          η ανάπτυξη και υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για το αστικό περιβάλλον;
• η βελτίωση του σχεδιασμού, της διαχείρισης και της χρήσης των παράκτιων ζωνών της Ευρώπης.

Οι ευρωπαϊκές οικονομίες είναι εξαρτημένες από τους φυσικούς πόρους, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων υλών και του χώρου (εδαφικοί πόροι). Η θεματική στρατηγική της ΕΕ για τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων συμπεριλαμβάνει στους πόρους και το χώρο. Εφαρμόζεται σε περιοχές χερσαίου και θαλάσσιου χώρου που είναι απαραίτητες για σκοπούς παραγωγής (π.χ. ορυκτά, ξυλεία, τρόφιμα) και για διάφορες κοινωνικοοικονομικές δραστηριότητες. Αυτά τα συμφέροντα βρίσκονται συχνά σε ανταγωνιστικές θέσεις για τον ίδιο εδαφικό πόρο.

Οι προσπάθειες για την τροποποίηση των πρακτικών χρήσης των γαιών με στόχο τη μείωση της διάχυτης ρύπανσης της ατμόσφαιρας και των υδάτων περιλαμβάνουν την ολοκληρωμένη διαχείριση των λεκανών απορροής και, ιδίως, την οδηγία για τη νιτρορρύπανση. Οι πλημμύρες που οφείλονται στην κατασκευή στεγανών επιφανειών (π.χ. κτίρια και οδοί) και προκαλούνται από ακραία καιρικά φαινόμενα είναι το αντικείμενο της νέας ευρωπαϊκής οδηγίας για τις πλημμύρες. Ο διατομεακός χαρακτήρας της χρήσης των γαιών τονίζεται και στις πολιτικές για την αγροτική ανάπτυξη καθώς και στις περιφερειακές πολιτικές της ΕΕ.

Το Πρωτόκολλο του Κιότο της UNFCCC προωθεί μεταξύ άλλων πρακτικές που μειώνουν τις εκπομπές μεθανίου και οξειδίου του αζώτου από τις γεωργικές εκτάσεις. Οι πολιτικές της ΕΕ για την προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος σχετίζονται άμεσα με τις τρέχουσες και τις μελλοντικές πρακτικές χρήσης των γαιών και με τους κλάδους της οικονομίας που εξαρτώνται από αυτές.